پرش به محتوا

خوراک: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Maryempre (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{عنوان تحت بحث}}
{{دیگر کاربردها}}
{{اشتباه نشود|خوراکی}}
[[پرونده:Loobia Polo.png|230px|بندانگشتی|چپ|[[لوبیاپلو]] همراه با [[سالاد شیرازی]]]]
[[File:Good Food Display - NCI Visuals Online.jpg|thumb|نمایش انواع غذاها|alt=Table set with red meat, bread, pasta, vegetables, fruit, fish, and beans|270x270پیکسل]]
'''خوراک''' یا '''غذا''' خوردنی‌ای است که در [[جامعه|جوامع]] متفاوت به‌صورت [[خام‌خواری|خام]] و دست‌نخورده، تغییریافته یا نیمه‌تغییریافته برای مصرف آماده می‌شود. خوراک می‌تواند منشأ حیوانی یا گیاهی (و یا گاهی معدنی) داشته باشد، و برای رفع [[نیاز]] [[تغذیه]]، مصرف شود.
'''خوراک''' یا '''غذا''' گوسفند زنده را غذا گویند و جمع گوسفندان را خوراک می‌گویند


=== در تعریف آقای ایگرگ===
در گذشته، جمع‌آوری خوراک به شیوهٔ [[شکار]] یا چیدن [[میوه]] انجام می‌گرفت، ولی امروزه تهیهٔ آن بیش‌تر با استفاده از مهارت‌های [[کشاورزی]]، [[دامپروری]] و [[ماهی‌گیری]] صورت می‌گیرد.
مادهٔ قابل خوردن (شامل ترکیبات چندجزئی یا تک‌جزئی، پخته یا خام، محصولات و فراورده‌های با منشأ گیاه، حیوان یا قارچ که به صورت مستقیم یا پس از مراحل فراوری دیگری مورد استفادهٔ تغذیه‌ای انسان قرار می‌گیرند، از جمله آنچه که در وعده‌های اصلی خورده می‌شود یا به عنوان وعدهٔ [[نیم‌چاشت]]، [[عصرانه]]، [[پیش‌غذا]]، [[دسر]]، [[تنقلات]] و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد) به شرط آن که پیش از بلع نیاز به جویدن داشته باشد.

=== در تعریف سازمان یونسکو ===
مادهٔ قابل خوردن (شامل ترکیبات چندجزئی یا تک‌جزئی، پخته یا خام، محصولات و فراورده‌های با منشأ گیاه، حیوان یا قارچ که به صورت مستقیم یا پس از مراحل فراوری دیگری مورد استفادهٔ تغذیه‌ای انسان قرار می‌گیرند، از جمله آنچه که در وعده‌های اصلی خورده می‌شود یا به عنوان وعدهٔ نیم‌چاشت، [[عصرانه]]، [[پیش‌غذا]]، [[دسر]]، [[تنقلات]] و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد) به شرط آن که پیش از بلع نیاز به جویدن داشته باشد.




خط ۲۸: خط ۲۷:
* [[چربی]]‌ها (سرشار از [[لیپید]]، [[ویتامین آ]]، [[ویتامین د]] ([[خامه]] و [[کره (لبنیات)|کره]])، [[ویتامین ای]] و [[اسید چرب|اسیدهای چرب]])
* [[چربی]]‌ها (سرشار از [[لیپید]]، [[ویتامین آ]]، [[ویتامین د]] ([[خامه]] و [[کره (لبنیات)|کره]])، [[ویتامین ای]] و [[اسید چرب|اسیدهای چرب]])
* [[قند]]ها (سرشار از قندهای ساده)
* [[قند]]ها (سرشار از قندهای ساده)
درحالی که بعضی از خوراک‌ها را می‌توان به صورت [[خام‌خواری|خام]] و بدون ایجاد تغییری در آن‌ها مصرف کرد، غذاهایی هم وجود دارند که برای این که طعم‌دار یا قابل خوردن باشند، باید تغییراتی در آن‌ها ایجاد کرد.

[[پرونده:Concasse de tomate2.JPG|thumb]]
درحالی که بعضی از خوراک‌ها را می‌توان به صورت [[خام‌خواری|خام]] و بدون ایجاد تغییری در آن‌ها مصرف کرد، غذاهایی هم وجود دارند که باید برای این که طعم‌دار یا قابل خوردن باشند، تغییراتی در آن‌ها باید داد.


از ساده‌ترین این تغییرات می‌توان شستن، خرد کردن و [[مخلوط]] کردن را مثال زد. بعضی غذاها نیز باید پخته شوند یا سرد شوند. ممکن است تغییراتی در آن‌ها به منظور نگهداری، خوش‌طعم کردن و تزیین‌کردن داده شود، که بخشی از آن‌ها به [[آداب و رسوم]] فرهنگ‌های گوناگون برمی‌گردند.
از ساده‌ترین این تغییرات می‌توان شستن، خرد کردن و [[مخلوط]] کردن را مثال زد. بعضی غذاها نیز باید پخته شوند یا سرد شوند. ممکن است تغییراتی در آن‌ها به منظور نگهداری، خوش‌طعم کردن و تزیین‌کردن داده شود، که بخشی از آن‌ها به [[آداب و رسوم]] فرهنگ‌های گوناگون برمی‌گردند.
خط ۳۸: خط ۳۵:


=== تأثیر فرهنگ و مذاهب گوناگون ===
=== تأثیر فرهنگ و مذاهب گوناگون ===
رژیم‌های غذایی مختلف از مذهب و فرهنگ‌های [[تمدن]]<nowiki/>های سراسر جهان تأثیر می‌پذیرند. در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان مصرف برخی غذاها توصیه شده یا [[تابو]] و تابلو شمرده شده‌است. به‌طور مثال، غذاهای [[رژیم غذایی در اسلام|حلال]] در [[اسلام]] و [[گیاهخواری|رژیم غذایی گیاهی]] در آیین [[جین (دین)|جین]] و [[سیک (دین)|سیک]] و خیک مجاز شمرده شده‌اند.
رژیم‌های غذایی مختلف از مذهب و فرهنگ‌های [[تمدن]]<nowiki/>های سراسر جهان تأثیر می‌پذیرند. در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان مصرف برخی غذاها توصیه شده یا [[تابو]] شمرده شده‌است. به‌طور مثال، غذاهای [[رژیم غذایی در اسلام|حلال]] در [[اسلام]] و [[گیاهخواری|رژیم غذایی گیاهی]] در آیین [[جین (دین)|جین]] و [[سیک (دین)|سیک]] مجاز شمرده شده‌اند.


برخی افراد نیز با توجه به عقاید یا سلامتی خود غذاهایی را که مصرف می‌کنند محدود می‌نمایند. به‌طور مثال، توصیه می‌شود افرادی که به بیماری‌های قلبی-عروقی، [[دیابت]] و با [[چاقی (بیماری)|چاقی]] مبتلا هستند از غذاهای چرب و مواد قندی و [[آدامس]] بادکنکی پرهیز نمایند.
برخی افراد نیز با توجه به عقاید یا سلامتی خود غذاهایی را که مصرف می‌کنند محدود می‌نمایند. به‌طور مثال، توصیه می‌شود افرادی که به بیماری‌های قلبی-عروقی، [[دیابت]] و با [[چاقی (بیماری)|چاقی]] مبتلا هستند از غذاهای چرب و مواد قندی پرهیز نمایند.


[[پرونده:Kwashiorkor 6903.jpg|بندانگشتی|کودکان پرورشگاهی در [[نیجریه]] که مبتلا به انواع سوءتغذیه از جمله کواشیورکور هستند.]]
[[پرونده:Kwashiorkor 6903.jpg|بندانگشتی|کودکان پرورشگاهی در [[نیجریه]] که مبتلا به انواع سوءتغذیه از جمله کواشیورکور هستند.]]


=== رژیم غذایی نامناسب ===
=== رژیم غذایی نامناسب ===
عادت‌های غذایی در سلامتی و [[مرگ‌ومیر نوزادان|مرگ]] و میر انسان‌ها نقش اساسی دارند. عدم تناسب میان انرژی دریافت‌شده از غذاها و سوزاندن آن موجب [[سوءتغذیه]] یا چاقی می‌شود. از جمله عوامل چاقی مصرف زیاد فراورده‌هایی با میزان قند و چربی زیاد می‌باشد. بیماری‌های ناشی از چاقی را دیابت و انواع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌توان عنوان کرد.
عادت‌های غذایی در سلامتی و [[مرگ‌ومیر نوزادان|مرگ]] و میر انسان‌ها نقش اساسی دارند. عدم تناسب میان انرژی دریافت‌شده از غذاها و سوزاندن آن موجب [[سوءتغذیه]] یا چاقی می‌شود. از جمله عوامل چاقی مصرف زیاد فراورده‌هایی با میزان قند و چربی زیاد می‌باشد. بیماری‌های ناشی از چاقی، دیابت و انواع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌توان عنوان کرد.


علت سوءتغذیه همچنین ممکن است کمبود نوعی [[ویتامین]]، [[مواد معدنی]]، [[پروتئین]] و غیره در رژیم غذایی باشد. سوءتغذیه خود موجب بروز بیماری‌های مختلفی چون [[کواشیورکور]]، [[ماراسموس]]، [[اسکوروی]]، [[کوری]] و غیره می‌شود.
علت سوءتغذیه همچنین ممکن است کمبود نوعی [[ویتامین]]، [[مواد معدنی]]، [[پروتئین]] و غیره در رژیم غذایی باشد. سوءتغذیه خود موجب بروز بیماری‌های مختلفی چون [[کواشیورکور]]، [[ماراسموس]]، [[اسکوروی]]، [[کوری]] و غیره می‌شود.
[[پرونده:DO & CO Catering - 8968355090.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|یک [[غذای هواپیما|غذای هواپیمای]] لوکس و گران تهیه شده توسط شرکت پذیرایی [[دو اند کو]]]]

== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[شورش‌های غذا در خاورمیانه]]
* فهرست غذاها و خوراک‌ها
* [[خوردنی‌های تابو]]
* [[خوردنی‌های تابو]]
* [[رژیم غذایی]]
* [[رژیم غذایی]]
* [[تغذیه]]
* [[تغذیه]]
* [[گیاه‌خواری (انسان)|گیاه‌خواری]]
* [[گیاهخواری]]
* [[آشپزی]]
* [[آشپزی]]
* [[فهرست مواد غذایی بر پایه اندازه کالری]]
* [[فهرست مواد غذایی بر پایه اندازه کالری]]
خط ۷۰: خط ۶۵:
{{منابع طبیعی}}
{{منابع طبیعی}}
{{آشپزی}}
{{آشپزی}}
{{جعبه ناوبری وعده‌های غذایی}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}



نسخهٔ کنونی تا ۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۶

Table set with red meat, bread, pasta, vegetables, fruit, fish, and beans
نمایش انواع غذاها

خوراک یا غذا گوسفند زنده را غذا گویند و جمع گوسفندان را خوراک می‌گویند

در تعریف آقای ایگرگ

[ویرایش]

مادهٔ قابل خوردن (شامل ترکیبات چندجزئی یا تک‌جزئی، پخته یا خام، محصولات و فراورده‌های با منشأ گیاه، حیوان یا قارچ که به صورت مستقیم یا پس از مراحل فراوری دیگری مورد استفادهٔ تغذیه‌ای انسان قرار می‌گیرند، از جمله آنچه که در وعده‌های اصلی خورده می‌شود یا به عنوان وعدهٔ نیم‌چاشت، عصرانه، پیش‌غذا، دسر، تنقلات و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد) به شرط آن که پیش از بلع نیاز به جویدن داشته باشد.


عادات غذایی در فرهنگ‌های گوناگون مختلف است. اکثر جوامع با توجه به سنت‌ها و رسم و رسوم‌شان، رسم‌های مخصوصی برای آشپزی و اولویت‌های غذایی‌شان دارند. بسیاری از فرهنگها غذاهای خود را توسط روش‌های تدارک، شیوه‌های آشپزی، و تهیه غذا متنوع ساخته‌اند.

بنا بر گزارش نهاد بریتانیایی مهندسان مکانیک (IME)، نیمی از مواد غذایی در سرتاسر دنیا اسراف شده و به هدر می‌رود.[۱]

انواع گوشت حلال که توسط برخی از افراد خورده می‌شود.

منشاءهای غذایی

[ویرایش]

بیشتر خوراک‌ها منشأ گیاهی (همچون میوه‌ها، سبزیجات، صیفی‌جات، غلات و دانه‌ها) و جانوری (مانند گوشت، شیر و فراورده‌های آن، تخم‌مرغ و عسل) دارند. با این وجود برای تهیهٔ غذا از گروه‌های دیگری همچون قارچ‌ها و باکتری‌ها (سرکه، ماست، پنیر و …) نیز استفاده می‌شود. به جز مواد آلی، مواد معدنی همچون نمک و آب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گروه‌های اصلی

[ویرایش]
هرم غذایی

خوراک‌ها را معمولاً به گروه‌های زیر تقسیم می‌کنند:

درحالی که بعضی از خوراک‌ها را می‌توان به صورت خام و بدون ایجاد تغییری در آن‌ها مصرف کرد، غذاهایی هم وجود دارند که برای این که طعم‌دار یا قابل خوردن باشند، باید تغییراتی در آن‌ها ایجاد کرد.

از ساده‌ترین این تغییرات می‌توان شستن، خرد کردن و مخلوط کردن را مثال زد. بعضی غذاها نیز باید پخته شوند یا سرد شوند. ممکن است تغییراتی در آن‌ها به منظور نگهداری، خوش‌طعم کردن و تزیین‌کردن داده شود، که بخشی از آن‌ها به آداب و رسوم فرهنگ‌های گوناگون برمی‌گردند.

رژیم غذایی

[ویرایش]

تأثیر فرهنگ و مذاهب گوناگون

[ویرایش]

رژیم‌های غذایی مختلف از مذهب و فرهنگ‌های تمدنهای سراسر جهان تأثیر می‌پذیرند. در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان مصرف برخی غذاها توصیه شده یا تابو شمرده شده‌است. به‌طور مثال، غذاهای حلال در اسلام و رژیم غذایی گیاهی در آیین جین و سیک مجاز شمرده شده‌اند.

برخی افراد نیز با توجه به عقاید یا سلامتی خود غذاهایی را که مصرف می‌کنند محدود می‌نمایند. به‌طور مثال، توصیه می‌شود افرادی که به بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت و با چاقی مبتلا هستند از غذاهای چرب و مواد قندی پرهیز نمایند.

کودکان پرورشگاهی در نیجریه که مبتلا به انواع سوءتغذیه از جمله کواشیورکور هستند.

رژیم غذایی نامناسب

[ویرایش]

عادت‌های غذایی در سلامتی و مرگ و میر انسان‌ها نقش اساسی دارند. عدم تناسب میان انرژی دریافت‌شده از غذاها و سوزاندن آن موجب سوءتغذیه یا چاقی می‌شود. از جمله عوامل چاقی مصرف زیاد فراورده‌هایی با میزان قند و چربی زیاد می‌باشد. بیماری‌های ناشی از چاقی، دیابت و انواع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌توان عنوان کرد.

علت سوءتغذیه همچنین ممکن است کمبود نوعی ویتامین، مواد معدنی، پروتئین و غیره در رژیم غذایی باشد. سوءتغذیه خود موجب بروز بیماری‌های مختلفی چون کواشیورکور، ماراسموس، اسکوروی، کوری و غیره می‌شود.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. "Food Waste: Half Of All Food Ends Up Thrown Away". Huffington Post. 10 January 2013. Retrieved 5 February 2013.

منابع

[ویرایش]