Svjetsko prvenstvo u šahu
Svjetski šahovski prvak je najveća titula koju jedan šahista može osvojiti. Po pravilu ova se titula dodjeljuje pobjedniku dvoboja turnira za svjetskog prvaka. Prvi službeni svjetski šahovski prvak je austrijanac Wilhelm Steinitz, koji je 1896. godine u dvoboju pobijedio Zukertorta. Trenutni svjetski prvak od 2007. je indijac Viswanathan Anand, koji je titulu odbranio tri puta, a zadnji put na Svjetskom šahovskom prvenstvu u šahu 2012. protiv Borisa Gelfanda.
Osim turnira u muškoj konkurenciji održavaju se i turniri u žesnskoj konkurenciji, u kategoriji juniora, seniora, kao i Svjetsko prvenstvo u brzom šahu.
Nakon smrti Aljehina, 1948. godine, turnir je umjesto dvoboja, organiziran sa većim brojem učesnika (ukupno pet), po kružnom turnirskom principu. Nakon toga prvenstva, turnir se ponovo pretvorio u dvoboj, a kandidati za turnir, su se morali kvalificirati na zonskim turnirima. Još jedan izuzetak od pravila bilo je Svjetsko šahovsko prvenstvo 2007. godine sa 8 učesnika.
Historija
[uredi | uredi izvor]Svjetski prvaci
[uredi | uredi izvor]# | Ime | Period | Dob |
---|---|---|---|
1. | / Wilhelm Steinitz | 1886-1894. | 50-58 |
2. | Emanuel Lasker | 1894-1921. | 26-52 |
3. | José Raúl Capablanca | 1921-1927. | 33-39 |
4. | / Aleksandar Aljehin | 1927-1935. 1937-1946. |
35-43 45-54 |
5. | Max Euwe | 1935-1937. | 34-36 |
6. | Mihail Botvinik | 1948-1957. 1958-1960. 1961-1963. |
37-46 47-49 50-52 |
7. | Vasilij Smislov | 1957-1958. | 36 |
8. | Mihail Talj | 1960-1961. | 24 |
9. | Tigran Petrosjan | 1963-1969. | 34-40 |
10. | Boris Spaski | 1969-1972. | 32-35 |
11. | Bobby Fischer | 1972-1975. | 29-32 |
12. | Anatolij Karpov | 1975-1985. | 24-34 |
13. | / Gari Kasparov | 1985-1993. | 22-30 |
Od 1993. do 2006. postojala su dva takmičenja za prvaka svijeta: jedno u organizaciji Asocijacije profesionalnih šahista (PCA), a drugo u organizaciji Svjetske šahovske federacije (FIDE).
FIDE svjetski prvaci (1993-2006)
[uredi | uredi izvor]Ime | Period | Dob |
---|---|---|
Anatolij Karpov | 1993-1999. | 42-48 |
Aleksandar Halifman | 1999-2000. | 33 |
Viswanathan Anand | 2000-2002. | 31-33 |
Ruslan Ponomarjov | 2002-2004. | 19-21 |
Rustam Kasimdžanov | 2004-2005. | 25 |
Veselin Topalov | 2005-2006. | 30 |
Klasični svjetski prvaci (PCA)
[uredi | uredi izvor]Ime | Period | Dob |
---|---|---|
Gari Kasparov | 1993-2000. | 30-37 |
Vladimir Kramnik | 2000-2006. | 25-31 |
Apsolutni svjetski prvaci (ujedinjene obje titule)
[uredi | uredi izvor]# | Ime | Period | Dob |
---|---|---|---|
14. | Vladimir Kramnik | 2006-2007. | 31 |
15. | Viswanathan Anand | 2007–2013. | 38–43 |
16. | Magnus Carlsen | 2013–danas | 22–24 |