បោះឆ្នោតសភាភូមា៖តើសុបិនរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីកំពុងក្លាយជាការពិតឬ ?
នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៨ វិច្ឆិកានេះ មានប្រជាជនភូមាជាង ៣០លាននាក់ត្រូវបានគេអញ្ជើញឲ្យចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភា និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាថ្មី ព្រមទំាងជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តថ្មីនៅក្នុងសភាតំបន់ចំនួន ១៤តំបន់។ ការបោះឆ្នោតសភានៅភូមាថ្ងៃនេះត្រូវបានគេចាត់ទុកជាការបោះឆ្នោតប្រវត្តិសាស្រ្ត ព្រោះនេះជាលើកទី១ ក្នុងរយៈពេល ២៥ឆ្នំាដែលការបោះឆ្នោតត្រូវបានគេសន្យារៀបចំដោយសេរី និងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ ម្យ៉ាងទៀត នេះជាលើកទី១ ដែលគណបក្សប្រឆំាងរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជី គឺគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបេតេយ្យសង្ឃឹមឡើងកាន់អំណាចនៅក្នុងប្រទេសក្រក្រីមួយដែលស្គាល់តែរបបសឹក។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៦:៣៧
បរិយាកាសរួមនាការបោះឆ្នោតសភានៅក្នុងប្រទេសភូមាថ្ងៃនេះ គឺល្អ ព្រោះពុំមានឧប្បតិ្តហេតុអ្វីកើតឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ទេ។ ការិយាល័យបោះឆ្នោតបានបើកទ្វារទទួលអ្នកបោះឆ្នោតតំាងពីម៉ោង ៦ព្រឹកម៉ោងក្នុងស្រុក និងបានបិទទ្វារនៅម៉ោង ៦ល្ងាច។ អ្វីដែលគេបានកត់សម្គាល់ឃើញជាទូទៅ គឺវត្តមានចូលរួមរបស់អ្នកបោះឆ្នោតយ៉ាងច្រើនសម្បើមនៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតនីមួយៗដែលពួកគេបានឈរតម្រង់ជួរតំាងពីមុនបើកការិយល័យបោះឆ្នោត។ អ្នកបោះឆ្នោតភាគច្រើនបានសម្តែងការពេញចិត្តចំពោះរបៀបរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលពួកគេយល់ឃើញថា មានតម្លាភាពច្រើនជាងការរៀបចំបោះឆ្នោតកាលពី ៥ឆ្នំាមុន។
ឥស្សរជនប្រចំាថ្ងៃដែលមិនអាចកំបំាងមុខក្រុមអ្នកកាសែត និងហ្វូងមហាជនបានក្នុងថ្ងៃនេះ គឺលោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជី ប្រធានគណបក្សប្រឆំាង គឺគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ មានសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ក្រហមដែលជាពណ៌គណបក្ស លោកស្រីស៊ូជីបានទៅបោះឆ្នោតនៅមណ្ឌលបោះឆ្នោតមួយក្នុងទីក្រុងរ៉ង់ហ្គូន។ ទន្ទឹមគ្នានោះ លោកប្រធានាធិបតីថេន សេនបានទៅបោះឆ្នោតនៅក្នុងមណ្ឌលមួយក្នុងទីក្រុងរដ្ឋបាលណៃពីដ៏។
កំណត់សម្គាល់មួយទៀត គឺវត្តមានរបស់ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិ និងជាតិជាង ១០ ០០០នាក់នៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ នេះជាលើកទី១ ដែលរដ្ឋអំណាចភូមាបានអនុញ្ញាតឲ្យមានវត្តមានក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បរទេសនៅក្នុងការបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន។ គួរជម្រាបជូនថា ការបោះឆ្នោតសភានៅភូមាពេលនេះមានគណបក្សនយោបាយជាង ៩០ បានចូលរួម និងមានបេក្ខជនឈរឈ្មោះជាង ៦ ០០០នាក់។
លក្ខណៈពិសេសនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញភូមា
ការបោះឆ្នោតនៅភូមាពេលនេះ គឺជាការជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តថ្មីនៅក្នុងសភាជាតិ តំណាងរាស្រ្តថ្មីនៅក្នុងសភាតំបន់ចំនួន ១៤តំបន់ និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាថ្មី។ បច្ចុប្បន្ននេះ សភាជាតិមាន ៤៤០អសនៈ សភាតាមតំបន់មានចំនួន ៦៥២អសនៈ និងព្រឹទ្ធសភាមាន ២២៤អសនៈ។ តែលក្ខណៈពិសេសរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញភូមាសព្វថ្ងៃបានកំណត់ថា នៅក្នុងអសនៈទំាង ៤៤០ដែលមាននៅក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ មានអសនៈចំនួន ២៥% ត្រូវកក់ទុកសម្រាប់កងទ័ពជាស្វ័យប្រវត្តិដោយមិនបាច់បោះឆ្នោត មានន័យថា ក្នុងចំនួនអសនៈទំាង ៤៤០ គឺមានតែ ៣៣០អសនៈប៉ុណ្ណោះដែលដាក់ឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រកួតប្រជែងរវាងគណបក្សនយោបាយថ្ងៃនេះ។
ចំណែកនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភាក៏ត្រូវអនុវត្តន៍ដូចគ្នាដែរ មានន័យថា ក្នុងចំនួនអសនៈទំាង ២២៤ ដែលមាននៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា គឺមានតែ ១៦៨អសនៈប៉ុណ្ណោះដែលដាក់ឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រកួតប្រជែងថ្ងៃនេះ។ ចូរកុំភ្លេចថា ចំនួនអសនៈ ២៥% នៅសភា និងព្រឹទ្ធសភាដែលកក់ទុកសម្រាប់កងទ័ព គឺជាអ្នកគំាទ្រឲ្យគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកប្រធានាធិបតីថេន សេន។ ដូច្នេះដើម្បីអាចទទួលបានសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាតនៅក្នុងសភាទំាងពីរបាន គណបក្សរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីត្រូវទទួលឲ្យបានអសនៈយ៉ាងតិច ៣៣០ ឬស្មើនឹង ៦៧%។ ចំណែកគណបក្សរបស់លោកថេន សេនវិញត្រូវការតែ ៣៣% ប៉ុណ្ណោះដើម្បីអាចទទួលបានសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាត។
សេណារីយ៉ូនៅក្រោយការបោះឆ្នោត
អាចនឹងមានសេណារីយ៉ូចំនួន ៣ ទី១ គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីទទួលបានសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាតនៅក្នុងសភាទំាងពីរ។ នេះជាសុបិន្ត និងជាក្តីសង្ឃឹមរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាពេលនេះ។បើសុបិន្តរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីក្លាយជាការពិតមែន គណបក្សរបស់លោកស្រីអាចនឹងជ្រើសរើសប្ខេជនប្រធានាធិបតីចំនួនពីរក្នុងចំណោម ៣នាក់ទៅប្រកួតប្រជែងនៅប៉ុន្មានខែខាងមុខ។ សូមបញ្ជាក់ជូនថា គឺតំណាងរាស្រ្តជាអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសតំាងប្រធានាធិបតីថ្មី ពោលមិនមែនបោះឆ្នោតដោយប្រជាជនទេ ហើយក្នុងចំណោមបេក្ខជនប្រធានាធិបតីទំាង ៣រូប មាន ១រូបជ្រើសរើសដោយកងទ័ព។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីខ្លួនឯងគ្មានផ្លូវនឹងឈរឈ្មោះបេក្ខជនប្រធានាធិបតីទេ ព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានហាមឃាត់ចំពោះឥស្សរជននយោបាយដែលមានស្វាមី ឬប្រពន្ធ ឬកូនជាជនបរទេស។
សេណារីយ៉ូទី២ គណបក្សរបស់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីទទួលបានសម្លេងច្រើន តែមិនមែនជាសម្លេងដាច់ខាត។ ក្នុងករណីនេះ លោកស្រីអាចនឹងទៅចែចូវជាមួយគណបក្សតូចតាចផ្សេងទៀតដើម្បីទទួលបានសម្លេងភាគច្រើនដាច់ខាត។ នេះជាសេណារីយ៉ូមួយដ៏ពិបាកសម្រាប់លោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជី ព្រោះមកដល់ពេលនេះ គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានដើរតួជាកម្លំាងប្រឆំាងតែម្នាក់ឯងគត់នៅក្នុងរដ្ឋសភាដែលដឹកនំាដោយគណបក្សរបស់លោកប្រធានាធិបតីថេន សេន។ បើគណបក្សលោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីមិនអាចបញ្ចុះបញ្ចូលគណបក្សផ្សេងឲ្យរួបរួមជាមួយខ្លួនបាន គណបក្សរបស់លោកថេន សេននឹងបន្តដឹកនំាប្រទេស ៥ឆ្នំាបន្ថែមទៀត ហើយគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក៏គ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីបន្តស្ថិតជាអ្នកប្រឆំាង។
សេណារីយ៉ូទី៣ គឺបរាជ័យរបស់គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ នេះក៏អាចជាសេណារីយ៉ូមួយដែលគេមិនគួរមើលរំលងដែរ។ ក្នុងករណីនេះ លោកប្រធានាធិបតីថេន សេននឹងមិនធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីទេ តែលោកអាចនឹងបន្តឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីថ្មី។ បើគណបក្សលោកស្រីអ៊ុង សានស៊ូជីចាញ់ឆ្នោត រួចបរិហារពីការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត អំពើហិង្សាអាចនឹងផ្ទុះឡើងដោយចៀសមិនផុត។ តែរដ្ឋអំណាចបានព្រមានទុកជាមុនថា ខ្លួននឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានបដិវត្តន៍ប្រជាជនដូចបដិវត្តន៍នៅពិភពអារ៉ាប់ឡើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គេត្រូវរង់ចំាលទ្ធផលផ្លូវការដែលនឹងប្រកាសនៅប៉ុន្មានថ្ងៃ ឬប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ