1887

1887. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa
Urteak	1884 • 1885 • 1886 • 1887 • 1888 • 1889 • 1890
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1887 ; MDCCCLXXXVII
Ab urbe condita	2640
Armeniar egutegia	1336 ; ԹՎ ՌՅԼԶ
Bahá'í egutegia	43 – 44
Bengaliar egutegia	1294
Berber egutegia	2837
Egutegi budista	2431
Myanmarko egutegia	1249
Bizantziar egutegia	7395 – 7396
Koptoen egutegia	1603 – 1604
Etiopiar egutegia	1879 – 1880
Hebrear egutegia	5647 – 5648
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1943 – 1944
Shaka Samvat	1809 – 1810
Kali Yuga	4988 – 4989
Iraniar egutegia	1265 – 1266
Islamiar egutegia	1304 – 1305
Japoniar egutegia	Meiji 20; (明治20年)
Korear egutegia	4220
Thailandiar eguzki egutegia	2430
Holozeniar egutegia	11887

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Urtarrilaren 14a – Akonkagua mendira (Argentina) lehen igoera egin zuten.
Urriaren 12a – Anorbin izena eman zitzaion Gasteizko kantoi bati.

Arte eta kultura

Urtarrilaren 28a – Eiffel Dorrea eraikitzeari ekin zioten Parisen.
Otsailaren 5a – Otelo (italieraz: Otello), Giuseppe Verdiren musika eta Arrigo Boitoren libretoa duen opera estreinatu zen Milango La Scala antzokian.
Martxoaren 7a – Albanierazko lehen eskola zabaldu zuten Korca hirian, Albanian.
Uztailaren 26a – L. L. Zamenhof mediku eta filologoak "Unua Libro" argitaratu zuen, esperantoa azaltzen zuen lehen liburua.
Irailaren 5a – Exetergo Theatre Royalren sutean 186 hildako izan ziren.
Eskualduna astekaria hasi zen argitaratzen, Louis Etxeberriren ekimenez Ipar Euskal Herrian. Aldizkaria 1944 arte kaleratu izan dute.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Martxoaren 12a – 1887ko Home Nations Txapelketa bukatu zen. Eskoziak lehenengo txapelketa eskuratu zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 1a – Wilhelm Canaris, alemaniar almirantea (h. 1945).
Urtarrilaren 3a – August Macke, alemaniar margolari espresionista (h. 1914).
Urtarrilaren 7a – Antonio Vega de Seoane Etxeberria, gipuzkoar enpresaburu eta ingeniaria (h. 1943).
Urtarrilaren 10a – Robinson Jeffers, estatubatuar poeta (h. 1962).
Urtarrilaren 21a – Wolfgang Köhler, alemaniar psikologoa (h. 1967).
Urtarrilaren 26a – François Faber, luxenburgotar txirrindularia (h. 1915).
Urtarrilaren 28a – Arthur Rubinstein, poloniar pianista (h. 1982).
Urtarrilaren 29a – Julián Ruete, espainiar futbolari eta entrenatzailea (h. 1939).
Urtarrilaren 30a – Jordi Rubió i Balaguer, kataluniar historialaria (h. 1982).

Otsaila

Otsailaren 1a – Charles Nordhoff, estatubatuar eleberrigile eta bidaiaria (h. 1947).
Otsailaren 2a – María Francés, nafar aktorea (h. 1987).
Otsailaren 3a – Max Josef Metzger, alemaniar apaiz katoliko, bakezale eta martiria (h. 1944).
Otsailaren 3a – Georg Trakl, austriar poeta (h. 1914).
Otsailaren 11 – Gustavo Maeztu, euskal margolari kostunbrista (h. 1947).
Otsailaren 17a – Joseph Bech, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1975).
Otsailaren 18a – Joan Peiró, espainiar anarkista (h. 1942).
Otsailaren 22a – Savielly Tartakower, errusiar-poloniar xakelari judua (h. 1956).
Otsailaren 28a – Willy Adolf Theodor Ramme, alemaniar entomologoa (h. 1953).

Martxoa

Martxoaren 5a – Heitor Villa-Lobos, brasildar musikagilea (h. 1959).
Martxoaren 11 – Raoul Walsh, estatubatuar zinema-zuzendari eta aktorea (h. 1980).
Martxoaren 13a – Alexander Vandegrift, estatubatuar jenerala (h. 1973).
Martxoaren 14a – Alice Elizabeth Doherty, estatubatuar emakume bizarduna (h. 1933).
Martxoaren 21a – Gregorio Ybarra de la Revilla, bizkaitar pertsona esanguratsua, Ybarra familiako kidea (h. 1973).
Martxoaren 21a – Erich Mendelsohn, alemaniar arkitektoa (h. 1953).
Martxoaren 22a – Chico Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1961).
Martxoaren 23a – Josef Čapek, txekiar margolari eta idazlea (h. 1945).
Martxoaren 23a – Juan Gris, espainiar margolaria (h. 1927).
Martxoaren 23a – Feliks Jusupov, errusiar noble eta idazlea (h. 1967).
Martxoaren 24a – Roscoe Arbuckle, estatubatuar zinema mutuko aktore, umorista, zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 1933).
Martxoaren 25a – Chuichi Nagumo, japoniar almirantea (h. 1944).

Apirila

Apirilaren 1a – Leonard Bloomfield, estatubatuar hizkuntzalaria (h. 1949).
Apirilaren 2a – Ignacio Baleztena Azkarate, nafar abokatu, idazle eta politikari karlista (h. 1972).
Apirilaren 3a – Nishizō Tsukahara, japoniar almirantea (h. 1966).
Apirilaren 9a – Florence Price, estatubatuar konpositore klasikoa, piano-jotzailea, organo-jolea eta musika-irakaslea (h. 1953).
Apirilaren 10a – Bernardo Houssay, argentinar medikua, 1947ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1971).
Apirilaren 13a – Pastora Imperio, espainiar "bailaora gitana", folklore flamenkoaren irudirik adierazgarrienetako bat (h. 1979).
Apirilaren 15a – Violet Bonham Carter, britainiar politikaria eta egunkari idazlea (h. 1969).
Apirilaren 27a – Harry Boland, irlandar errepublikar politikari eta ekintzailea (h. 1922).
Apirilaren 27a – Toribio Etxebarria, euskal enpresaburu, politiko, idazle eta euskaltzaina (h. 1968).
Apirilaren 30a – Alfonso Calzolari, italiar txirrindularia (h. 1983).

Maiatza

Maiatzaren 9a – Francisco Alonso, espainiar musikagilea (h. 1948).
Maiatzaren 15a – María Angélica Barreda, Argentinako Errepublikako lehen emakumezko abokatua (h. 1963).
Maiatzaren 16a – David Jaime Dean, nafar errepublikar politikaria (h. 1949).
Maiatzaren 19a – Ferdinand Guillaume, Polidor, lapurtar aktorea (h. 1977).
Maiatzaren 19a – Gregorio Marañón, espainiar mediku, zientzialari, idazle eta pentsatzailea (h. 1960).
Maiatzaren 21a – Secundino Zuazo, bilbotar arkitekto eta hirigile arrazionalista (h. 1970).
Maiatzaren 27a – Kasimir Fajans, poloniar kimikari eta fisikaria (h. 1975).
Maiatzaren 28a – Jim Thorpe, estatubatuar kirolaria (h. 1953).
Maiatzaren 29a – Fernando Asuero, donostiar medikua, asueroterapia polemikoaren sortzailea (h. 1942).
Maiatzaren 29a – Louis Leon Thurstone, estatubatuar psikologoa, psikometria arloan berritzailea (h. 1955).
Maiatzaren 30a – Aleksandr Arjipenko, ukrainar-estatubatuar eskultore eta artista grafikoa (h. 1964).
Maiatzaren 31 – Saint-John Perse, frantziar olerkari eta diplomatikoa, 1960ko Literaturako Nobel saria (h. 1975).
Maiatzaren 31 – Jose Maria Usanditzaga, donostiar musikagilea, konpositorea eta piano-jotzailea (h. 1915).

Ekaina

Ekainaren 2a – Genaro Estrada, mexikar diplomatikoa eta idazlea (h. 1937).
Ekainaren 5a – Ruth Benedict, estatubatuar antropologoa (h. 1948).
Ekainaren 5a – Agustí Duran, kataluniar historialari, artxibista eta arkeologoa (h. 1975).
Ekainaren 17a – Manuel Melchor Irure, 109 urte bizi izandako Guardia Zibileko jeneral nafarra (h. 1996).
Ekainaren 20a – Kurt Schwitters, alemaniar margolaria, eskultorea eta poeta (h. 1948).
Ekainaren 21a – Hastings Ismay, britainiar militar eta diplomazialaria, NATOko lehen idazkari nagusia (h. 1965).
Ekainaren 22a – Julian Huxley, britainiar biologo, eugenesialaria eta internazionalista (h. 1975).
Ekainaren 24a – Amalia de Isaura, espainiar antzerki eta zinemako kupletista eta aktorea (h. 1971).
Ekainaren 25a – Frigyes Karinthy, hungariar idazle, kazetari eta itzultzailea (h. 1938).
Ekainaren 27a – Pedro Landeta, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1963).
Ekainaren 28a – Antonio Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,25 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (h. 1914).

Uztaila

Uztailaren 6a – Marc Chagall, frantziar-errusiar margolaria (h. 1985).
Uztailaren 9a – Emilio Mola, espainiar militarra, Espainiako Gerra Zibila sortu zuen altxamenduaren zuzendaria (h. 1937).
Uztailaren 10a – Maria Majoral, Vansa haraneko trementinairea (h. 1976).
Uztailaren 14a – Buenaventura Gabikaetxebarria, Frai Buenaventura de Santa Catalina, bizkaitar apaiz hirukoiztarra (h. 1936).
Uztailaren 17a – Josef Gerstmann, austriar neurologoa (h. 1969).
Uztailaren 18a – Vidkun Quisling, norvegiar politikari ultraeskuindarra (h. 1945).
Uztailaren 22a – Gustav Hertz, alemaniar fisikaria, 1925eko Fisikako Nobel Saria (h. 1975).
Uztailaren 28a – Maddi Ariztia, euskal idazlea (h. 1972).
Uztailaren 28a – Heranux Arxakean, armeniar poeta (h. 1905).
Uztailaren 28a – Marcel Duchamp, frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (h. 1968).
Uztailaren 29a – Mamoru Shigemitsu, japoniar diplomatikoa (h. 1957).

Abuztua

Abuztuaren 3a – Rupert Brooke, ingeles olerkaria (h. 1915).
Abuztuaren 7a – Pierre Alvarez, Rupert, euskal arraunlaria (h. 1964).
Abuztuaren 7a – Étienne Lesbats, euskal arraunlaria.
Abuztuaren 12a – Erwin Schrödinger, austriar fisikaria, 1933ko Fisikako Nobel Saria (h. 1961).
Abuztuaren 14a – May Sybil Leslie, Marie Curie eta Ernest Rutherfordekin lan egin zuen ingeles kimikaria (h. 1937).
Abuztuaren 15a – Irina Kakhovskaia, errusiar-ukrainar iraultzailea, ezkerreko eseristen fundatzaileetako bat (h. 1960).
Abuztuaren 15a – Paul W. Merrill, estatubatuar astronomoa (h. 1961).
Abuztuaren 17a – Marcus Garvey, jamaikar politikari eta kazetaria, panafrikanismoaren buruzagietako bat (h. 1940).
Abuztuaren 17a – Karlos I.a Austriakoa, Austriako enperadorea eta Hungariako erregea (h. 1922).
Abuztuaren 22a – Lutz Graf Schwerin von Krosigk, Alemaniako kantzilerra (h. 1977).
Abuztuaren 31 – Zenobia Camprubí, espainiar idazle, itzultzaile eta hizkuntzalaria (h. 1956).

Iraila

Irailaren 1a – Blaise Cendrars, suitzar jatorriko frantziar idazlea (h. 1961).
Irailaren 7a – Adrian Aldekoa, euskal marrazkilari, zaharberritzaile eta margolaria, kartelgintzan aditua (h. 1945).
Irailaren 7a – Juan Bautista Bilbao, bizkaitar idazlea (h. 1916).
Irailaren 7a – Edith Sitwell, ingeles saiakeragile eta poeta (h. 1964).
Irailaren 13a – Leopold Ružička, kroaziar kimikaria, 1939ko Kimikako Nobel Saria (h. 1976).
Irailaren 16a – Nadia Boulanger, frantziar musikagilea (h. 1979).
Irailaren 19a – Eustakio Azkarate-Askasua, gipuzkoar apaiza, organo-jolea eta konpositorea (h. 1965).
Irailaren 26a – Barnes Wallis, ingeles zientzialari, ingeniari eta asmatzailea, errebote-bonba asmatzeagatik ezaguna (h. 1979).
Irailaren 28a – Avery Brundage, estatubatuar enpresaburu eta atleta, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko 5. zuzendaria (h. 1975).
Irailaren 28a – Beulah Louise Henry, Lady Edison, estatubatuar asmatzailea, 49 patente eta 110 asmakizunen garatzailea (h. 1973).
Irailaren 28a – Petru Rocca, korsikar idazle eta nazionalista (h. 1966).

Urria

Urriaren 5a – Guido Caprotti, espainiar-italiar margolaria (h. 1966).
Urriaren 5a – René Cassin, euskal zuzenbide irakaslea, 1968ko Bakearen Nobel Saria (h. 1976).
Urriaren 6a – Le Corbusier, suitzar-frantziar arkitekto, hirigile, arkitektura-teoriko eta margolaria (h. 1965).
Urriaren 11 – Pierre Jean Jouve, frantziar poeta, eleberrigilea eta kritikaria (h. 1976).
Urriaren 13a – Jozef Tiso, Eslovakiako Lehen Errepublikako presidentea (h. 1947).
Urriaren 22a – John Reed, estatubatuar kazetari iraultzailea (h. 1922).
Urriaren 24a – Octave Lapize, frantziar txirrindularia (h. 1917).
Urriaren 24a – Viktoria Eugenia Battenbergekoa, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1969).
Urriaren 30a – Georg Heym, alemaniar olerkari espresionista (h. 1912).
Urriaren 30a – Kindin Muxika, gipuzkoar idazle eta euskaltzalea (h. 1974).
Urriaren 31 – Chiang Kai-shek, Txinako gobernuburua (h. 1975).

Azaroa

Azaroaren 10a – Elisa Leonida Zamfirescu, errumaniar ingenieri kimiko, asmatzaile, irakasle eta nazioarteko desarmearen defendatzailea (h. 1973).
Azaroaren 10a – Arnold Zweig, alemaniar idazlea, antifaxista eta gerraren aurkako mugimenduko aktibista (h. 1968).
Azaroaren 12a – Arcadio María Larraona Saralegi, nafar kardinal, erlijioso eta jurista (h. 1973).
Azaroaren 15 – Marianne Moore, estatubatuar olerkaria (h. 1972).
Azaroaren 15a – Indalecio Ojanguren, euskal argazkilari eta mendigoizalea (h. 1972).
Azaroaren 15a – Georgia O'Keeffe, estatubatuar margolaria (h. 1986).
Azaroaren 17a – Bernard Montgomery, ingeles ofiziala (h. 1976).
Azaroaren 19a – James B. Sumner, estatubatuar biokimikaria, 1946ko Kimikako Nobel Saria (h. 1955).
Azaroaren 21a – Joseph Plunkett, irlandar nazionalista, olerkaria, kazetaria eta 1916ko Pazko Matxinadako buruetako bat (h. 1916).
Azaroaren 23a – Boris Karloff, ingeles aktorea (h. 1969).
Azaroaren 23a – Javier Martínez de Morentin, euskal ugazaba eta politikaria (h. 1949).
Azaroaren 23a – Henry Moseley, ingeles kimikaria (h. 1915).
Azaroaren 23a – Felicitas Oñatibia, gipuzkoar maistra (h. 1971).
Azaroaren 24a – Erich von Manstein, alemaniar mariskala (h. 1973).
Azaroaren 28a – Ernst Röhm, alemaniar militarra, Sturmabteilung (SA) taldearen burua eta sortzaileetakoa (h. 1934).

Abendua

Abenduaren 3a – Naruhiko Higashikuni, Japoniako Lehen Ministroa (h. 1990).
Abenduaren 3a – Jabier Lazkoz, euskal apaiza eta idazlea (h. 1965).
Abenduaren 7a – Joseba Altuna, euskal idazlea (h. 1971).
Abenduaren 16a – Adone Zoli, Italiako lehen ministroa (h. 1960).
Abenduaren 18a – Charles Galton Darwin, ingeles fisikaria, eugenista, eta Charles Darwinen biloba (h. 1962).
Abenduaren 21a – Francisco Oliver, nafar medikua eta unibertsitateko irakaslea (h. 1973).
Abenduaren 22a – Srinivasa Aiyangar Ramanujan, indiar matematikaria (h. 1920).
Abenduaren 23a – Victorio Macho, espainiar eskultorea, espainiar eskultura garaikidearen aitzindaria (h. 1966).
Abenduaren 24a – Louis Jouvet, frantziar antzezlea eta antzerki-zuzendaria (h. 1951).
Abenduaren 30a – Enrike Orueta, bizkaitar abertzalea (h. 1944).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Enrique Allende, bizkaitar enpresaburu eta politikaria (h. 1931).
Grégoire Joanategi, Alemaniako Buchenwald eta Dachauko kontzentrazio-esparruetara deportatu zuten Belokeko apaiza (h. 1967).
Jesus Sarria, kubatar-bizkaitar idazlea (h. 1922).
Juan Jose Makazaga, bertsolaritzaren inguruan lan handia egin zuen donostiar inprimatzailea (h. 1963).
Miguel Gortari, nafar ingeniaria eta politikaria (h. 1968).
Ramon de la Sota Aburto, euskal finantzagizon eta politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1978).
Zakarias Salterain, bizkaitar karmeldar misiolaria (h. 1957).
Zeferino Jemein, euskal politikari eta idazle abertzalea (h. 1965).
Sam Maguire, irlandar errepublikar eta futbol gaeliko jokalaria (h. 1927).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

Urtarrilaren 14a – Friedrich von Amerling, austriar margolaria (j. 1803).
Urtarrilaren 22a – Joaquín Jamar, nafar ekonomialari, enpresaburu eta politikaria (j. 1832).
Urtarrilaren 27a – Karl August Friedrich Mahn, alemaniar erromanista eta euskalaria (j. 1802).
Urtarrilaren 27a – Joan Maria Muzeyi, Ugandako martirietako bat.
Otsailaren 1a – Jekaterina Almedingen, errusiar haur literaturako idazlea eta itzultzailea (j. 1853).
Otsailaren 19a – Multatuli, herbeheretar idazlea (j. 1820).
Otsailaren 25a – Jesse W. Fell, Illinoiseko enpresari eta lur-jabea (j. 1808).
Otsailaren 27a – Aleksandr Borodin, errusiar musikagilea (j. 1833).
Martxoaren 19a – Józef Ignacy Kraszewski, poloniar idazlea (j. 1812).
Martxoaren 28a – Ditlev Gothard Monrad, Danimarkako lehen ministroa (j. 1811).
Martxoaren 31 – Jose Manuel Agirre Miramon, gipuzkoar legelari eta politikaria (j. 1813).
Apirilaren 6a – Ivan Kramskoi, errusiar margolari eta arte-kritikaria (j. 1837).
Apirilaren 19a – Alexandre-Eugène Bouët, lapurtar militarra (j. 1833).
Apirilaren 30a – Jacob Christian Jacobsen, daniar enpresagizon eta filantropoa (j. 1811).
Maiatzaren 18a – Francisque Michel, frantziar historialari eta hizkuntzalaria (j. 1809).
Maiatzaren 18a – Alfred Vulpian, frantziar medikua eta neurologoa (j. 1826).
Maiatzaren 20a – Aleksandr Ilitx Ulianov, errusiar iraultzailea (j. 1866).
Ekainaren 3a – Albert-Ernest Carrier-Belleuse, frantziar eskultorea (j. 1824).
Ekainaren 4a – William A. Wheeler, Ameriketako Estatu Batuetako 19. presidenteordea (j. 1819).
Ekainaren 5a – Hans von Marées, alemaniar margolaria (j. 1837).

Uztailetik abendura

Uztailaren 14a – Alfred Krupp, alemaniar industria-gizona (j. 1812).
Uztailaren 17a – Dorothea Dix, gaixotasun mentalak zituzten pertsona etxegabeen alde egin zuen estatubatuar aktibista (j. 1802).
Uztailaren 29a – Agostino Depretis, Italiako lehen ministroa (j. 1813).
Abuztuaren 14a – Jules Pasdeloup, frantziar orkestra-zuzendaria (j. 1819).
Abuztuaren 19a – Alvan Clark, estatubatuar astronomoa (j. 1804).
Abuztuaren 20a – Jules Laforgue, uruguaiar jatorriko frantziar olerkari sinbolista (j. 1860).
Abuztuaren 22a – Sofia Makarova, errusiar haur literaturako idazlea eta irakaslea (j. 1834).
Abuztuaren 23a – Sarah Yorke Jackson, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1805).
Urriaren 12a – Dinah Craik, ingeles idazlea (j. 1826).
Urriaren 15a – Joanes Etxeto, euskal bertsolaria (j. 1801).
Urriaren 17a – Gustav Robert Kirchhoff, alemaniar fisikaria (h. 1824).
Urriaren 21a – Jean Bernard Jauregiberri, lapurtar itsasgizon eta politikaria (j. 1815).
Urriaren 31 – José Oliver y Hurtado, espainiar historialari, arkeologo eta apaiz katolikoa (j. 1827).
Azaroaren 2a – Alfred Domett, Zeelanda Berriko premierra (j. 1811).
Azaroaren 2a – Jenny Lind, suediar sopranoa (j. 1820).
Azaroaren 6a – Eugène Pottier, frantziar politikaria, Lehenengo Internazionaleko kidea (j. 1816).
Azaroaren 8a – Doc Holliday, estatubatuar karta apustulari, pistolari eta aginlaria, Mendebaldeko Urruneko pertsonaia ezagunenetakoa (j. 1851).
Azaroaren 23a – Rafael Etxague, euskal militar eta politikaria (j. 1815).
Abenduaren 17a – Pedro Gorriz, gaztelaniazko nafar idazlea, antzerkigilea, poeta eta kazetaria (j. 1846).
Abenduaren 19a – François Bonvin, frantziar margolari errealista (j. 1817).

Kanpo estekak

Datuak: Q7826
Multimedia: 1887 / Q7826