Maät
| Maät | ||||
| ||||
| Maät was beide die godin van geregtigheid en die verpersoonliking van die waarheid en reg. Haar volstruisveer verteenwoordig die waarheid. | ||||
| Soort godin | Egipties | |||
| Godin van | Die waarheid en geregtigheid | |||
| Kultussentrum | Hele Egipte | |||
| Simbool | Volstruisveer | |||
| Ouers | Ra | |||
| Metgesel | Thoth (soms) | |||
| ||||
Maät of Ma'at was in die Egiptiese mitologie die beginsel van waarheid, balans, orde, wet, moraliteit en geregtigheid. Sy is ook voorgestel as ’n godin wat die sterre, seisoene en die dade van beide gode en sterflikes reël en die kosmiese orde handhaaf wat daargestel is met die skepping van die heelal uit chaos.
Die vroegste rekords wat behoue gebly het en wat aandui dat Maät die norm van die natuur en die samelewing is, in dié wêreld en die hiernamaals, kom uit die Ou Ryk. Die oudste bekende voorbeelde is ontdek in die piramidetekste van Oenas (omstreeks 2375 en 2345 v.C.).[1]
Later was haar manlike metgesel Thoth, wat dieselfde eienskappe as sy gehad het. Ná die onttrekking van Ra na die lug, word hulle saam uitgebeeld in sy sonboot.
Naas haar rol as die bewaker van die orde was haar belangrikste rol die weeg van siele in die onderwêreld, die Doeat.[2] Haar veer was die maatstaf wat aangedui het of ’n siel die paradys van die hiernamaals suksesvol sou bereik.
Farao's is dikwels uitgebeeld met die embleme van Maät om klem te lê op sy rol as handhawer van die wette van die skepper.[3]
Die beginsel Maät
[wysig | wysig bron]
| |||||||||||||||||||||||||||
| Maät[4][5] in hiërogliewe |
|---|
Maät verteenwoordig die etiese en morele beginsel wat van elke Egiptiese burger verwag is om deur hul daaglikse lewe te volg. Hulle moes met eer en waarheid optree in sake betreffende familie, die gemeenskap, nasie, omgewing en gode.[6]
Maät as ’n beginsel is geskep om te voorsien in die komplekse behoeftes van die opkomende Egiptiese staat wat mense met botsende belange ingesluit het.[7] Die ontwikkeling van sulke reëls was bedoel om chaos af te weer en dit het die grondslag van die Egiptiese reg geword. Van vroeg af al het die koning homself beskryf as die "Heer van Maät" wat met sy mond die Maät verkondig wat hy in sy hart ontvang het.
Die belangrikheid van Maät het ontwikkel tot op ’n punt waar dit alle aspekte van die lewe ingesluit het, insluitende die basiese ewewig van die heelal, die verhouding van die samestellende dele, die siklus van die seisoene, godsdienstige waarnemings en regverdige onderhandelings, en eerlikheid en opregtheid in gemeenskaplike wisselwerkings.[7]
Die antieke Egiptenare het ’n diep oortuiging gehad van die onderliggende heiligheid en eenheid in die heelal. Kosmiese harmonie is behaal deur die korrekte openbare en rituele lewe. Enige versteurings in die kosmiese harmonie sou gevolge vir die individu sowel as die staat hê. ’n Goddelose koning kon hongersnood veroorsaak, en godslastering kon ’n persoon blind gelaat het.[8] Die teenoorgestelde van Maät was Isfet: chaos, leuens en geweld.[9]
In die gedagtes van Egiptenare het Maät alle dinge in ’n onvernietigbare eenheid saamgebind: Die heelal, natuurlike wêreld, staat en individu is alles beskou as dele van die groter orde wat deur Maät teweeggebring is.
Die godin Maät
[wysig | wysig bron]
Maät was ook die godin van harmonie, geregtigheid en die waarheid wat as ’n jong vrou uitgebeeld is.[10] Soms het sy vlerke aan haar arms of ’n volstruisveer op haar kop.[5] Die betekenis hiervan is nie heeltemal seker nie, maar haar broer in sommige mites, die god Sjoe, dra dit ook.[11] Uitbeeldings van Maät as ’n godin bestaan van die vroeë en middelste tydperk van die Ou Ryk (omstreeks 2680-2190 v.C.).[12]
Die songod, Ra, het uit die oerheuwel van die skepping gekom eers nadat hy sy dogter Maät in die plek van Isfet (chaos) geplaas het. Konings het die plig gehad om te sorg Maät bly in plek. Sommige konings het haar naam in hulle s’n geïnkorporeer en na hulself verwys as "Heer van Maät"[13] of Meri-Maät ("Geliefde van Maät").
Die weeg van die hart
[wysig | wysig bron]In die Doeat, die Egiptiese onderwêreld, is die hart van afgestorwenes in die Saal van Twee Waarhede geweeg teen die "Veer van Maät", wat simbolies van die beginsel Maät was. Dit is hoekom ’n persoon se hart in sy mummie gelos is terwyl die ander organe verwyder is – die ib, of hart, is beskou as deel van die Egiptiese siel. As die hart ligter of net so lig soos die veer was, het die afgestorwene ’n deugsame lewe gelei en kon hy na die "paradys", Iaroe, gaan. Osiris is beskou as die wagter van die poorte van Iaroe nadat hy deel van die Egiptiese panteon geword en Anoebis vervang het. ’n Hart wat te swaar was, is deur die godin Ammit verslind en sy eienaar moes in die Doeat bly.[14]
’n Tipiese uitbeelding van die weeg van die hart, soos in die Boek van die Dooies of in graftonele, is van Anoebis wat die hart weeg terwyl Ammit sit en wag op die resultate, sodat sy dié kon eet wat te swaar was.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Siegfried Morenz (1973). Egyptian Religion: Siegried Morenz. p. 273. ISBN 978-0-8014-8029-4.
- ↑ Budge, E. A. Wallis. The Gods of the Egyptians: Studies in Egyptian Mythology — Volume 1. New York: Dover Publications, 1969.
- ↑ Henrietta McCall (Januarie 1990). Mesopotamian myths. University of Texas Press. p. 46. ISBN 0-292-72076-9.
- ↑ Hiërogliewe kan gevind word in (Collier en Manley, pp. 27, 29, 154)
- ↑ 5,0 5,1 Budge The Gods of the Egyptians Vol. 1 p. 416
- ↑ Denise Martin (2008). Maat and order in African Cosmology: A Conceptual Tool for Understanding Indigenous Knowledge. p. 951.
- ↑ 7,0 7,1 Norman Rufus Colin Cohn (1993). Cosmos, Chaos and the World to Come: The Ancient Roots of Apocalyptic Faith. p. 9. ISBN 978-0-300-05598-6.
- ↑ John Romer, Testament, pp. 41–42, Guild Publishing, 1988.
- ↑ Religion and Cultural Memory: Ten Studies, Jan Assmann, vertaal deur Rodney Livingstone, p. 34, Stanford University Press, 2006, ISBN 0-8047-4523-4.
- ↑ Robert A. Armour (2001). Gods and Myths of Ancient Egypt. American University in Cairo Press. ISBN 978-977-424-669-2.
- ↑ "The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt" Vol. 2 p. 320
- ↑ The Oxford Essential Guide to Egyptian Mythology, red. Donald B. Redford, p. 190, Berkeley, 2003, ISBN 0-425-19096-X
- ↑ Barry J. Kemp (2005). 100 hieroglyphs: think like an Egyptian. ISBN 1-86207-658-8.
- ↑ "Death in Ancient Egypt: Weighing the Heart". Britse Museum. Britse Museum. Besoek op 2 Mei 2014.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Maät.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
| Gode | Amoen • Anoebis • Anoeket • Apep • Apis • Aten • Atoem • Bastet • Bes • Chepri • Chnoem • Chonsoe • Geb • Hapi • Hathor • Heqet • Horus • Isis • Maahes • Mafdet • Meschenet • Min • Moet • Montoe • Nechbet • Nefertem • Neith • Nephthys • Noe • Noet • Osiris • Ptah • Ra • Raet-Tawy • Satet • Sechmet • Seker • Serket • Sesjat • Set • Sjoe • Sobek • Taweret • Tefnoet • Thoth • Vier seuns van Horus • Wadjet • Wepwawet |  |
|---|---|---|
| Geskrifte | ||
| Ander | Doeat • Egiptiese mitologie • Egiptiese siel • Ennead • Maät • Mondopeningseremonie • Nege boë • Oerheuwel • Oog van Horus • Oog van Ra | |
