Cervea
Li cervea, c’ est l’ organe ki s’ trouve dins li dzeu do cråne (li dvant po les biesses ås cwate pates). C’ est lu ki rimplit cåzu tote li boesse do cråne. C’ est l’ mwaisse pîce di l’ ecefale. C’ est lu ki cmande li fonctionmint di cåzu tot l’ coir.
Dins les djins, c' est l' cervea ki prodût l' pinsêye.
Pårtixhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li cervea si pårtit e sacwants bokets lomés lobes :
- li lobe do front (frontrece), ki l' ponte si lome divanfrontrece (prefrontå) (orandje so l' imådje).
- les deus lobes dilérins (parietås) (djaene so l' imådje).
- les deus lobes des timplis (timpelreces) (vete so l' imådje).
- li lobe del hanete (hanetrece) (rôze so l' imådje).
Li cervea ni fait nén di l’ ovraedje simetricmint. Gn a li dmeye bole cervelrece droete eyet li dmeye bole cervelrece gåtche. Po les droetîs, li gåtche est pus diswalpé ki l’ droete ; po les gåtchîs, c’ est l’ contråve.
Vijhnaedje antomike
[candjî | candjî l’ côde wiki]Padrî l’ cervea, gn a l’ cervulet ; padzo, li miyôle del schene.
Li cervea est rashî so des potches d’ aiwe, ki fwaiynut come des cosséns, et k’ on lome les vintroûles do cervea.
Ådfoû, li cervea est rascovrou des menindjes.
Etcherpetaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li coûtche difoûtrinne do cervea si lome li grijhe sustance ; c’ est la k’ gn a les celules do cervea, lomés nierones.
Li coûtche divintrinne si lome li blanke sustance ; elle est fwaite di niers ki moussèt foû des nierones, et ki s’ vont stinde, pal miyôle del schene, eviè les musses. Mins dins ces niers la, end a 12 a pårt, ki n’ passèt nén pal schene, et ki rexhèt pa des trôs do cråne : les niers do cråne. I vont cmander les ouys, li fond do nez, les musses do vizaedje et del goidje, et disk’ å cour et å stoumak (nier wague). Kimander ou rçure des messaedjes di ces organes la.
