Naar inhoud springen

Didier Reynders

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Didier Reynders
Didier Reynders
Geboren Luik, 6 augustus 1958
Land Vlag van België België
Partij MR
Vlag van Europa Eurocommissaris voor Justitie Vlag van Europa
Aangetreden 1 december 2019
Einde termijn 30 november 2024
Regering Commissie-Von der Leyen
Voorganger Věra Jourová
Opvolger Michael McGrath
Federaal vicepremier
Aangetreden 18 juli 2004
Einde termijn 30 november 2019
Regering Verhofstadt II
Verhofstadt III
Leterme I
Van Rompuy
Leterme II
Di Rupo
Michel I
Michel II
Wilmès
Voorganger Louis Michel
Opvolger David Clarinval
Federaal minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en Culturele Instellingen
Aangetreden 11 oktober 2014
Einde termijn 30 november 2019
Regering Michel I
Michel II
Wilmès
Voorganger Hijzelf (Buitenlandse Zaken en Europese Zaken)
Laurette Onkelinx (Beliris en de Federale Culturele Instellingen)
Opvolger Philippe Goffin(Buitenlandse Zaken)
Koen Geens (Europese Zaken)
Sophie Wilmès (Beliris en de Federale Culturele Instellingen)
Federaal minister van Defensie
Aangetreden 9 december 2018
Einde termijn 30 november 2019
Regering Michel II
Wilmès I
Voorganger Sander Loones
Opvolger Philippe Goffin
Andere functies
2011-2014 Federaal minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
2007-2011 Federaal minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
1999-2007 Federaal minister van Financiën
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   België
Politiek

Didier J.L. Reynders (Luik, 6 augustus 1958) is een Belgisch politicus van de Mouvement Réformateur (MR). Tussen 1999 en 2019 was hij 20 jaar lang onafgebroken minister in de Belgische federale regering en van 2019 tot 2024 was hij Eurocommissaris voor justitie.

Opleiding en vroege carrière

[bewerken | brontekst bewerken]

Reynders werd geboren in Luik als jongste van drie kinderen. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Luik en werd in 1988 professor Publieke Economie aan deze universiteit, waar hij ook assistent was aan de faculteit rechten. Nadat hij van 1981 tot 1985 werkzaam was als advocaat, werd hij in 1985 directeur-generaal op het departement lokale overheden van het Waals Gewest, een mandaat dat hij behield tot in 1988.

Van 1986 tot 1991 was hij voorzitter van de raad van bestuur van de NMBS en van 1987 tot 1988 was hij kabinetschef van toenmalig minister van Justitie Jean Gol. Daarna was hij van 1991 tot januari 1993 voorzitter van de Nationale Maatschappij der Luchtwegen. In 1995 werd hij voorzitter van spoorwegtoeleverancier ITB.[1]

Federaal minister

[bewerken | brontekst bewerken]

Zijn politieke carrière begon toen hij voor de PRL in oktober 1988 werd verkozen tot gemeenteraadslid van Luik, een mandaat dat hij bleef behouden tot in 2012. Van 1991 tot 1992 was hij tevens provincieraadslid van de provincie Luik. In januari 1993 werd hij lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers en was er van 1995 tot 1999 de voorzitter van de PRL-fractie. In 1999 werd hij federaal minister van Financiën in de regering-Verhofstadt I. Hij bleef minister van Financiën tot in 2011 en combineerde dit van 2007 tot 2011 met de ministerpost Institutionele Hervormingen. Van 1992 tot 2004 was hij eveneens ondervoorzitter van de PRL en later van de MR.

Toen Louis Michel in 2004 naar de Europese Commissie vertrok, volgde Reynders hem op als vicepremier, een mandaat dat hij vijftien jaar uitoefende. In datzelfde jaar werd Reynders ook partijvoorzitter van de MR. Vanaf 2009 begonnen er binnen zijn partij echter spanningen te ontstaan omdat Reynders het partijvoorzitterschap met het mandaat van vicepremier combineerde en sommigen het daar niet mee eens waren. Uiteindelijk nam hij in 2011 ontslag als partijvoorzitter, waarna Charles Michel verkozen werd tot de nieuwe partijvoorzitter.

In 2007 leidde Reynders zijn partij naar de overwinning bij de federale verkiezingen. Hij kreeg 102.762 voorkeurstemmen, waarna hij werd aangesteld als informateur. Hij hield daarbij verkennende gesprekken met meer dan 400 personaliteiten uit de Belgische politieke, sociale en economische sector, wat resulteerde in een lijvig rapport aan koning Albert II. Na zijn informatieopdracht werd Jean-Luc Dehaene belast met verdere informatieve opdrachten, teneinde een nieuwe regering op de been te brengen. In de communautair woelige jaren die volgden, bleef Reynders vicepremier en minister van Financiën, in de regeringen van Verhofstadt (Verhofstadt III), Yves Leterme (Leterme I en Leterme II) en Herman Van Rompuy (Van Rompuy).

Na de vervroegde federale verkiezingen van 2010 en een formatie van 541 dagen, volgde Reynders in december 2011 Steven Vanackere op als minister van Buitenlandse Zaken. Ook kreeg hij de bevoegdheden Buitenlandse Handel en Europese Zaken. In de regering-Michel I, die werd gevormd na de verkiezingen van 2014, behield hij die functie, ditmaal samen met de bevoegdheden Europese Zaken, Beliris en de Federale Culturele Instellingen. Na de val van de regering-Michel I op 9 december 2018 en het vertrek van de N-VA-regeringsleden, werd hij in de regering-Michel II eveneens minister van Defensie.

Didier Reynders en Elio Di Rupo worden ontvangen door de Nederlandse eerste minister Mark Rutte. Den Haag, 7 november 2013.

In 2014 was hij kandidaat om lid te worden van de Europese Commissie, maar die functie ging uiteindelijk naar Marianne Thyssen van CD&V. In ruil wist de MR van Reynders het premierschap te behalen, dat ging naar Charles Michel.

In februari 2012 verliet Reynders de stad Luik en verhuisde naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, meer bepaald naar de gemeente Ukkel. In november 2012 werd hij bij de gemeenteraadsverkiezingen verkozen tot gemeenteraadslid van de gemeente, wat hij bleef tot in 2018. Van 2013 tot 2019 was hij ook voorzitter van de Brusselse MR-afdeling.

Bij de federale parlementsverkiezingen van 2019 werd hij als Brussels lijsttrekker herkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers. In de week na de verkiezingen werden hij en minister van staat Johan Vande Lanotte (sp.a) door koning Filip gevraagd om bij de formatie van een nieuwe federale regering een rol als informateur op te nemen. Het duo aanvaardde en kreeg als opdracht te zoeken naar de uitdagingen, mogelijkheden en voorwaarden voor het vormen van een nieuwe regering, waarvan werd verwacht dat het door de verkiezingsuitslag moeilijk zou verlopen.[2][3] Op 7 oktober 2019 liep hun opdracht af.

Begin 2019 kondigde hij aan zich kandidaat te stellen voor de functie van secretaris-generaal voor de Raad van Europa.[4] Uiteindelijk werd echter zijn Kroatische tegenstreefster Marija Pejčinović Burić in juni 2019 gekozen voor de functie.[5]

Europees commissaris

[bewerken | brontekst bewerken]
Didier Reynders tijdens de hoorzitting in het Europees Parlement in het kader van zijn benoeming tot Europees commissaris. Brussel, 2 oktober 2019.

Op 24 augustus 2019 werd Reynders door de federale regering voorgedragen als Europees commissaris in de Commissie-Von der Leyen.[6] Die voordracht werd gecontesteerd, omdat ze werd genomen door een regering van lopende zaken, die bovendien geen parlementaire meerderheid meer heeft en dat parlement niet op voorhand bevroeg. Op de Partij van de Arbeid na, vond geen enkele partij het nuttig om hierover nadien alsnog te stemmen in het parlement.[7][8] Het Vlaams Belang leidde tegen de nominatie wel een procedure in bij de Raad van State. Volgens het Belang is het bovendien ongehoord dat twee Europese topjobs in "francofone liberale handen komen" gezien ook premier Charles Michel voorzitter wordt van de Europese Raad.[9] Op 10 september raakte bekend dat Reynders de bevoegdheid Justitie kreeg.[10] Op 30 november 2019, een dag voor zijn officiële aanstelling als Europees Commissaris, nam hij ontslag als vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken, Defensie, Beliris en de Federale Culturele Instellingen.[11] Ook nam hij ontslag als Kamerlid.

In september 2023 nam hij de bevoegdheden over Mededinging over van de Deense Margrethe Vestager, die ontslag nam om zich kandidaat te kunnen stellen voor het voorzitterschap van de EIB. De overname is tijdelijk, voor de duur van de kandidatuur van Vestager.[12]

In april 2024 nam hij onbetaald verlof voor een nieuwe poging om secretaris-generaal van de Raad van Europa te worden. Net als in 2019 lukte het hem niet om dit te worden, die eer ging naar Alain Berset. Reynders werd derde bij de verkiezing, die in juni 2024 plaatsvond.[13] Reynders deed vervolgens zijn termijn als Europees Commissaris uit, die op 30 november 2024 afliep.

Eind 2016 werd Reynders samen met Armand De Decker genoemd als een van de protagonisten in Kazachgate, met name over zijn vermeende ongeoorloofde inmenging als toenmalig minister van Financiën bij de (versnelde) totstandkoming van de zogenaamde afkoopwet in dienst van Patoch Sjodijev. Reynders zelf sprak van "criminele insinuaties zonder bewijzen" en werd in april 2018 door de parlementaire onderzoekscommissie vrijgesproken.[14][15]

In april 2017 kwam Reynders opnieuw in opspraak in de Kamer nadat, volgens Groen, uitgelekte diplomatieke mails hadden uitgewezen dat de Minister van Buitenlandse Zaken persoonlijk had ingestemd met de toekenning van een mandataris van Saoedi-Arabië in de VN-Commissie Vrouwenrechten van ECOSOC. Reynders ontkende hiervan 'persoonlijk' op de hoogte te zijn en stelde dat de gewone procedure werd gevolgd. Reynders moest zich verantwoorden in de Bijzondere Kamercommissie maar kon blijven rekenen op de steun van de meerderheid.[16][17]

In april 2019 stapte een ex-geheim agent van Staatsveiligheid met een reeks aantijgingen van corruptie en witwassen tegen Reynders naar de federale gerechtelijke politie. Zo kwamen er volgens de agent bij verschillende overheidsopdrachten en overheidsaankopen corruptiepraktijken aan te pas, waaronder bij de bouw van de Belgische ambassade in Kinshasa en de verhuis van de federale politie naar het Rijksadministratief Centrum, maar ook legde hij verklaringen af over smeergeld dat werd betaald door wapenhandelaars en over een Congolese verkiezingskandidaat die steun zocht van Buitenlandse Zaken. In september dat jaar opende het parket van Brussel een opsporingsonderzoek tegen Reynders en zijn rechterhand Jean-Claude Fontinoy,[18][19] dat echter dezelfde maand nog werd geklasseerd.[20]

In november 2019 opende het parket van Namen een opsporingsonderzoek naar Fontinoy. Dit onderzoek zou zich toeleggen op de vzw Les Plus Beaux Villages de Wallonie en mogelijks uitbetaalde steekpenningen.[21] Deze zouden zijn betaald door Immobel, DEME en Rent-A-Port. Deze laatste twee zijn dochterondernemingen van de holding Ackermans & van Haaren van Luc Bertrand. De steekpenningen zouden zijn betaald nadat Bertrands dochter, Alexia Bertrand, in 2015 de nieuwe kabinetschef van Reynders werd.[22] Immobel was samen met Breevast koper van het Rijksadministratief Centrum door de Regie der Gebouwen toen Fontinoy daar werkte.

In april 2021 schreef onderzoeksjournalist Philippe Engels in zijn boek Le clan Reynders dat Reynders' rechterhand Fontinoy in zijn hoedanigheid als voorzitter van de NMBS chauffeurs van de spoorwegmaatschappij gevraagd zou hebben om campagnemateriaal van Reynders te verspreiden bij de lokale verkiezingen van 2012 en de federale verkiezingen van 2014.[23]

In maart 2022 bleek Reynders lid te zijn van de Vriendenkring van de vzw Institut Bruno Lussato & Marina Fedier, een Brusselse vzw waarvan de Russische oligarch Oleg Deripaska voorzitter was. De vzw stond centraal in een witwasonderzoek naar Deripaska's miljoeneninvesteringen in vastgoed en kunst. Een voormalige kabinetsadviseur van Reynders werd tevens tot directeur van de vzw aangesteld.[24]

Op dinsdag 3 december 2024 vielen eenheden van de federale politie binnen op verschillende adressen van Reynders om huiszoekingen uit te voeren. Ook werden hij en zijn echtgenote urenlang ondervraagd.[25] Hij zou ervan verdacht worden met contant geld loten gekocht te hebben bij de Nationale Loterij en deelgenomen hebben aan loterijspelen, om vervolgens de opbrengsten wit te wassen.[26] Deze verdenkingen kaderden in een breder onderzoek door het Brusselse parket-generaal naar de oorsprong van 1 miljoen euro aan verdachte transacties op bankrekeningen van Reynders, 800.000 euro aan cash geld die over een periode van vijftien jaar in grote sommen op rekeningen werd gestort en 200.000 euro die werd besteed aan loten van de Nationale Loterij.[27] Reynders ontkende zwart geld te hebben witgewassen en beweerde met een gokverslaving te kampen.

Omdat Didier Reynders al vaak in verband werd gebracht met politieke en financiële schandalen maar nog nooit strafrechtelijk werd vervolgd of veroordeeld wordt hij in wetstraatkringen ook wel 'Mister Teflon' of 'Teflon Didier' genoemd. 'Alles glijdt van hem af, als water van een eend', zo wordt gezegd.[28][29][30]

  • Hoewel Didier Reynders volgens sommige journalisten een vrijmetselaar zou zijn,[31][32] heeft hij dat zelf altijd ontkend.[33]
  • Van 2004 tot 2011 was Reynders ereconsul van Tunesië. Dit was echter door zijn ministerschap een titelvoerende functie. Het was zijn perschef Laurent Burton, die op vraag van Tunesië de functie de facto uitoefende.[34]
Zie de categorie Didier Reynders van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Voorganger:
Jean-Jacques Viseur
Minister van Financiën
1999-2011
Opvolger:
Steven Vanackere
Voorganger:
Louis Michel
Vice-eersteminister
2004 - 2019
Opvolger:
David Clarinval
Voorganger:
Antoine Duquesne
Partijvoorzitter van de MR
2004 - 2011
Opvolger:
Charles Michel
Voorganger:
Steven Vanackere
Minister van Buitenlandse Zaken en Europese zaken
2011 - 2019
Opvolger:
Philippe Goffin (Buitenlandse Zaken)
Koen Geens (Europese Zaken)
Voorganger:
Steven Vanackere
Minister van Buitenlandse Handel
2011 - 2014
Opvolger:
Pieter De Crem (Staatssecretaris)
Voorganger:
Sander Loones
Minister van Defensie
2018 - 2019
Opvolger:
Philippe Goffin