Тыгр: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.2+) (робат дадаў: nah:Huēhuehocēlōtl |
Няма тлумачэння праўкі |
||
| (Не паказана 32 прамежкавыя версіі 16 удзельнікаў) | |||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{ |
{{значэнні}} |
||
{{Таксон |
|||
{{Таксанамія |
|||
| name = Тыгр |
|||
| regnum = Жывёлы |
|||
| выява = Panthera_tigris_tigris.jpg |
|||
| image file =Panthera_tigris_tigris.jpg |
|||
| апісанне выявы = |
|||
| image title = |
|||
| подпіс выявы = Каралеўскі тыгр (''Panthera tigris tigris'') |
|||
| image descr = {{bt-bellat|Каралеўскі тыгр|Panthera tigris tigris}} |
|||
| надцарства = |
|||
| parent = |
|||
| царства = [[Жывёлы]] |
|||
| rang = Від |
|||
| падцарства = |
|||
| latin = Panthera tigris |
|||
| група вірусаў = |
|||
| author = [[Linnaeus]], [[1758]] |
|||
| раздзел = |
|||
| syn = *''Felis tigris'' <br /> *''Felis virgata'' (1815)<br />* ''Tigris regalis'' (1867)<br /> *''Tigris striatus'' (1858) |
|||
| падраздзел = |
|||
| typus = |
|||
| надтып = |
|||
| children name = [[Падвід]]ы |
|||
| тып = [[Хордавыя]] |
|||
| children =гл. тэкст |
|||
| падтып = [[Хрыбетныя]] |
|||
| range map = Tiger distribution3.PNG |
|||
| нададдзел = |
|||
| range map caption = |
|||
| аддзел = |
|||
| range map width = |
|||
| пададдзел = |
|||
| range legend = |
|||
| надклас = |
|||
| iucnstatus = EN |
|||
| клас = [[Сысуны]] |
|||
| wikispecies = Panthera tigris |
|||
| падклас = |
|||
| commons = Panthera tigris |
|||
| інфраклас = |
|||
| iucn = 15955 |
|||
| надпарадак = |
|||
| itis = 183805 |
|||
| парадак = |
|||
| ncbi = 9694 |
|||
| падпарадак = |
|||
| eol = 328674 |
|||
| інфрапарадак = |
|||
}} |
|||
| надатрад = |
|||
| атрад = [[Драпежныя]] |
|||
| падатрад = |
|||
| інфраатрад = |
|||
| надсемейства = |
|||
| сямейства = [[Каціныя]] |
|||
| падсемейства = [[Вялікія кошкі]] |
|||
| надтрыба = |
|||
| трыба = |
|||
| падтрыба = |
|||
| род = [[Пантэры]] |
|||
| падрод = |
|||
| надсекцыя = |
|||
| секцыя = |
|||
| падсекцыя = |
|||
| від = [[Тыгр]] |
|||
| падвід = |
|||
| без рангу = |
|||
| навуковая назва = {{bt-bellat||Panthera tigris}} |
|||
| назва боксу таксонаў = |
|||
| тэкст боксу таксонаў = |
|||
| назва боксу карты = Арэал |
|||
| карта = Tiger_map.jpg |
|||
| апісанне карты = |
|||
| легенда карты = |
|||
| віківіды = Panthera_tigris |
|||
| вікісховішча = Category:Panthera_tigris |
|||
| itis = 183805 |
|||
| ncbi = 9694 |
|||
}} |
|||
'''Тыгр''' (''Panthera tigris'') — драпежная жывёла з сямейства кашачых. Тыгр займае ганаровае месца сярод буйных драпежнікаў. |
'''Тыгр''' (''Panthera tigris'') — драпежная жывёла з сямейства кашачых. Тыгр займае ганаровае месца сярод буйных драпежнікаў. |
||
== Апісанне == |
== Апісанне == |
||
Два асноўныя і самыя буйныя падвіды тыгра — індыйскі (бенгальскі) і амурскі (сібірскі) — маса самцоў складае 180—275 кг, але ў асобных выпадках маса можа перавышаць 300 кг. Даўжыня цела тыгра без хваста ў залежнасці ад падвіду вагаецца ад 1,4 да 2,8 м, хваста ад 60 да 110 см. Вышыня ў карку да 1,15 м. Звычайны дарослы самец у прыродзе важыць у сярэднім 200—240 кг (бенгальскі каля 220 кг, амурскі каля 225 кг, бенгальскі ў паўночнай Індыі і Непале каля 240 кг) пры даўжыні цела 2,9 — 3 м разам з хвастом і ў карку 95 — 102 см. Маса самак складае 100—180 кг, у асобных выпадках да 200 кг. Сярэдняя — 130—150 кг пры даўжыні цела карацей чым у самца на 30 — 45 см. |
|||
[[Файл:Sib-007.gif|left|thumb|140px|[[Амурскі тыгр]] у параўнанні з чалавекам ростам 183 см.]] |
|||
[[Файл:Ben-007.gif|left|thumb|140px| [[Паўднёва-кітайскі тыгр]] у параўнанні з чалавекам ростам 183 см.]] |
|||
Самкі ў сярэднім меншыя за самцоў, прадстаўнікі паўночных відаў тыграў буйнейшыя за паўднёвых. |
|||
== Распаўсюджанне == |
== Распаўсюджанне == |
||
Тыгр — [[від |
Тыгр — [[Біялагічны від|від]] выключна азіяцкі. Яшчэ некалькі стагоддзяў назад вобласць яго рассялення дасягала [[Казахстан]]а і Паўночнага [[Іран]]а. Цяпер на большай частцы ранейшага арэала тыгры знішчаныя; найбольшыя папуляцыі захаваліся ў [[Індыя|Індыі]] і [[Індакітай|Індакітаі]]. У межах Расіі невялікая папуляцыя тыграў жыве толькі на Далёкім Усходзе, у [[Прыморскі край|Прыморскім краі]]. Сёння сустрэць тыгра ў яго натуральным жыццёвым асяроддзі — вялікая рэдкасць. |
||
Агульнае пагалоўе віду ў прыродзе ацэньваюць у 4000-6500 асобін. |
|||
== Экалогія == |
== Экалогія == |
||
Тыгры |
Тыгры насяляюць розныя мясціны, уключаючы [[мангравыя балоты]] і [[бамбукавыя]] гушчары ў [[Тропікі|тропіках]], густыя лясы ў халаднейшых абласцях, голыя камяністыя [[Сопка|сопкі]] і [[Тайга|тайгу]] на поўначы. У гарах яны падымаюцца вышэй 3000 м над [[Узровень мора|узроўнем мора]]. У залежнасці ад дастатку мясцовай фаўны, індывідуальная паляўнічая тэрыторыя аднаго дарослага тыгра займае ад 200 да 3000 км2. |
||
Здабычай тыгру служаць капытныя (дзікі, алені, казулі) і |
Здабычай тыгру служаць капытныя (дзікі, алені, казулі) і шмат якія іншыя жывёлы, уключаючы [[малпы|малпаў]], [[чарапахі|чарапах]], неядавітых [[змеі|змей]], рыбу, крабаў, [[жабы|жаб]] і [[насякомыя|насякомых]]. |
||
== Размнажэнне == |
|||
Калі не лічыць шлюбнага сезону і перыяду догляду маці за патомствам, тыгры вядуць адзіночны спосаб жыцця. За ўсё сваё жыццё самка прыносіць 10 — 20 тыгранятаў, з якіх выжывае меншая частка. Пражыць тыгр можа да 26 гадоў. |
|||
Калі не лічыць [[Шлюбны сезон|шлюбнага сезона]] і перыяду матчынага догляду патомства, у тыграў адзіночны спосаб жыцця. [[Спараванне]] адбываецца без асобай сезоннасці, але часцей за ўсё зімою. [[Цяжарнасць]] працягваецца 102—106 дзён. Тыгрыца нараджае, звычайна, раз на 2 гады. У адным кодле звычайна па 2-4 тыграня. Дзіцяняты жывуць з маці першыя 2-3 гады. Палавая сталасць надыходзіць у 3-4 гады ў самак і ў 4-5 гадоў у самцоў, хаця ў [[Заалагічны парк|заапарках]] дапускаюць да размнажэння і двухгадовых. За ўсё сваё жыццё самка прыносіць 10-20 тыгранят, з якіх выжывае меншая частка. [[Працягласць жыцця|Пражыць]] тыгр можа да 26 гадоў. |
|||
== Спосаб жыцця == |
|||
Тыгры маюць спосаб жыцця адзіночак, яны трымаюцца пэўнай тэрыторыі лесу, якую пільна ахоўваюць ад тыграў-суседзяў. Гэта актыўныя драпежнікі, якія не ядуць трупаў. Тыгр аддае перавагу свежаму мясу і палюе звычайна на капытных сярэдняга памеру — [[Алені|аленяў]], [[Казулі|казуль]], [[Дзікі|дзікоў]]. Галоўны вораг тыгра — голад. Кожная асобіна патрабуе вялікіх паляўнічых угоддзяў. Многія тыгры гінуць праз недахопу ежы ці праз вострую канкурэнцыю за паляўнічыя ўчасткі. Звычайна тыгры пазбягаюць людных месцаў і не спакушаюцца лёгкай здабычай накшталт свойскай жывёлы. І толькі там, дзе людзі выцясняюць тыграў з іх тэрыторыі, яны могуць нападаць на [[Буйвалы|буйвалаў]], нават [[Каза свойская|коз]] і [[Сабака свойскі|сабак]] у будках. |
|||
== Тыгры-людаеды == |
|||
Параненыя і старыя звяры, няздольныя паляваць на хуткіх аленяў, могуць зрабіцца людаедамі. У мінулыя стагоддзі, калі колькасць тыграў была вялікай, у [[Індыя|Індыі]] выпадкі людаедства фіксавалі нярэдка. Сёння людаеды толькі каля 3 тыграў з 1000. |
|||
== Тыгр у культуры == |
|||
У міфаэпічных уяўленнях жыхароў [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]] і [[Індакітай|Індакітая]] тыгр часта выступае як цар звяроў і гаспадар лесу. У [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]] вядомы як дух гор і пячор. У Кітаі тыгр шанаваўсяся не толькі як цар звяроў, але і як пострах [[Дэман|дэманаў]] (у прыватнасці тых, якія прыносілі хваробы). Вялікія чараўнікі, якія застрашвалі дэманаў, часта маляваліся седзячы на тыгры. [[Каракалпакі|Каракалпакскія]] жанчыны лічылі, што пазбавіцца бясплоднасці можна смакаваннем кавалачка тыгрынага мяса, ушаноўваннем яго слядоў, скокамі праз яго скуру. [[Узбекістан|Узбекскія]] жанчыны акружалі асабістай пашанай паляўнічага, які забіў тыгра. |
|||
У міфалогіях распаўсюджаны вобраз тыгра-пярэваратня. Ад шлюбу жанчыны з тыграм вядуць свой радавод многія плямёны. «Тыгрыныя» назвы некаторых індыйскіх народаў, эпітэты ўзору «чалавек-тыгр» дазваляюць казаць пра старажытнае ўшанаванне тыгра як [[Татэмізм|татэмнай]] жывёлы. У [[Кітай|Кітаі]] вобраз белага тыгра суадносіўся з захадам, восенню і зямной стыхіяй, часам з тыграм суадносіўся пэўны месяц года. У [[Хрысціянства|хрысціянстве]] тыгр разглядваўся як эмблема [[Хрыстос|Хрыста]]. Тыгр у бамбукавым гаі сімвалізуе ў [[Японія|японскай]] традыцыі чалавецтва, апантанае злом. |
|||
== Падвіды == |
== Падвіды == |
||
[[Выява:Siberischer tiger de edit02.jpg|220px|thumb|left|Сібірскі тыгр (''Panthera tigris altaica'')]] |
[[Выява:Siberischer tiger de edit02.jpg|220px|thumb|left|Сібірскі тыгр (''Panthera tigris altaica'')]] |
||
Вылучаюць дзевяць падвідаў тыграў, тры з якіх ужо вымерлі: |
|||
* '''[[Сібірскі тыгр]],''' ''' |
* '''[[Сібірскі тыгр|Сібірскі]], Амурскі, Усурыйскі''', або '''Маньчжурскі тыгр'''<ref>[https://zviazda.by/be/news/20201130/1606716519-manchzhurski-tygr-u-heylunczyane zviazda.by]</ref> (''Panthera tigris altaica'') |
||
* '''[[Паўднёвакітайскі тыгр]]''' (''Panthera tigris amoyensis'') |
* '''[[Паўднёвакітайскі тыгр]]''' (''Panthera tigris amoyensis'') |
||
* '''[[Балійскі тыгр]]''' (''Panthera tigris balica'') |
* {{вымер}}'''[[Балійскі тыгр]]''' (''Panthera tigris balica'') |
||
* '''[[Індакітайскі тыгр]]''' (''Panthera tigris corbetti'') |
* '''[[Індакітайскі тыгр]]''' (''Panthera tigris corbetti'') |
||
* '''[[Малайскі тыгр]]''' (''Panthera tigris jacksoni'') |
* '''[[Малайскі тыгр]]''' (''Panthera tigris jacksoni'') |
||
* '''[[Суматрыйскі тыгр]]''' (''Panthera tigris sumatrae'') |
* '''[[Суматрыйскі тыгр]]''' (''Panthera tigris sumatrae'') |
||
* '''[[Яванскі тыгр]]''' (''Panthera tigris sondaica'') |
* {{вымер}}'''[[Яванскі тыгр]]''' (''Panthera tigris sondaica'') |
||
* '''[[Бенгальскі тыгр]], |
* '''[[Бенгальскі тыгр]], Індыйскі тыгр''', або '''Каралеўскі тыгр''' (''Panthera tigris tigris'') |
||
* '''[[Каспійскі тыгр]], |
* {{вымер}}'''[[Каспійскі тыгр]], Персідскі тыгр''', '''Туранскі тыгр''' (''Panthera tigris virgata'') |
||
{{зноскі}} |
|||
[[Катэгорыя:Каціныя]] |
|||
== Спасылкі == |
|||
{{Link FA|uk}} |
|||
* [http://www.animalsglobe.ru/tigr/ Энцыклапедыя жывёл. Тыгр (русск)] |
|||
{{Link FA|vi}} |
|||
* [http://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/biologiya/TIGR.html Энцыклапедыя Кругасвет. Тыгр (русск)] |
|||
{{Link FA|ar}} |
|||
* [http://myfhology.info/myth-animals/tiger.html Міфалагічная энцыклапедыя. Тыгр (русск)] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150831024238/http://myfhology.info/myth-animals/tiger.html |date=31 жніўня 2015 }} |
|||
{{Link FA|la}} |
|||
{{Link FA|no}} |
|||
{{Link FA|th}} |
|||
{{Link FA|mr}} |
|||
{{Link FA|lv}} |
|||
{{Link FA|mk}} |
|||
{{Link FA|ms}} |
|||
{{Link FA|ru}} |
|||
{{Link GA|fr}} |
|||
{{Link GA|uk}} |
|||
{{Link GA|de}} |
|||
[[Катэгорыя:Каціныя]] |
|||
[[ace:Rimuëng]] |
|||
[[als:Tiger]] |
|||
[[ang:Tiger]] |
|||
[[ar:ببر]] |
|||
[[arz:نمر]] |
|||
[[ast:Panthera tigris]] |
|||
[[az:Pələng]] |
|||
[[ba:Юлбарыҫ]] |
|||
[[be-x-old:Тыгр]] |
|||
[[bg:Тигър]] |
|||
[[bn:বাঘ]] |
|||
[[bo:སྟག]] |
|||
[[br:Tigr]] |
|||
[[bs:Tigar]] |
|||
[[bxr:Эреэн гүрөөhэн]] |
|||
[[ca:Tigre]] |
|||
[[ce:ЦӀоькъалом]] |
|||
[[chr:ᏢᏓᏥ ᏧᎶᎸᏗ]] |
|||
[[ckb:بەور]] |
|||
[[cs:Tygr]] |
|||
[[cu:Тїгръ]] |
|||
[[cv:Тигр]] |
|||
[[cy:Teigr]] |
|||
[[da:Tiger]] |
|||
[[de:Tiger]] |
|||
[[el:Τίγρης]] |
|||
[[en:Tiger]] |
|||
[[eo:Tigro]] |
|||
[[es:Panthera tigris]] |
|||
[[et:Tiiger]] |
|||
[[eu:Tigre]] |
|||
[[fa:ببر]] |
|||
[[fi:Tiikeri]] |
|||
[[fo:Tikari]] |
|||
[[fr:Tigre]] |
|||
[[ga:Tíogar]] |
|||
[[gan:老虎]] |
|||
[[gd:Tìgear]] |
|||
[[gl:Tigre]] |
|||
[[got:𐍄𐌹𐌲𐍂𐍃]] |
|||
[[gu:વાઘ]] |
|||
[[hak:Lo-fú]] |
|||
[[he:טיגריס]] |
|||
[[hi:बाघ]] |
|||
[[hr:Tigar]] |
|||
[[hsb:Tiger]] |
|||
[[ht:Tig]] |
|||
[[hu:Tigris]] |
|||
[[hy:Վագր]] |
|||
[[ia:Tigre]] |
|||
[[id:Harimau]] |
|||
[[ilo:Tigre]] |
|||
[[io:Tigro]] |
|||
[[is:Tígrisdýr]] |
|||
[[it:Panthera tigris]] |
|||
[[ja:トラ]] |
|||
[[jbo:tirxu]] |
|||
[[jv:Macan]] |
|||
[[ka:ვეფხვი]] |
|||
[[kk:Жолбарыс]] |
|||
[[kn:ಹುಲಿ]] |
|||
[[ko:호랑이]] |
|||
[[ku:Piling]] |
|||
[[la:Tigris]] |
|||
[[lb:Tiger]] |
|||
[[lbe:Къаплан]] |
|||
[[lez:Пеленг]] |
|||
[[li:Tieger]] |
|||
[[lt:Tigras]] |
|||
[[ltg:Tygrys]] |
|||
[[lv:Tīģeris]] |
|||
[[mdf:Бабри]] |
|||
[[mi:Taika]] |
|||
[[mk:Тигар]] |
|||
[[ml:കടുവ]] |
|||
[[mn:Бар]] |
|||
[[mr:वाघ]] |
|||
[[ms:Harimau]] |
|||
[[my:ကျား]] |
|||
[[nah:Huēhuehocēlōtl]] |
|||
[[ne:बाघ]] |
|||
[[nl:Tijger]] |
|||
[[nn:Tiger]] |
|||
[[no:Tiger]] |
|||
[[nv:Náshdóítsoh noodǫ́zígíí]] |
|||
[[oc:Panthera tigris]] |
|||
[[or:ବାଘ]] |
|||
[[os:Тигр]] |
|||
[[pa:ਟਾਈਗਰ]] |
|||
[[pl:Tygrys]] |
|||
[[pt:Tigre]] |
|||
[[qu:Tigri]] |
|||
[[ro:Tigru]] |
|||
[[ru:Тигр]] |
|||
[[sa:व्याघ्र:]] |
|||
[[sah:Баабыр]] |
|||
[[scn:Panthera tigris]] |
|||
[[sco:Teeger]] |
|||
[[si:ව්යාග්රයා]] |
|||
[[simple:Tiger]] |
|||
[[sk:Tiger džungľový]] |
|||
[[sl:Tiger]] |
|||
[[so:Shabeel]] |
|||
[[sq:Tigri]] |
|||
[[sr:Тигар]] |
|||
[[su:Lodaya]] |
|||
[[sv:Tiger]] |
|||
[[sw:Chui milia]] |
|||
[[ta:புலி]] |
|||
[[te:పులి]] |
|||
[[tg:Бабр]] |
|||
[[th:เสือโคร่ง]] |
|||
[[tl:Tigre]] |
|||
[[tr:Kaplan]] |
|||
[[tt:Юлбарыс]] |
|||
[[ug:بارس]] |
|||
[[uk:Тигр]] |
|||
[[ur:شیر]] |
|||
[[vep:Tigr]] |
|||
[[vi:Hổ]] |
|||
[[wo:Ségg]] |
|||
[[xmf:ჸილო]] |
|||
[[yi:טיגער]] |
|||
[[yo:Àmọ̀tẹ́kùn]] |
|||
[[zh:虎]] |
|||
[[zh-min-nan:Hó͘]] |
|||
[[zh-yue:老虎]] |
|||
Версія ад 12:53, 9 снежня 2023
| Тыгр | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Каралеўскі тыгр (Panthera tigris tigris) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сінонімы | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Падвіды | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
гл. тэкст
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Арэал | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ахоўны статус | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тыгр (Panthera tigris) — драпежная жывёла з сямейства кашачых. Тыгр займае ганаровае месца сярод буйных драпежнікаў.
Апісанне
Два асноўныя і самыя буйныя падвіды тыгра — індыйскі (бенгальскі) і амурскі (сібірскі) — маса самцоў складае 180—275 кг, але ў асобных выпадках маса можа перавышаць 300 кг. Даўжыня цела тыгра без хваста ў залежнасці ад падвіду вагаецца ад 1,4 да 2,8 м, хваста ад 60 да 110 см. Вышыня ў карку да 1,15 м. Звычайны дарослы самец у прыродзе важыць у сярэднім 200—240 кг (бенгальскі каля 220 кг, амурскі каля 225 кг, бенгальскі ў паўночнай Індыі і Непале каля 240 кг) пры даўжыні цела 2,9 — 3 м разам з хвастом і ў карку 95 — 102 см. Маса самак складае 100—180 кг, у асобных выпадках да 200 кг. Сярэдняя — 130—150 кг пры даўжыні цела карацей чым у самца на 30 — 45 см.
Самкі ў сярэднім меншыя за самцоў, прадстаўнікі паўночных відаў тыграў буйнейшыя за паўднёвых.
Распаўсюджанне
Тыгр — від выключна азіяцкі. Яшчэ некалькі стагоддзяў назад вобласць яго рассялення дасягала Казахстана і Паўночнага Ірана. Цяпер на большай частцы ранейшага арэала тыгры знішчаныя; найбольшыя папуляцыі захаваліся ў Індыі і Індакітаі. У межах Расіі невялікая папуляцыя тыграў жыве толькі на Далёкім Усходзе, у Прыморскім краі. Сёння сустрэць тыгра ў яго натуральным жыццёвым асяроддзі — вялікая рэдкасць.
Агульнае пагалоўе віду ў прыродзе ацэньваюць у 4000-6500 асобін.
Экалогія
Тыгры насяляюць розныя мясціны, уключаючы мангравыя балоты і бамбукавыя гушчары ў тропіках, густыя лясы ў халаднейшых абласцях, голыя камяністыя сопкі і тайгу на поўначы. У гарах яны падымаюцца вышэй 3000 м над узроўнем мора. У залежнасці ад дастатку мясцовай фаўны, індывідуальная паляўнічая тэрыторыя аднаго дарослага тыгра займае ад 200 да 3000 км2.
Здабычай тыгру служаць капытныя (дзікі, алені, казулі) і шмат якія іншыя жывёлы, уключаючы малпаў, чарапах, неядавітых змей, рыбу, крабаў, жаб і насякомых.
Размнажэнне
Калі не лічыць шлюбнага сезона і перыяду матчынага догляду патомства, у тыграў адзіночны спосаб жыцця. Спараванне адбываецца без асобай сезоннасці, але часцей за ўсё зімою. Цяжарнасць працягваецца 102—106 дзён. Тыгрыца нараджае, звычайна, раз на 2 гады. У адным кодле звычайна па 2-4 тыграня. Дзіцяняты жывуць з маці першыя 2-3 гады. Палавая сталасць надыходзіць у 3-4 гады ў самак і ў 4-5 гадоў у самцоў, хаця ў заапарках дапускаюць да размнажэння і двухгадовых. За ўсё сваё жыццё самка прыносіць 10-20 тыгранят, з якіх выжывае меншая частка. Пражыць тыгр можа да 26 гадоў.
Спосаб жыцця
Тыгры маюць спосаб жыцця адзіночак, яны трымаюцца пэўнай тэрыторыі лесу, якую пільна ахоўваюць ад тыграў-суседзяў. Гэта актыўныя драпежнікі, якія не ядуць трупаў. Тыгр аддае перавагу свежаму мясу і палюе звычайна на капытных сярэдняга памеру — аленяў, казуль, дзікоў. Галоўны вораг тыгра — голад. Кожная асобіна патрабуе вялікіх паляўнічых угоддзяў. Многія тыгры гінуць праз недахопу ежы ці праз вострую канкурэнцыю за паляўнічыя ўчасткі. Звычайна тыгры пазбягаюць людных месцаў і не спакушаюцца лёгкай здабычай накшталт свойскай жывёлы. І толькі там, дзе людзі выцясняюць тыграў з іх тэрыторыі, яны могуць нападаць на буйвалаў, нават коз і сабак у будках.
Тыгры-людаеды
Параненыя і старыя звяры, няздольныя паляваць на хуткіх аленяў, могуць зрабіцца людаедамі. У мінулыя стагоддзі, калі колькасць тыграў была вялікай, у Індыі выпадкі людаедства фіксавалі нярэдка. Сёння людаеды толькі каля 3 тыграў з 1000.
Тыгр у культуры
У міфаэпічных уяўленнях жыхароў Сярэдняй Азіі і Індакітая тыгр часта выступае як цар звяроў і гаспадар лесу. У Паўднёва-Усходняй Азіі вядомы як дух гор і пячор. У Кітаі тыгр шанаваўсяся не толькі як цар звяроў, але і як пострах дэманаў (у прыватнасці тых, якія прыносілі хваробы). Вялікія чараўнікі, якія застрашвалі дэманаў, часта маляваліся седзячы на тыгры. Каракалпакскія жанчыны лічылі, што пазбавіцца бясплоднасці можна смакаваннем кавалачка тыгрынага мяса, ушаноўваннем яго слядоў, скокамі праз яго скуру. Узбекскія жанчыны акружалі асабістай пашанай паляўнічага, які забіў тыгра.
У міфалогіях распаўсюджаны вобраз тыгра-пярэваратня. Ад шлюбу жанчыны з тыграм вядуць свой радавод многія плямёны. «Тыгрыныя» назвы некаторых індыйскіх народаў, эпітэты ўзору «чалавек-тыгр» дазваляюць казаць пра старажытнае ўшанаванне тыгра як татэмнай жывёлы. У Кітаі вобраз белага тыгра суадносіўся з захадам, восенню і зямной стыхіяй, часам з тыграм суадносіўся пэўны месяц года. У хрысціянстве тыгр разглядваўся як эмблема Хрыста. Тыгр у бамбукавым гаі сімвалізуе ў японскай традыцыі чалавецтва, апантанае злом.
Падвіды
Вылучаюць дзевяць падвідаў тыграў, тры з якіх ужо вымерлі:
- Сібірскі, Амурскі, Усурыйскі, або Маньчжурскі тыгр[1] (Panthera tigris altaica)
- Паўднёвакітайскі тыгр (Panthera tigris amoyensis)
- †Балійскі тыгр (Panthera tigris balica)
- Індакітайскі тыгр (Panthera tigris corbetti)
- Малайскі тыгр (Panthera tigris jacksoni)
- Суматрыйскі тыгр (Panthera tigris sumatrae)
- †Яванскі тыгр (Panthera tigris sondaica)
- Бенгальскі тыгр, Індыйскі тыгр, або Каралеўскі тыгр (Panthera tigris tigris)
- †Каспійскі тыгр, Персідскі тыгр, Туранскі тыгр (Panthera tigris virgata)