Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πρωθυπουργός

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Πρωθυπουργός ονομάζεται στα κοινοβουλευτικά και ημιπροεδρικά συστήματα ο επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου. Είναι ο αρχηγός της κυβέρνησης και όχι του κράτους, ο οποίος είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο μονάρχης.

Ως αξίωμα υφίσταται από πολύ παλιά στις συνταγματικές μοναρχίες της Ευρώπης πριν την εγκαθίδρυση των δημοκρατιών και την καταλυτική ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του αξιώματος. Παρόλο που ένα κράτος μπορεί να είχε μοναρχικό πολίτευμα, η καθημερινή διακυβέρνηση ασκούνταν από συγκεκριμένο εκτελεστικό σώμα αποτελούμενο από υπουργούς ενώ το συντονισμό τους ανελάμβανε ένας υπουργός-συντονιστής, ο πρωθυπουργός. Αυτό το αξίωμα εμφανίζεται σε μοναρχικά πολιτεύματα ακόμα και σήμερα,[1] όπως στη Σουηδία, τη Βρετανία και άλλες χώρες.

Σύμφωνα με ορισμένα προεδρικά συστήματα, όπως η Νότια Κορέα και το Περού, ο πρωθυπουργός δεν είναι ο αρχηγός της κυβέρνησης.

Οι μονάρχες της Αγγλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου διόριζαν υπουργούς στους οποίους έτρεφαν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη και οι οποίοι θεωρούνταν επικεφαλής της κυβέρνησης. Παραδείγματα αποτελούν ο Τόμας Κρόμγουελ υπό τον Ερρίκο Η΄ της Αγγλίας και οι μάγιστροι στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Αυτοί οι υπουργοί κατείχαν ποικίλες επίσημες θέσεις, αλλά ήταν κοινώς γνωστοί ως ο «πρώτος υπουργός» ή ο «πρωθυπουργός».

Η εξουσία τους εξαρτόταν εξ ολοκλήρου από την προσωπική εύνοια του μονάρχη. Αν και η διαχείριση του κοινοβουλίου ήταν μια από τις απαραίτητες δεξιότητες για την ανάληψη αξιωμάτων, δεν εξαρτούταν από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την ανάληψη αυτού του θώκου. Αν και υπήρχε υπουργικό συμβούλιο, διοριζόταν εξ ολοκλήρου από τον μονάρχη και ο μονάρχης συνήθως προήδρευε στις συνεδριάσεις του.

Στα μέσα του 17ου αιώνα, μετά τον Αγγλικό Εμφύλιο Πόλεμο, το Κοινοβούλιο ενίσχυσε τη θέση του σε σχέση με τον μονάρχη και στη συνέχεια απέκτησε περισσότερη δύναμη μέσω της Ένδοξης Επανάστασης του 1688 και της ψήφισης της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων το 1689.[2] Ο μονάρχης δεν μπορούσε πλέον να θεσπίσει κανένα νόμο ή να επιβάλει φόρο χωρίς την άδειά του και έτσι η Βουλή των Κοινοτήτων έγινε μέρος της κυβέρνησης. Με αυτές τις κινήσεις, ο πρωθυπουργός αρχίζει να λαμβάνει τα περισσότερα από τα σημερινά του χαρακτηριστικά στα συστήματα που ομοιάζουν του συστήματος Γουεστμίνστερ.

Κατάλογοι πρωθυπουργών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ευρώπη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άγιος Μαρίνος Άγιος Μαρίνος :

Αλβανία Αλβανία

Ανδόρρα Ανδόρρα

Αρμενία Αρμενία

Αυστρία Αυστρία

Βατικανό Βατικανό

Βέλγιο Βέλγιο

 Βόρεια Μακεδονία

Βοσνία και Ερζεγοβίνη Βοσνία και Ερζεγοβίνη

Βουλγαρία Βουλγαρία

Γαλλία

 Γερμανία

 Γεωργία

 Δανία

Ελλάδα Ελλάδα

Εσθονία Εσθονία

Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο

Βόρεια Ιρλανδία

Ουαλία

Σκωτία

 Ιρλανδία

Ισραήλ Ισλανδία

 Ισπανία

Ιταλία

Κροατία Κροατία

 Λετονία

Λευκορωσία Λευκορωσία

 Λιθουανία

Λίχτενσταϊν Λίχτενσταϊν

 Λουξεμβούργο

Μάλτα

Μαυροβούνιο Μαυροβούνιο

 Μολδαβία

Μονακό Μονακό

Νορβηγία Νορβηγία

Ολλανδία

 Ουγγαρία

 Ουκρανία

Πολωνία

Πορτογαλία Πορτογαλία

 Ρουμανία

Ρωσία

Σερβία

 Σλοβακία

Σλοβενία

Σουηδία

 Τσεχία

 Φινλανδία

Άλλες χώρες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αγία Λουκία Αγία Λουκία :

Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες :

Άγιος Μαρτίνος (Ολλανδία) Άγιος Μαρτίνος (Ολλανδία) :

Άγιος Χριστόφορος και Νέβις Άγιος Χριστόφορος και Νέβις :

 Αίγυπτος

 Αιθιοπία

Αϊτή Αϊτή

Ακτή Ελεφαντοστού Ακτή Ελεφαντοστού

Αλγερία Αλγερία

Αμπχαζία

Ανατολικό Τιμόρ Ανατολικό Τιμόρ

Ανγκόλα Ανγκόλα

Αντίγκουα και Μπαρμπούντα Αντίγκουα και Μπαρμπούντα

Αργεντινή Αργεντινή

Αρούμπα Αρούμπα

Δημοκρατία του Αρτσάχ

Αυστραλία

Αφγανιστάν

Βανουάτου Βανουάτου

Βερμούδες Βερμούδες

Βιετνάμ Βιετνάμ

Βραζιλία Βραζιλία

Γκάμπια Γκάμπια
Γκαμπόν Γκαμπόν
Γκάνα Γκάνα
Γουατεμάλα Γουατεμάλα
Γουιάνα Γουιάνα
Γουινέα Γουινέα
Γουινέα-Μπισσάου Γουινέα-Μπισσάου
Γρενάδα Γρενάδα
Γροιλανδία
Ντομίνικα Δομινίκα
Δομινικανή Δημοκρατία Δομινικανή Δημοκρατία
Δημοκρατία της Σαχάρας

Ελ Σαλβαδόρ Ελ Σαλβαδόρ
Ερυθραία Ερυθραία
Εσουατίνι Εσουατίνι

Ζάμπια Ζάμπια
Ζιμπάμπουε Ζιμπάμπουε

Ιαπωνία Ιαπωνία
Ινδία Ινδία
Ινδονησία Ινδονησία
 Ιορδανία
Ιράκ Ιράκ
Ιράν Ιράν
Ισημερινή Γουινέα Ισημερινή Γουινέα
Ισημερινός (χώρα) Ισημερινός
Ισραήλ

Καζακστάν
Καμερούν Καμερούν
Καμπότζη Καμπότζη
Καναδάς Καναδάς
 Κατάρ
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία Κεντροαφρικανική Δημοκρατία
 Κένυα
Κίνα Κίνα
Κιργιζιστάν Κιργιζία
Κιριμπάτι Κιριμπάτι
Κολομβία Κολομβία
Κομόρες Κομόρες
Κογκό Δημοκρατία του Κονγκό
 Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
Βόρεια Κορέα Βόρεια Κορέα
Νότια Κορέα Νότια Κορέα
Κόστα Ρίκα Κόστα Ρίκα
Κόσοβο
Κούβα Κούβα
Κουβέιτ Κουβέιτ
Νήσοι Κουκ
Κουρασάο Κουρασάο

Λάος Λάος
Λεσότο Λεσότο
Λίβανος Λίβανος
Λιβερία Λιβερία
Λιβύη Λιβύη

Μαδαγασκάρη Μαδαγασκάρη
Μαλαισία Μαλαισία
Μαλάουι Μαλάουι
Μαλδίβες Μαλδίβες
 Μάλι
 Μαρόκο
 Μαυρίκιος
Μαυριτανία Μαυριτανία
Μεξικό Μεξικό
Μυανμάρ Μιανμάρ
Ομόσπονδες Πολιτείες της Μικρονησίας Μικρονησία
Μογγολία Μογγολία
Μοζαμβίκη Μοζαμβίκη
Μπανγκλαντές Μπανγκλαντές
Μπαρμπάντος Μπαρμπάντος
Μπαχάμες Μπαχάμες
Μπαχρέιν Μπαχρέιν
Μπελίζ Μπελίζ
Μπενίν Μπενίν
Μποτσουάνα Μποτσουάνα
Μπουρκίνα Φάσο Μπουρκίνα Φάσο
Μπουρούντι Μπουρούντι
Μπουτάν Μπουτάν
Μπρουνέι Μπρουνέι

Ναμίμπια Ναμίμπια
 Ναουρού
Νέα Ζηλανδία Νέα Ζηλανδία
Νεπάλ Νεπάλ
Νήσοι Μάρσαλ Νήσοι Μάρσαλ
 Νήσοι Σολομώντα
Νίγηρας Νίγηρας
Νιγηρία Νιγηρία
Νικαράγουα Νικαράγουα
Νιούε Νιούε
 Νότια Αφρική
Νότια Οσσετία
Νότιο Σουδάν Νότιο Σουδάν
Ομάν Ομάν
Ονδούρα Ονδούρα
Ουγκάντα Ουγκάντα
Ουζμπεκιστάν Ουζμπεκιστάν
 Ουρουγουάη

Πακιστάν Πακιστάν
Παλάου Παλάου
Κράτος της Παλαιστίνης Κράτος της Παλαιστίνης
Παναμάς Παναμάς
 Παπούα Νέα Γουινέα
Παραγουάη Παραγουάη
 Περού
Πράσινο Ακρωτήριo Πράσινο Ακρωτήριο

Ρουάντα Ρουάντα

Σαμόα Σαμόα
Σάο Τομέ και Πρίνσιπε Σάο Τομέ και Πρίνσιπε
Σαουδική Αραβία Σαουδική Αραβία
Σενεγάλη Σενεγάλη

Σεϋχέλλες Σεϋχέλλες
Σιγκαπούρη Σιγκαπούρη
Σιέρα Λεόνε Σιέρα Λεόνε
Σομαλία Σομαλία
Σομαλιλάνδη
Σουδάν Σουδάν
Σουρινάμ Σουρινάμ
Σρι Λάνκα Σρι Λάνκα
Συρία Συρία

Ταϊβάν Ταϊβάν
Ταϊλάνδη Ταϊλάνδη
Τανζανία Τανζανία
Τατζικιστάν Τατζικιστάν
Τζαμάικα Τζαμάικα
Τζιμπουτί Τζιμπουτί
Τόγκο Τόγκο
Τόνγκα Τόνγκα
Τουβαλού Τουβαλού
 Τουρκία
Τουρκμενιστάν Τουρκμενιστάν
 Τρίνινταντ και Tομπάγκο
Τσαντ Τσαντ
Τυνησία Τυνησία

Υεμένη Υεμένη
Υπερδνειστερία

Νήσοι Φερόες Νήσοι Φερόες
Φιλιππίνες Φιλιππίνες
Φίτζι Φίτζι

Χιλή Χιλή

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Σ. Σωτηρίου, Στ. Κορδονούρη, Αικ. Ζαφρανίδου. «10.2.2 Κυβέρνηση». Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Γ´ Γυμνασίου. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής παιδείας & Θρησκευμάτων, Οργανισμός εκδόσεων διδακτικών βιβλίων. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  2. ↑ «Britain's unwritten constitution». British Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015. The key landmark is the Bill of Rights (1689), which established the supremacy of Parliament over the Crown.... The Bill of Rights (1689) then settled the primacy of Parliament over the monarch’s prerogatives, providing for the regular meeting of Parliament, free elections to the Commons, free speech in parliamentary debates, and some basic human rights, most famously freedom from ‘cruel or unusual punishment’. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πρωθυπουργός&oldid=10422178"