Арнольд Руўтэль

	Арнольд Руўтэль
	па-эстонску: Arnold Rüütel
Прэзыдэнт Эстоніі
	8 кастрычніка 2001 — 9 кастрычніка 2006
Папярэднік	Ленарт-Георг Мэры
Наступнік	Тоамас Хэндрык Ільвэс
старшыня Прэзідыума Вярхоўнага Савета Эстонскай ССР[d]
	8 красавіка 1983 — 28 сакавіка 1990
Папярэднік	Johannes Käbin[d]
старшыня Вярхоўнага Савету Эстонскай ССР[d]
	29 сакавіка 1990 — 6 кастрычніка 1992
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	10 траўня 1928 (96 гадоў); Пахавала[d], Лайм’яла[d], Саарэмаа, Эстонія;
Партыя:	КПСС (1990); Народны зьвяз Эстоніі[d] (2012); Кансэрватыўная народная партыя Эстоніі[d] (2024);
Сужэнец:	Інгрыд Руйтэль[d]
Адукацыя:	Эстонскі ўнівэрсытэт прыродных навук[d];
Узнагароды:	; ; Эўрапеец году[d] (2007) ганаровы грамадзянін Тарту[d] (2009)
	Арнольд Руўтэль у Вікісховішчы

Арнольд Руўтэль (па-эстонску: Arnold Rüütel; нар. 10 траўня 1928 году на высьпе Саарэмаа) — эстонскі палітык, трэці прэзыдэнт Эстоніі.

Эканаміст

Скончыў сельскагаспадарчую вучэльню Янэда і працаваў у 1949—1950 гадох у сельскагаспадарчым аддзеле адміністрацыі Саарэмаа. У 1955 — 1957 гадах выкладаў у Інстытуце сельскагаспадарчае тэхнікі ў Тарту. У 1969 годзе быў прызначаны на пасаду рэктара Эстонскае сельскагаспадарчае акадэміі.

Палітычная кар’ера

З 1977 году займаў розныя публічныя пасады ў Эстонскай ССР, з 1983 году быў старшынём прэзыдыюма Вярхоўнага Савету ЭССР.

У сакавіку 1990 году ён быў абраны старшынём эстонскага парлямэнту — Вярхоўнае Рады (Ülemnõukogu).

Дзейнасьць Руўтэля шмат паспрыяла аднаўленьню незалежнасьці Балтыйскіх краін ад СССР.

Працаваў у складзе канстытуцыйнага сходу і пасьля аднаўленьня незалежнасьці стаў першым прэзыдэнтам Эстоніі (6 верасьня 1991 — 5 кастрычніка 1992), але потым прайграў на выбарах Ленарту Мэры.

У 1994 — 2000 гадах Руўтэль быў старшынём Эстонскае зямельнае народнае партыі (Maarahva erakond). У 1995 годзе ён абіраецца ў парлямэнт.

Ён быў актыўным прыхільнікам уступу Эстоніі ў Эўрапейскі Зьвяз.

Працягвае займацца навуковаю дзейнасьцю. У 1991 годзе ён абараняе доктарскую дысэртацыю па сельскай гаспадарцы. Руўтэль ёсьць сябрам Эстонскае сельскагаспадарчае акадэміі, ганаровы доктар Бэнтлі Коледжа (ЗША), Хэльсынскага ўнівэрсытэту (Фінляндыя), Нацыянальнага сельскагаспадарчага ўнівэрсытэту Ўкраіны. Руўтэлю належаць больш за сто навуковых працаў.

Пасьля заканчэньня другога прэзыдэнцкага тэрміну Ленарта Мэры Руўтэль у 2001 годзе зноў абраны прэзыдэнтам. У 2006 годзе прэзыдэнтам стаў Томас Хендрык Ільвэс.

Арнольд Руўтэль жанаты зь Інґрыд Руўтэль, мае дзьвюх дачок.

Крыніцы

^ ^а ^б Arnold Rüütel // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б Arnold Rüütel // Munzinger Personen (ням.)
^ ^а ^б ^в ^г Камэрцыйны рэестар
^ ^а ^б Former President Arnold Rüütel leaves EKRE — Эстонская грамадзкая телэрадыёвяшчальная карпарацыя, 2024.

Вонкавыя спасылкі

Афіцыйная старонка прэзыдэнта Эстоніі

[_979016bd44f55710-1] а ^б Arnold Rüütel // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_a0249e06078506ee-2] а ^б Arnold Rüütel // Munzinger Personen (ням.)

[_4e9be73f1268f902-3] а ^б ^в ^г Камэрцыйны рэестар

[_d62df2295b3be964-4] а ^б Former President Arnold Rüütel leaves EKRE — Эстонская грамадзкая телэрадыёвяшчальная карпарацыя, 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

п а р Прэзыдэнты Эстоніі
Першая рэспубліка	Канстантын Пятс (1938—1940)
Другая рэспубліка	Ленарт-Георг Мэры (1992—2001) Арнольд Руўтэль (2001—2006) Тоомас Хэндрык Ільвэс (2006—2016) Керсьці Кальюляйд (2016—2021) Алар Карыс (з 2021)