Šahovska tabla

Šahovska tabla

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Ispravno postavljena šahovska tabla. Označeno polje, donje polje sa desne strane, mora biti bijele boje.

Šahovska tabla je kvadratna ploča sa sistemom mreže 8 x 8 (ukupno 64) jednaka kvadratna polja naizmjenično svijetle ("bijele") i tamne ("crne") boje. Na njoj se igra šahovska partija između dvaju protivnika koji naizmjenično pomjeraju svoje figure. Postavlja se između igrača tako da donje ugaono polje na desnoj strani svakog igrača bude bijele boje.

Izgled i standardi

Standardi šahovske opreme na takmičenjima pod okriljem FIDE usvojeni su 1975. Preporučuje se da polja na tabli budu površine 5 x 5 — 6,5 x 6,5 cm, odnosno, duple veličine u odnosu na površinu osnove pješaka. Na svjetskim i kontinentalnim prvenstvima koristi se drvena tabla. Za sva druga FIDE takmičenja preporučeno je da tabla može biti od drveta, plastike ili kartona. Ako sudija nađe da je prihvatljivo, tabla može biti od kamena ili od mramora, s tim što bi takva tabla morala imati prihvatljivu boju bijelih i crnih polja. Kao materijal za šahovsku tablu najprihvatljivije je prirodno drvo dovoljnog kontrasta, kao što su breza, javor, evropski jasen, orah, tikovina, bukva. U tom slučaju tabla mora imati "tup" ili neutralan finiš bez sjaja. Dozvoljene kombinacije boja za FIDE takmičenja su crna, smeđa, zelena ili veoma žuto-smeđa za crna polja, a bijela, krem, boja slonovače ili boja bivolje kože (blijeda mrkožuta) za bijela polja.

Početna pozicija figura

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Početna pozicija

Na šahovsku tablu postavljaju se figure. Na početku partije jedan igrač ima 16 svijetlo obojenih ("bijelih"), a drugi 16 tamno obojenih ("crnih") figura. Te figure su sljedeće:

• 1 bijeli kralj, obično označen simbolom ♔
• 1 bijela dama, obično označena simbolom ♕
• 2 bijela topa, obično označena simbolom ♖
• 2 bijela lovca, obično označena simbolom ♗
• 2 bijela skakača, obično označena simbolom ♘
• 8 bijelih pješaka, obično označeni simbolom ♙
• 1 crni kralj, obično označen simbolom ♚
• 1 crna dama, obično označena simbolom ♛
• 2 crna topa, obično označena simbolom ♜
• 2 crna lovca, obično označena simbolom ♝
• 2 crna skakača, obično označena simbolom ♞
• 8 crnih pješaka, obično označeni simbolom ♟.

Linije, redovi i dijagonale

8 vertikalnih kolona polja nazivaju se linije, a 8 horizontalnih nizova polja nazivaju se redovi. Prave linije iste boje koje se dodiruju uglovima nazivaju se dijagonale. Redovi se u šahovskoj notaciji označavaju brojevima (1-8), a linije malim slovima (a-h), dok se polja označavaju kombinacijom slova i brojeva (a1-h8). Vrlo važna polja na šahovskoj tabli su polja centra, četiri središnja polja (d4, d5, e4, e5).

Linije

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

c-linija

Redovi

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

5. red

Dijagonale

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Dijagonala g1-a7

Centar

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Centar (•)
Širi centar (x)

Geometrija šahovske ploče

Oblik i podjela šahovske ploče na kvadratična polja su osnova za geometriju šahovske table, koja se najjednostavnije može predstaviti sa potezima kralja takozvanim Rétijevim manevrom

Tabla za igrače sa hendikepom vida

Direktori turnira imaju ovlaštenja prilagoditi sljedeća pravila prema lokalnim okolnostima. U takmičarskom šahu između igrača koji vide i igrača hendikepiranog vida (stvarno slijepih), oba igrača mogu zatražiti korištenje dviju tabli, od kojih normalnu tablu upotrebljava igrač koji vidi, a specijalno napravljenu igrač hendikepiranog vida. Specijalno napravljena tabla mora zadovoljiti sljedeće zahtjeve:

• da su joj najmanje dimenzije 20 x 20 cm
• da su crna polja neznatno izdignuta
• da ima sigurnosni otvor za pričvršćivanje na svakom polju
• da svaka figura ima kolčić koji odgovara sigurnosnom otvoru za pričvršćivanje
• da su figure tipa "Staunton" i da su crne figure posebno označene.

Vanjski linkovi

• Službena stranica FIDE
• Standardi šahovske opreme na FIDE turnirima