Прејди на содржината

Штит

Од Википедија — слободната енциклопедија
Водачот на Зулу, Гоза.[1]

Штит е вид на заштитна опрема што се држи во рака, и што може да биде врзан за зглобот или за подлактицата. Штитови се користат за пресретнување на напади, без оглед дали се од оружје за блиска борба или проектили како што се стрели, со насочување на штитот, како и за да обезбедат пасивна заштита со затворање на една или повеќе линии за време на борбите.

Штитови се разликуваат многу по големина и форма, можат да бидат големи панели што го штитат целото тело на корисникот или мали модели (како што е баклер) кои биле наменети за употреба во блиска борба. Штитови исто така се разликуваат во голема мерка во дебелина; со оглед на тоа што некои штитови биле изработени од релативно дрво за да се заштитат војниците од удари на копја и самострели, други биле потенки и полесни и дизајнирани главно за отклонување удари на сечила. Штитови многу се разликуваат во формата, заобленост и аголност, пропорционална должина и ширина, симетрија и образец на работ; различни форми обезбедуваат пооптимална заштита за пешадија или коњаница, овозможуваат полесна преносливост, обезбедуваат секундарни употреби како заштита на брод или како оружје итн.

Развој на штитови

[уреди | уреди извор]

Античка историја

[уреди | уреди извор]
Грчки војници на грчко-персиските војни. Штитот на хоплитот во средината има завеса што служи како заштита од стрели.

Големината и тежината варирала многу. Лесна пешадија на која и била потребна брзина и изненадување генерално користела лесни штитови кои биле или мали или тенки. Тешката пешадија може да бидат опремени со робустен штит што може да покрие поголем дел од телото. Голем дел имале лента што им овозможувало да се носат на грбот на корисникот кога не се користат или се на коњ. Во текот на 14-13 век П.н.е., Шарданците, кои работеле како платеници за египетскиот фараон Рамзес Втори, користеле големи или мали округли штитови против Хетитите. Микејските Грци користеле два вида штитови кои биле направени првенствено од плетена рамка, а потоа засилени со кожа. Античките грчки хоплити користеле кружен дрвен штит во форма на сад, кој бил засилен со бронза и се нарекувал аспис. Друго име за овој вид штит е хоплон, хоплитите го добиле нивното име по самиот штит. Хоплонот бил исто така најдолготраен и најпознат и највлијателен од сите антички грчки штитови. Спартанците го користеле асписот за да ја создадат грчката формација на фалангата.[2] Нивните штитови нуделе заштита не само за себе, туку и за војникот од левата страна.[3] Примери на германски дрвени штитови околу 350 година П.н.е. - 500 АД преживеале од религиозни закопувања на оружје во дански мочуришта.

Тешката пешадија на римски легионери користеле големи штитови, наречени <i id="mwYA">скута</i>, кои што обезбедувале поголема заштита, но го направиле брзото движење малку потешко. Скутумот првично имал овална форма, но подоцна се применил за да се добие познатата правоаголна форма што најчесто се гледа во раните империјални легии. Римјаните ги користеле своите штитови за да создадат формација слична на желка, наречена <i id="mwYw">тестудо,</i> во која цели групи војници би биле затворени во оклопна кутија за да обезбедат заштита од проектили.

Посткласична историја

[уреди | уреди извор]
Два дрвени округли штита

Типични во раниот европски среден век биле округлите штитови со лесно, не-распарчливо дрво како липа, ела, евла или топола, обично засилени со кожен капак на едната или од двете страни и повремено метални бандажи кои го опкружуваат металниот центар на штитот. Овие лесни штитови одговараа за стил на борба каде што секој нов удар се пресретнува со центарот на штитот со цел да се одврати. Норманите користеле штит во форма на капка од околу 10 век, кој бил заоблен на врвот и заострен од долниот дел. Ова им давало одредена заштита на нозете на корисникот, без да додаде премногу на вкупната тежина на штитот. Овој штит претежно се користел со каиши кои би го прицврстиле за раката. Овој вид на штит бил користен од пешадија и коњаница подеднакво, тој постепено го заменил округлиот штит до крајот на 12 век, кога поефикасниот оклоп на екстремитетите им овозможило на штитовите да се пократки, и целосно да бидат заменети до 14 век.

  1. Wood, J. G. (1870). The uncivilized races of men in all countries of the world. Рипол Классик. стр. 115. ISBN 9785878634595.
  2. „Spartan Weapons“. Ancientmilitary.com. Посетено на 9 April 2014.
  3. „Spartan Military“. Ancientmilitary.com. Посетено на 9 April 2014.