დიაშ ორთაშობური ალმაშარეეფი
დიაშ ორთაშობური ალმაშარეეფი — ამდღარშო მეგორაფილი რე 67 დიდი თუ მორჩილი ცაშური რსხული, ნამუთ დიას გართანსინ.
ვაკოანჯარაფილი თოლით ნამთინი შხვა პლანეტაშ თუთა ვამოჩქჷ. ხოლო უმოსი უტელესკოპეთ შორიში გიგანტი პლანეტეფი - ურანი დო ნეპტურნი ხოლო უმუჭირინაფუ რე თოლიშო, თინეფიშ თუთეფი ვარინ. თეშ გეშა რე მერსხილი შხვა ”თუთეფიშ” მეგორაფა გალილეო გალილეიშ ჯოხოწკჷმა. დახე ოთხოში წანაშ უწოხოლე, თე იტალირ მენცარქ მუშითნაკათებუ ლექინი ჭოგრიტით ართო დიაშ ოთხი თუთას მიოგორუ. თინეფს გიოდვეს: იო, ევროპა, განიმედე დო კალისტო. იო დო ევროპა დოხოლაფირო ჩქინი თუთაშსხი რსხულეფი რე დო დოხოლაფირო კინ თი გოძვენას გართანა დიას, მუჭოთ თუთა - დიხაუჩას: იო - 420 ვითოშ, ევროპა - 671 ვითოშ კმ-ის (ქეშგოშინანთ, ნამჷ-და თუთაშე დიხაუჩაშა 384 400 კმ რე). საინტერესო რე დიაშ ელმოლს თინეფიშ გორთაფაშ პერიოდეფი, ანუ ”თუთეფი”: იოს ”თუთა” გვალო 1 დღა დო 18 სათი რე, ევროპაში - 3 დღა დო 13 სათი, (თუთაში — 1 თუთა 27 დღა რე!). რახანც ქობთქუათ, დიაშ დღა-სერი (ლირული რთაფაშ პერიოდი) ჟირ დო გვერდშა უმოსი კუნტა რე ჩქინ დღა-სერშე, თიში წანმოწანა — (ბჟაშა გორთაფაშ პერიოდი) 12 ჩქინობურ წანმოწანას ომანგჷ. დიაშ შხვა ალმაშარეეფი - განიმედე დო კალისტო თუთაშე დახე ჟირთისხი დიდეფი რენა, თინეფიშ ”თუთეფი” — ომანგეთ 7 დო 17 დღ რე.
დიაშ თუთეფი (ალმაშარეეფი)
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]| ნომერი | ჯოხო |
სურათი | დიამეტრი (კმ) | მასა (კგ) | Большая полуось (კმ)(3) |
ორბიტული პერიოდი (დ)(3)(4) |
გერთაფა (°)(5) | ექსცენტრულობა | მეგორაფაშ თარიღი | ბუნა | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | XVI | მეტისი |  |
60×40×34 | ~3.6E+16 | 127 690(1) | +7h 4m 29s(2) | 0.06° | 0.00002 | 1980 | ამალთეა |
| 2 | XV | ადრასტეა |  |
20×16×14 | ~2E+15 | 128 690(1) | +7h 9m 30s(2) | 0.03° | 0.0015 | 1979 | |
| 3 | V | ამალთეა |  |
250×146×128 | 2.08E+18 | 181 366(1) | +11h 57m 22.67s(2) | 0.374° | 0.0032 | 1892 | |
| 4 | XIV | თება |  |
116×98×84 | ~4.3E+17 | 221 889(1) | +16h 11m 17s(2) | 1.076° | 0.0175 | 1980 | |
| 5 | I | იო |  |
3660.0×3637.4×3630.6 | 8.9E+22 | 421 700(1) | +1.769137786(2) | 0.050° | 0.0041 | 1610 | გალილეიშ თუთეფი |
| 6 | II | ევროპა |  |
3121.6 | 4.8E+22 | 671 034(1) | +3.551181041(2) | 0.471° | 0.0094 | 1610 | |
| 7 | III | განიმედე |  |
5262.4 | 1.5E+23 | 1 070 412(1) | +7.15455296(2) | 0.204° | 0.0011 | 1610 | |
| 8 | IV | კალისტო |  |
4820.6 | 1.1E+23 | 1 882 709(1) | +16.6890184(2) | 0.205° | 0.0074 | 1610 | |
| 9 | XVIII | ფემისტო | 8 | 6.9E+14 | 7 393 216 | +129.87 | 45.762° | 0.2115 | 1975/2000 | ფემისტო | |
| 10 | XIII | ლედა | 10 | 1.1E+16 | 11 187 781 | +241.75 | 27.562° | 0.1673 | 1974 | ჰიმალია | |
| 11 | VI | გიმალია | 170 | 6.7E+18 | 11 451 971 | +250.37 | 30.486° | 0.1513 | 1904 | ||
| 12 | X | ლისიტეა | 36 | 6.3E+16 | 11 740 560 | +259.89 | 27.006° | 0.1322 | 1938 | ||
| 13 | VII | ელარა | 86 | 8.7E+17 | 11 778 034 | +261.14 | 29.691° | 0.1948 | 1905 | ||
| 14 | S/2000 J 11 | 4 | 9.0E+13 | 12 570 424 | +287.93 | 27.584° | 0.2058 | 2001 | |||
| 15 | XLVI | კარპო | 3 | 4.5E+13 | 17 144 873 | +458.62 | 56.001° | 0.2735 | 2003 | კარპო | |
| 16 | S/2003 J 12 | 1 | 1.5E+12 | 17 739 539 | -482.69 | 142.680° | 0.4449 | 2003 | ? | ||
| 17 | XXXIV | ევპორი | 2 | 1.5E+13 | 19 088 434 | -538.78 | 144.694° | 0.0960 | 2002 | ანანკე | |
| 18 | S/2003 J 3 | 2 | 1.5E+13 | 19 621 780 | -561.52 | 146.363° | 0.2507 | 2003 | |||
| 19 | S/2003 J 18 | 2 | 1.5E+13 | 19 812 577 | -569.73 | 147.401° | 0.1569 | 2003 | |||
| 20 | XLII | ტელქსინო | 2 | 1.5E+13 | 20 453 753 | -597.61 | 151.292° | 0.2684 | 2004 | ||
| 21 | XXXIII | ევანტი | 3 | 4.5E+13 | 20 464 854 | -598.09 | 143.409° | 0.2000 | 2002 | ||
| 22 | XLV | ჰელიკი | 4 | 9.0E+13 | 20 540 266 | -601.40 | 154.586° | 0.1374 | 2003 | ||
| 23 | XXXV | ორტოსი | 2 | 1.5E+13 | 20 567 971 | -602.62 | 142.366° | 0.2433 | 2002 | ||
| 24 | XXIV | იოკასტე | 5 | 1.9E+14 | 20 722 566 | -609.43 | 147.248° | 0.2874 | 2001 | ||
| 25 | S/2003 J 16 | 2 | 1.5E+13 | 20 743 779 | -610.36 | 150.769° | 0.3184 | 2003 | |||
| 26 | XXVII | პრაქსიდიკე | 7 | 4.3E+14 | 20 823 948 | -613.90 | 144.205° | 0.1840 | 2001 | ||
| 27 | XXII | ჰარპალიკი | 4 | 1.2E+14 | 21 063 814 | -624.54 | 147.223° | 0.2440 | 2001 | ||
| 28 | XL | მნემი | 2 | 1.5E+13 | 21 129 786 | -627.48 | 149.732° | 0.3169 | 2003 | ||
| 29 | XXX | ჰერმიპე | 4 | 9.0E+13 | 21 182 086 | -629.81 | 151.242° | 0.2290 | 2002 | ანანკე? | |
| 30 | XXIX | ტიონი | 4 | 9.0E+13 | 21 405 570 | -639.80 | 147.276° | 0.2525 | 2002 | ანანკე | |
| 31 | XII | ანანკი | 28 | 3.0E+16 | 21 454 952 | -642.02 | 151.564° | 0.3445 | 1951 | ||
| 32 | S/2003 J 17 | 2 | 1.5E+13 | 22 134 306 | -672.75 | 162.490° | 0.2379 | 2003 | კარმი | ||
| 33 | XXXI | აითნე | 3 | 4.5E+13 | 22 285 161 | -679.64 | 165.562° | 0.3927 | 2002 | ||
| 34 | XXXVII | კალე | 2 | 1.5E+13 | 22 409 207 | -685.32 | 165.378° | 0.2011 | 2002 | ||
| 35 | XX | ტაიგეტი | 5 | 1.6E+14 | 22 438 648 | -686.67 | 164.890° | 0.3678 | 2001 | ||
| 36 | S/2003 J 19 | 2 | 1.5E+13 | 22 709 061 | -699.12 | 164.727° | 0.1961 | 2003 | |||
| 37 | XXI | ჩალდენი | 4 | 7.5E+13 | 22 713 444 | -699.33 | 167.070° | 0.2916 | 2001 | ||
| 38 | S/2003 J 15 | 2 | 1.5E+13 | 22 720 999 | -699.68 | 141.812° | 0.0932 | 2003 | ანანკე? | ||
| 39 | S/2003 J 10 | 2 | 1.5E+13 | 22 730 813 | -700.13 | 163.813° | 0.3438 | 2003 | კარმი? | ||
| 40 | S/2003 J 23 | 2 | 1.5E+13 | 22 739 654 | -700.54 | 148.849° | 0.3930 | 2004 | პასიფე | ||
| 41 | XXV | ერინომი | 3 | 4.5E+13 | 22 986 266 | -711.96 | 163.737° | 0.2552 | 2001 | კარმი | |
| 42 | XLI | აოედი | 4 | 9.0E+13 | 23 044 175 | -714.66 | 160.482° | 0.6011 | 2003 | პასიფე | |
| 43 | XLIV | კალიხორი | 2 | 1.5E+13 | 23 111 823 | -717.81 | 164.605° | 0.2041 | 2003 | კარმი? | |
| 44 | XXIII | კალიკი | 5 | 1.9E+14 | 23 180 773 | -721.02 | 165.505° | 0.2139 | 2001 | კარმი | |
| 45 | XI | კარმე | 46 | 1.3E+17 | 23 197 992 | -721.82 | 165.047° | 0.2342 | 1938 | ||
| 46 | XVII | კალირო | 9 | 8.7E+14 | 23 214 986 | -722.62 | 139.849° | 0.2582 | 2000 | პასიფე | |
| 47 | XXXII | ეურიდომე | 3 | 4.5E+13 | 23 230 858 | -723.36 | 149.324° | 0.3769 | 2002 | პასიფე? | |
| 48 | XXXVIII | პაზიტი | 2 | 1.5E+13 | 23 307 318 | -726.93 | 165.759° | 0.3288 | 2002 | კარმი | |
| 49 | XLVIII | კილენი | 2 | 1.5E+13 | 23 396 269 | -731.10 | 140.148° | 0.4115 | 2003 | პასიფე | |
| 50 | XLVII | ეუკელადე | 4 | 9.0E+13 | 23 483 694 | -735.20 | 163.996° | 0.2828 | 2003 | კარმი | |
| 51 | S/2003 J 4 | 2 | 1.5E+13 | 23 570 790 | -739.29 | 147.175° | 0.3003 | 2003 | პასიფე | ||
| 52 | VIII | პასიფი | 60 | 3.0E+17 | 23 609 042 | -741.09 | 141.803° | 0.3743 | 1908 | ||
| 53 | XXXIX | ჰეგემონი | 3 | 4.5E+13 | 23 702 511 | -745.50 | 152.506° | 0.4077 | 2003 | ||
| 54 | XLIII | არხი | 3 | 4.5E+13 | 23 717 051 | -746.19 | 164.587° | 0.1492 | 2002 | კარმი | |
| 55 | XXVI | ისონო | 4 | 7.5E+13 | 23 800 647 | -750.13 | 165.127° | 0.1775 | 2001 | ||
| 56 | S/2003 J 9 | 1 | 1.5E+12 | 23 857 808 | -752.84 | 164.980° | 0.2761 | 2003 | |||
| 57 | S/2003 J 5 | 4 | 9.0E+13 | 23 973 926 | -758.34 | 165.549° | 0.3070 | 2003 | |||
| 58 | IX | სინოპი | 38 | 7.5E+16 | 24 057 865 | -762.33 | 153.778° | 0.2750 | 1914 | პასიფე | |
| 59 | XXXVI | სპონდი | 2 | 1.5E+13 | 24 252 627 | -771.60 | 154.372° | 0.4431 | 2002 | ||
| 60 | XXVIII | ავტონოა | 4 | 9.0E+13 | 24 264 445 | -772.17 | 151.058° | 0.3690 | 2002 | ||
| 61 | XLIX | კოპა | 2 | 1.5E+13 | 23 345 093 | -776.02 | 137.371° | 0.1951 | 2003 | ||
| 62 | XIX | მეგაკლიტე | 5 | 2.1E+14 | 24 687 239 | -792.44 | 150.398° | 0.3077 | 2001 | ||
| 63 | S/2003 J 2 | 2 | 1.5E+13 | 30 290 846 | -1077.02 | 153.521° | 0.1882 | 2003 | ? | ||
|
თე სტატია ასტრონომიაშ გეშა დიოდღარო მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქუმმეხვარათ დო აკაფშათ თინა. |
| |||||||||||||||||
