1879

1879. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa
Urteak	1876 • 1877 • 1878 • 1879 • 1880 • 1881 • 1882
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1879 ; MDCCCLXXIX
Ab urbe condita	2632
Armeniar egutegia	1328 ; ԹՎ ՌՅԻԸ
Bahá'í egutegia	35 – 36
Bengaliar egutegia	1286
Berber egutegia	2829
Egutegi budista	2423
Myanmarko egutegia	1241
Bizantziar egutegia	7387 – 7388
Koptoen egutegia	1595 – 1596
Etiopiar egutegia	1871 – 1872
Hebrear egutegia	5639 – 5640
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1935 – 1936
Shaka Samvat	1801 – 1802
Kali Yuga	4980 – 4981
Iraniar egutegia	1257 – 1258
Islamiar egutegia	1296 – 1297
Japoniar egutegia	Meiji 12; (明治12年)
Korear egutegia	4212
Thailandiar eguzki egutegia	2422
Holozeniar egutegia	11879

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Urtarrilaren 22a – Zululandian tropa britainiarren eta gerlari zuluen artean Isandlwanako gudua gertatu zen, herrialde horren kontrolagatik.
Maiatzaren 2a – Pablo Iglesias politikari galiziarrak PSOE alderdia sortu zuen Madrilen.
Uztailaren 4a – Ulundiko guduan britainiar armadak Cetshwayo kaMpande zuluen erregea harrapatu eta Anglo-Zulu Gerra irabazi zuen.

Arte eta kultura

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Kontxako Bandera estropadaren lehen edizioa.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 1a – Edward Morgan Forster, ingeles idazlea (h. 1970).
Urtarrilaren 3a – Grace Coolidge, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (h. 1957).
Urtarrilaren 4a – Manuel Maria Smith Ibarra, bizkaitar arkitektoa (h. 1956).
Urtarrilaren 7a – Enrique Díez Canedo, espainiar idazle eta itzultzailea (h. 1944).
Urtarrilaren 9a – Beatrix Borboi-Parmakoa, italiar noblea (h. 1946).
Urtarrilaren 11 – Esteban Bilbao, euskal herritar politikari karlista eskuindarra (h. 1970).
Urtarrilaren 16a – Benigno Belaustegigoitia, bizkaitar futbolaria (h. 1946).
Urtarrilaren 18a – Henri Giraud, Frantziako Armadako jenerala (h. 1949).
Urtarrilaren 22a – Jose Begiristain, gipuzkoar medikua, Gipuzkoan X izpiak erabili zituen lehen sendagilea (h. 1952).
Urtarrilaren 22a – Francis Picabia, frantziar margolaria, diseinatzailea eta poeta (h. 1953).
Urtarrilaren 27a – Fermin Imaz, donostiar bertsolaria eta bertso-jartzailea (h. 1929).
Urtarrilaren 28a – Julian Elortza, gipuzkoar politikari karlista (h. 1964).
Urtarrilaren 31 – Georges Lakonbe, hizkuntzalari euskaltzalea (h. 1947).
Urtarrilaren 31 – Boris Savinkov, errusiar eserista (h. 1925).

Otsaila

Otsailaren 4a – Jacques Copeau, frantziar antzerki-zuzendari eta antzezlea (h. 1949).
Otsailaren 6a – Othon Friesz, frantziar margolaria eta diseinatzailea (h. 1949).
Otsailaren 8a – Maud Slye, estatubatuar patologoa, ikertzailea eta poeta, minbiziaren ikertzaile aitzindaria (h. 1954).
Otsailaren 9a – Santiago González Tablas, nafar militarra eta Zeutako erregularren teniente-kolonela (h. 1922).
Otsailaren 13a – Sarojini Naidu, Indiako Urretxindorra, Indiaren independentziaren aldeko ekintzaile eta poeta (h. 1949).
Otsailaren 20a – Pedro Muñoz Seca, Noucentisme edo 14 Belaunaldiaren espainiar idazlea (h. 1936).
Otsailaren 22a – Norman Lindsay, australiar artista, idazle eta boxeolari amateurra (h. 1969).
Otsailaren 23a – Kazimir Malevitx, ukrainiar margolaria eta artearen teorikoa (h. 1935).
Otsailaren 26a – Henri Fauconnier, frantziar idazlea (h. 1973).

Martxoa

Martxoaren 3a - Amado Arana, bizkaitar futbolaria.
Martxoaren 4a – Rosa Sevilla de Alvero, Filipinetan emakumeen sufragioaren alde egin zuen filipinar aktibista, hezitzailea eta kazetaria (h. 1954).
Martxoaren 5a – William Beveridge, britainiar ekonomialaria eta gizarte erreformagilea (h. 1963).
Martxoaren 8a – Otto Hahn, alemaniar fisikaria eta kimikaria, 1944ko Kimikako Nobel Saria (h. 1968).
Martxoaren 10a – Hans Luther, Alemaniako kantzilerra (h. 1962).
Martxoaren 13a – Adolf Anderssen, alemaniar xake jokalaria, 1950eko eta 1960ko hamarkadetako jokalari hoberentzat hartua (j. 1818).
Martxoaren 14a – Albert Einstein, alemaniar fisikari eta matematikaria, inoizko zientzialari handienetariko bat (h. 1955).
Martxoaren 17a – Ramon Illarramendi, gipuzkoar antzerkigilea (h. 1927).
Martxoaren 18a – André de Chastenet, lapurtar eskultorea (h. 1961).
Martxoaren 19a – Aram Manukian, armeniar iraultzailea (h. 1919).
Martxoaren 20a – Maude Menten, kanadar kimikaria (h. 1960).
Martxoaren 27a – Sándor Garbai, Hungariako estatuburua (h. 1947).
Martxoaren 27a – Edward Steichen, luxenburgoar estatubatuar argazkilaria (h. 1973).
Martxoaren 28a – Terence MacSwiney, irlandar nazionalista, idazlea, politikaria, Cork hiriko alkate ohia eta gose grabalaria (h. 1920).
Martxoaren 29a – Alan Gardiner, XX. mende hasierako egiptologo ezagunenetakoa (h. 1963).

Apirila

Apirilaren 11 – Ixaka Lopez, euskal idazle, kultura eragile, euskaltzale eta politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1977).
Apirilaren 11 – Bernhard Schmidt, estoniar jatorriko alemaniar astronomo eta optikaria (h. 1935).
Apirilaren 13a – Hermenegildo Itza, Frai Hermenegildo de la Asunción, bizkaitar apaiz hirukoiztarra (h. 1936).
Apirilaren 20a – Paul Poiret, frantziar moda diseinatzailea (h. 1944).
Apirilaren 21a – Maurice Walsh, irlandar idazlea (h. 1964).
Apirilaren 26a – Owen Willans Richardson, britainiar fisikaria, 1928ko Fisikako Nobel Saria (h. 1959).
Apirilaren 29a – Thomas Beecham, britainiar orkestra zuzendaria (h. 1961).

Maiatza

Maiatzaren 6a – Bedřich Hrozný, txekiar hizkuntzalaria (h. 1952).
Maiatzaren 6a – Celestino Peralta, Celestino María de Caparroso, nafar apaiz eta hizkuntzalaria (h. 1929).
Maiatzaren 14a – Henry Sewell, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1807).
Maiatzaren 20a – William Barnes, ingeles futbolaria eta entrenatzailea, eta Athletic Clubeko entrenatzailea (h. 1962).
Maiatzaren 22a – Symon Petliura, Ukrainako Herri Errepublikako 3. presidentea (h. 1926).
Maiatzaren 23a – Sofia Quintino, portugaldar medikua, emakumeen eskubideen defendatzailea eta ekintzaile errepublikano eta bakezalea (h. 1964).
Maiatzaren 25a – Max Aitken (Beaverbrook I. baroia), kanadar-britainiar argitaratzaile eta politikaria (h. 1964).
Maiatzaren 27a – Karl Bühler, alemaniar psikologo eta filosofoa (h. 1963).
Maiatzaren 28a – Milutin Milanković, serbiar ingeniari zibil eta geofisikaria (h. 1958).
Maiatzaren 29a – Eric Marshall, britainiar zirujaua, kartografoa eta Antartikako esploratzailea (h. 1963).
Maiatzaren 30a – Vanessa Bell, ingeles artista postinpresionista (h. 1961).

Ekaina

Ekainaren 5a – René Pottier, frantziar txirrindularia, Frantziako Tourreko lehen eskalatzailetzat hartzen da (h. 1907).
Ekainaren 6a – León Carrasco, gipuzkoar militarra (h. 1936).
Ekainaren 7a – Knud Rasmussen, daniar esploratzailea (h. 1933).
Ekainaren 13a – Jose Iturria, nafar idazlea eta apaiz kaputxinoa (h. 1952).
Ekainaren 15a – Mustafa el-Nahhas, Egiptoko lehen ministroa (h. 1965).
Ekainaren 16a – Marcelino Lardizabal, gipuzkoar misiolaria (h. 1958).
Ekainaren 23a – Angelina Beloff, errusiar-mexikar artista (h. 1969).
Ekainaren 23a – Huda Sha'arawi, egiptoar poeta, kazetaria, aktibista feminista eta nazionalista (h. 1947).
Ekainaren 26a – Agrippina Vaganova, ballet errusiarreko maistra, dantzaria, koreografoa eta zuzendaria (h. 1951).
Ekainaren 27a – Martin Uriarte, bizkaitar predikaria eta euskal idazlea (h. 1960).
Ekainaren 29a – Zsigmond Móricz, hungariar idazlea (h. 1942).

Uztaila

Uztailaren 1a – Léon Jouhaux, frantziar sindikalista, 1951ko Bakearen Nobel Saria (h. 1954).
Uztailaren 1a – Aeneas Mackintosh, britainiar esploratzaile eta nabigatzailea (h. 1916).
Uztailaren 5a – Wanda Landowska, estatubatuar klabe-jotzailea (h. 1959).
Uztailaren 9a – Ottorino Respighi, italiar musikagilea eta orkestra zuzendaria (h. 1936).
Uztailaren 12a - Margherita Piazzola Beloch, italiar matematikaria, geometria aljebraikoan, topologia aljebraikoan eta fotogrametrian aditua (h. 1976).
Uztailaren 17a – Seamus O'Sullivan, The Dublin Magazine aldizkariko editore eta poeta irlandarra (h. 1958).
Uztailaren 27a – Serafín Ajuria, arabar enpresaburua (h. 1937).
Uztailaren 27a – José Iruretagoyena, nafar militarra (h. 1960).
Uztailaren 28a – Gabriel Miró, espainiar idazlea (h. 1930).

Abuztua

Abuztuaren 3a – Mrinalini Sen, India britainiarreko idazle eta sufragista bengaliarra (h. 1972).
Abuztuaren 8a – Emiliano Zapata, Mexikoko Iraultzaren buruzagi nagusietakoa (h. 1919).
Abuztuaren 13a – John Ireland, ingeles musikagilea (h. 1962).
Abuztuaren 15a – Ricardo Bastida, bilbotar arkitektoa (h. 1953).
Abuztuaren 15a – Ethel Barrymore, estatubatuar aktorea (h. 1959).
Abuztuaren 15a - Eduardo Montejo, bizkaitar futbolaria (h. 1962).
Abuztuaren 17a – Samuel Goldwyn, estatubatuar enpresaria eta zinema ekoizlea (h. 1974).
Abuztuaren 18a – Manuel Artze, nafar kardinala (h. 1948).
Abuztuaren 22a – Valentin Zubiaurre Agirrezabal, bizkaitar margolaria (h. 1963).
Abuztuaren 23a – Jevhenia Box, ukrainar militante komunista (h. 1925).
Abuztuaren 31 – Alma Mahler, austriar musikagile eta socialitéa (h. 1964).
Abuztuaren 31 – Taishō enperadorea, Japoniako 123. enperadorea (h. 1926).

Iraila

Irailaren 6a – Johan Nygaardsvold, Norvegiako lehen ministroa (h. 1952).
Irailaren 6a – Joseph Wirth, Alemaniako kantzilerra (h. 1956).
Irailaren 13a – Annie Kenney, ingeles sufragista (h. 1953).
Irailaren 14a – Margaret Sanger, estatubatuar erizaina, kontrazepzioaren onarpenaren aldeko ekintzailea (h. 1966).
Irailaren 15a – Joseph Lyons, Australiako 10. lehen ministroa (h. 1939).
Irailaren 20a – Victor Sjöström, suediar zinemagilea eta antzezlea, zinemaren aitzindarietako bat (h. 1960).
Irailaren 27a – Hans Hahn, austriar matematikaria (h. 1934).
Irailaren 28a - Luis Silva, bizkaitar futbolaria (h. 1946).
Irailaren 29a – Marius Jacob, frantziar anarkista ilegalista (h. 1954).

Urria

Urriaren 2a – Wallace Stevens, estatubatuar olerkaria (h. 1955).
Urriaren 4a – Benjamín Zeledón, nikaraguar politiko liberal eta militarra (h. 1912).
Urriaren 5a – Francis Peyton Rous, estatubatuar medikuntza-ikertzailea, 1966ko Medikuntzako Nobel saria (h. 1970).
Urriaren 7a – Joe Hill, estatubatuar sindikalista (h. 1915).
Urriaren 8a – Chen Duxiu, txinatar idazlea eta politikaria (h. 1942).
Urriaren 9a – Max von Laue, alemaniar fisikaria, 1914ko Fisikako Nobel Saria (h. 1960).
Urriaren 14a – Miles Franklin, australiar idazle eta feminista (h. 1954).
Urriaren 15a – Jane Darwell, estatubatuar aktorea (h. 1967).
Urriaren 15a – Tomás Meabe, bizkaitar idazle eta politikaria (h. 1915).
Urriaren 22a – José Giral, espainiar kimikari eta politikari errepublizalea (h. 1962).
Urriaren 28a – Luisa Capetillo, puertorricar anarkista, feminismoaren eta unionismoaren aitzindaria bere herrialdean (h. 1922).
Urriaren 29a – Franz von Papen, Alemaniako kantzilerra (h. 1969).

Azaroa

Azaroaren 1a – Pál Teleki, Hungariako lehen ministroa (h. 1941).
Azaroaren 4a - Zakarias Bizkarra, bizkaitar apaiz katolikoa, Hispanitatea kontzeptuaren zabaltzailea (h. 1963).
Azaroaren 6a – Kazimieras Būga, Lituaniako hizkuntzalaria (h. 1924).
Azaroaren 7a – Austin Stack, irlandar errepublikarra (h. 1929).
Azaroaren 7a – Leon Trotski, jatorri juduko errusiar-ukrainar iraultzaile komunista (h. 1940).
Azaroaren 8a – Seber Altube, arrasatear idazlea, filologoa eta musikaria (h. 1963).
Azaroaren 10a – Patrick Pearse, irlandar maisu, olerkari, idazle, nazionalista eta ekintzaile politikoa (h. 1916).
Azaroaren 15a – Juan Usabiaga, gipuzkoar politikari eta ingeniaria (h. 1953).
Azaroaren 24a – Eli Heckscher, suediar ekonomista (h. 1952).
Azaroaren 29a – Mateu Morral, kataluniar anarkista, Alfontso XIIIaren eta Viktoria Eugenia Battenbergekoaren aurkako atentatuagatik ezaguna (h. 1906).
Azaroaren 30a – Laura Dreyfus Barney, Bahá'í fedearen irakasle eta filantropo nabaria (h. 1974).

Abendua

Abenduaren 2a – Aurelio Arteta, bilbotar margolaria, Euskal Herriko margolaritzak eman dituen artistarik garrantzizkoenetakoa (h. 1940).
Abenduaren 10a – E. H. Shepard, ingeles artista eta liburuen ilustratzailea (h. 1976).
Abenduaren 15a – Rudolf Laban, austro-hungariar dantza-modernoko maisu, koreografo eta teorikoa (h. 1958).
Abenduaren 17a - Manuel Ansoleaga, bizkaitar futbolaria.
Abenduaren 18a – Paul Klee, Suitzan jaiotako alemaniar margolaria (h. 1940).
Abenduaren 21a – Matxin Irabola, lapurtar bertsolaria (h. 1935).
Abenduaren 24a - Alexandrine Danimarkakoa, Danimarkako erregina ezkontidea eta Islandiako azken erregina ezkontidea (h. 1952).
Abenduaren 27a – Sydney Greenstreet, antzerki eta zinemako ingeles aktorea (h. 1954).
Abenduaren 29a – Ellen Gleditsch, erradiokimikan aitzindaria eta Norvegiako bigarren emakume irakaslea (h. 1968).
Abenduaren 29a – Witold Wojtkiewicz, poloniar margolaria, sinbolismo mugimendukoa (h. 1909).
Abenduaren 30a – Ramana Maharshi, eragin handiko erlijioso hindua (h. 1950).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Daniel Irezabal, bizkaitar militarra (h. 1937).
Luis Urrengoetxea, euskal politikari ezkertiar eta abertzalea, Eusko Abertzale Ekintzaren (EAE-ANV) sortzailetako bat.
Manuel Arrillaga, traineru estropadetako patroi ospetsuenetakoa (h. 1961).
Miguel Intxaurrondo, euskal idazle eta apaiza (h. 1979).
Vicente Abreu, arabar miltarra (h. 1974).
Frederick Griffith, britainiar mikrobiologo eta genetista (h. 1941).
José Cantero Ortega, espainiar militarra (h. 1936).
Tatiana Slovatinskaia, errusiar militante boltxebikea (h. 1957).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

Urtarrilaren 8a – Baldomero Espartero, espainiar militar eta politikaria (j. 1793).
Urtarrilaren 11 – Miguel Loredo, bizkaitar hizlari eta publizista neokatolikoa (j. 1838).
Urtarrilaren 26a – Julia Margaret Cameron, britainiar argazkilaria (j. 1815).
Otsailaren 1a – Policarpo Baltzola, euskal herritar matematikari eta asmatzailea, XIX. mendeko euskal asmatzaile bikainenetarikoa (j. 1813).
Otsailaren 6a – Miķelis Krogzemis, letoniar olerkaria, Letoniako poesia nazionalaren aitzindaria (j. 1850).
Otsailaren 10a – Honoré Daumier, frantziar marrazkigile, litografo eta margolaria (j. 1808).
Otsailaren 21a – Pieter Philip van Bosse, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1809).
Martxoaren 3a – William Kingdon Clifford, ingeles matematikari eta filosofoa (j. 1845).
Martxoaren 6a – Jean-Baptiste-Pierre Lafitte, lapurtar antzerkigile, eleberrigile, eta kazetaria (j. 1796).
Martxoaren 30a – Thomas Couture, frantziar margolaria (j. 1815).
Apirilaren 8a – Antonio Panizzi, italiar idazlea (j. 1797).
Apirilaren 12a – Manuel Cortina, espainiar politikaria (j. 1802).
Apirilaren 16a – Bernadette Soubirous, okzitaniar santua, Lurdako Ama Birjinaren agerpenen lekukoa (j. 1844).
Maiatzaren 7a – Charles de Coster, frantsesezko nobelagile belgiarra (j. 1823).
Maiatzaren 15a – Gottfried Semper, alemaniar arkitektoa (j. 1803).
Maiatzaren 21a – Arturo Prat, txiletar abokatu eta marinel ofiziala, eraila (j. 1848).
Maiatzaren 30a – Juan Etxamendi "Bordel", luzaidetar bertsolaria (j. 1792).
Ekainaren 1a – Luis-Napoleon Bonaparte, Frantziako printze inperiala (j. 1856).
Ekainaren 24a – Manuel de la Serna y Hernández Pinzón, espainiar militarra, Euskal Herrian karlisten aurka aritutakoa (j. 1804).

Uztailetik abendura

Uztailaren 7a – George Caleb Bingham, estatubatuar margolari, militar eta politikaria (j. 1811).
Uztailaren 15a – Johann Friedrich von Brandt, alemaniar naturalista (j. 1802).
Irailaren 17a – Eugène Viollet-le-Duc, frantziar arkitektoa eta teorialaria (j. 1814).
Irailaren 28a – Karl Friedrich Mohr, alemaniar kimikaria eta botikaria (j. 1806).
Urriaren 8a – Miguel Grau, El Caballero de los mares, perutar politikari eta militarra (j. 1834).
Urriaren 26a – Angelina Grimké, estatubatuar politikari aktibista, emakumeen eskubideen defendatzailea (j. 1805).
Azaroaren 3a – Joseph Poelaert, belgikar arkitektoa (j. 1817).
Azaroaren 5a – James Clerk Maxwell, eskoziar fisikaria, XIX. mendeko zientzialari handienetakoa (j. 1831).
Azaroaren 22a – Catherine Dickens, Charles Dickens eleberrigilearen emaztea eta bere hamar haurren ama (j. 1815).
Abenduaren 9a – Pedro Prudentzio Hualde Maio, euskal idazle, itzultzaile eta Bidankozeko erretorea (j. 1823).
Abenduaren 21a – Vicente Masarnáu, bizkaitar farmazialaria (j. 1803).
Abenduaren 26a – Vicente Urrabieta, bizkaitar marrazkilari eta ilustratzailea (j. 1813).

Kanpo estekak

Datuak: Q7783
Multimedia: 1879 / Q7783