Mine sisu juurde

Bangladeš: Erod versijoiden keskes

Vikipedii-späi
Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt
Koiravva (pagin | tehtud radod)
Ei ole vajehtusen ühthevedoid
Koiravva (pagin | tehtud radod)
pEi ole vajehtusen ühthevedoid
 
(14 ližavajehtused by 4 kävutajad ei ole ozutadud)
Rivi 1: Rivi 1:
{{1000}}
{{1000}}{{A10000}}
{{Valdkund
{{Valdkund
| Nimi = Bangladeš<br />বাংলাদেশ
| Nimi = Bangladešan Rahvahaline Tazovaldkund<br />গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ<br /><small>''(Gônôprôdžātôntrī Bānglādeš)''</small>
| Valdkundznam = Emblem of the Provisional Government of the People's Republic of Bangladesh.svg
| Valdkundznam = National emblem of Bangladesh.svg
| Flag = Flag of Bangladesh.svg
| Flag = Flag of Bangladesh.svg
| Valdkundznam text = Bangladešan valdkundznam
| Valdkundznam text = Bangladešan valdkundznam
| Flag text = Bangladešan flag
| Flag text = Bangladešan flag
| Pälidn = Dakk
| Pälidn = Dakk
| Eläjiden lugu = 159,453,001<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bg.html Bangladešan ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — ''Cia.gov''.] {{ref-en}}</ref>
| Eläjiden lugu = 142.319.000
| Voz' = 2011
| Voz' = 2018
| Pind = 148,460<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bg.html Bangladešan pind // Mail'man faktoiden kirj. — ''Cia.gov''.] {{ref-en}}</ref>
| Pind = 144.000
| Kart = Bangladesh in its region.svg
| Kart = Bangladesh in its region.svg
| Kel' = [[bengalan kel'|bengalan]]
| Kel' = [[bengalan kel'|bengalan]] ([[bangla (kel')|bangla]])
| Valdkundan pämez' = [[Hamid Abdul|Abdul Hamid]]
| Valdkundan pämez' = [[Hamid Abdul|Abdul Hamid]]
| Päministr = [[Hasina Šeih|Šeih Hasina]]
| Päministr = [[Hasina Šeih|Šeih Hasina Vazed]]
| Religii = [[islam]]
| Religii = [[islam]]
| Valüt = [[bangladešan tak]]
| Valüt = [[bangladešan tak]] (BTD)
| Internet-domen = [[.bd]]
| Internet-domen = [[.bd]]
| Telefonkod = +880
| Telefonkod = +880
| Aigvö = [[UTC]]+6
| Aigvö = [[UTC]]+6
}}
}}
[[Fail:Jamuna Bridge.jpg|thumb|left|300px|[[Džamunan sild]] — üks' kaikiš surembiš sildoišpäi mail'mas]]
[[Fail:Jamuna Bridge.jpg|thumb|left|250px|[[Džamunan sild]] — üks' kaikiš surembiš sildoišpäi mail'mas.]]
'''Bangladeš''' ([[bengalan kel'|beng.]]: ''বাংলাদেশ'') vai '''Bangladešan rahvahaline tazovaldkund''' ([[bengalan kel'|beng.]]: ''গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ'') om pen' valdkund [[Azii|Azijas]]. Pälidn om [[Dakk]].
'''Bangladeš''' ({{lang-bn|বাংলাদেশ}} ''Bānglādeš'' [ˈbaŋlaˌdeʃ] «bengalan ma»), täuz' oficialine nimituz — '''Bangladešan Rahvahaline Tazovaldkund''' ({{lang-bn|গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ}} ''Gônôprôdžātôntrī Bānglādeš''), om pen' valdkund [[Azii|Azijas]] ičeze pindan mödhe. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om [[Dakk]].


== Istorii ==
Eläjiden lugu om 142,319,000 ristitud (2011). Pind om läz 144,000 km².
Vn 1971 26. päiväl keväz'kud Bangladeš tedištoiti ičeze ripmatomudes [[Pakistan]]aspäi, sil-žo vodel tal'vkun 16. päiväl Pakistan tundišti necen ripmatomuden.


Valdkundan Konstitucii<ref>[http://www.constituteproject.org/ontology/Bangladesh?lang=en Bangladešan Konstitucijan tekst ''constituteproject.org''-saital.] {{ref-en}}</ref> ({{lang-bn|সংবিধান}} ''Sambidhāna'') tuli väghe vn 1972 4. päiväl kül'mkud, se om udištadud znamasižešti vl 1986 i om väges möhembaižidenke vajehtusidenke.
Prezident om [[Hamid Abdul|Abdul Hamid]] ([[2013]]. vlspäi), a päministr om [[Hasina Šeih|Šeih Hasina]].

== Geografijan andmused ==
[[Fail:Bangladesh physical map.svg|thumb|left|250px|Bangladešan fizine kart.]]
Bangladeš sijadase [[Brahmaputra]]- (pävago om Džamun) da [[Gang]]- (pävago nimitase Padm:aks) jogiden suhišton randoil.

Valdkund om maröunoiš [[Indii|Indijanke]] päivlaskmas, pohjoižes da päivnouzmas (röunan piduz — 4142 km), mugažo [[Mjanmar]]anke suvipäivnouzmas (271 km). Ühthine röunoiden piduz om 4413 km. Randanpird — 580 km. Valdkundan suvižed randad lainištab [[Indine valdmeri|Indižen valdmeren]] [[Bengalijan laht]].

Ühthine pind om 148 460 km², sidä kesken kuivman pind — 130 170 km², saum vezid — kahesandez (18 290 km²). Kaikiš korktemb čokkoim om [[Moudok]] Mjanmaran röunal, sen pä om 1052 m ü.m.t. korktusel.

Lodnuseližed varad oma [[londuseline gaz]], väghine [[mahuz]], [[mec]], [[hil']].

== Politine sistem ==
[[Fail:Jatiyo Sangshad Bhaban (Roehl).jpg|thumb|right|250px|''Džātīja Sangsada Bhaban'' om Tazovaldkundan parlamentan ištundoiden sija [[Dakk]]as.]]
Ohjandusen form om unitarine konstitucine [[parlamentine tazovaldkund|parlamentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident ({{lang-bn|বাংলাদেশের রাষ্ট্রপতি}} ''Bangladešer Rašṭrôpôti''), hän paneb päministrad radsijha videks vodeks.

Parlament om üks'kodine Nacionaline Suim ({{lang-bn|জাতীয় সংসদ}} ''Džātīja Sangsada'') 350 ühtnijanke, kaik rahvaz valičeb 300 heišpäi videks vodeks, völ 50 sijad kvotiruiše naižiden täht. Parlament paneb prezidentad radnikusele videks vodeks i voib heitta händast radmaspäi kahtel änel koumespäi.

Bangladešan parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2018 30. päiväl tal'vkud. Prezident om [[Abdul Hamid]] vodes [[2013]] keväz'kun 20. päiväspäi. [[Šeih Hasina]] om pandud päministran radsijha vn 2009 6. päiväl vilukud da radab tähäsai, mugažo oli sil-žo radsijal vll 1996−2001.

== Administrativiž-territorialine jagand ==
&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Bangladešan administrativiž-territorialine jagand]].''

Valdkund jagase nimitadud kaikiš suremban lidnan mödhe seičemeks administrativižeks agjaks (''bibhag:aks''). Ned alajagasoiš 64 ümbrikoks (''zil:aks'', ''(d)zel:aks'').

== Eläjad ==
Vl 2011 valdkundan eläjiden lugu oli 142,319,000 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd' (8. sija mail'mas).

Bangladešas elädas [[bangladešalaižed]], heišpäi enamba 98% oma [[bengalijalaižed]]. Religijan mödhe (vn 2011 rahvahanlugemine): [[islam|islamanuskojad]] — 90,4% (valdkundaline religii), [[induizm|induistad]] — 8,5%, [[buddizm|buddistad]] — 0,6%, [[hristanuskond|hristanuskojad]] — 0,4%, toižed uskojad — 0,1%.

Lidnad-millionerad ezilidnoidenke (vl 2008): [[Čittagong]], [[Khuln]], [[Narajangandž]]. Lidnalaižiden pala om 38,2% (2020).

== Rahvahanižanduz ==
Vl 2009 Bangladešan päeksport oli erazvuiččed [[sobad]] (läz 70%), [[puvill]] (21%); toine eksport — [[merenproduktad]] (2%), [[nahk]]ad, [[džut]], [[lang]]. Vodele 2012 [[sobad]] vajehtiba [[puvill]]ad eksportas täuzin.

== Homaičendad ==
<references />

== Irdkosketused ==
* [http://www.bangladesh.gov.bd/ Valdkundaline informacine portal (''bangladesh.gov.bd'').] {{ref-bn}} {{ref-en}}
* [http://www.parliament.gov.bd/ Bangladešan parlamentan oficialine sait (''parliament.gov.bd'').] {{ref-en}} {{ref-bn}}
* [http://bangabhaban.gov.bd/ Bangladešan prezidentan ofisan sait (''bangabhaban.gov.bd'').] {{ref-bn}} {{ref-en}}
{{Commons|Bangladesh}}


{{Azii}}
{{Azii}}
{{stub}}


[[Kategorii:Bangladeš|*]]
[[Kategorii:Bangladeš| ]]

Jäl’gmäine vajehtuz 1. tal’vku 2020, kell 22:31

Bangladešan Rahvahaline Tazovaldkund
গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ
(Gônôprôdžātôntrī Bānglādeš)
 Flag
 Valdkundznam
Pälidn Dakk
Eläjiden lugu (2018) 159,453,001[1] ristitud
Pind 148,460[2] km²
Bangladešan Rahvahaline Tazovaldkund গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (Gônôprôdžātôntrī Bānglādeš)
Kel' bengalan (bangla)
Valdkundan pämez' Abdul Hamid
Päministr Šeih Hasina Vazed
Religii islam
Valüt bangladešan tak (BTD)
Internet-domen .bd
Telefonkod +880
Aigvö UTC+6
Džamunan sild — üks' kaikiš surembiš sildoišpäi mail'mas.

Bangladeš (beng.: বাংলাদেশ Bānglādeš [ˈbaŋlaˌdeʃ] «bengalan ma»), täuz' oficialine nimituz — Bangladešan Rahvahaline Tazovaldkund (beng.: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ Gônôprôdžātôntrī Bānglādeš), om pen' valdkund Azijas ičeze pindan mödhe. Sen pälidn da kaikiš suremb lidn om Dakk.

Vn 1971 26. päiväl keväz'kud Bangladeš tedištoiti ičeze ripmatomudes Pakistanaspäi, sil-žo vodel tal'vkun 16. päiväl Pakistan tundišti necen ripmatomuden.

Valdkundan Konstitucii[3] (beng.: সংবিধান Sambidhāna) tuli väghe vn 1972 4. päiväl kül'mkud, se om udištadud znamasižešti vl 1986 i om väges möhembaižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmused

[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Bangladešan fizine kart.

Bangladeš sijadase Brahmaputra- (pävago om Džamun) da Gang- (pävago nimitase Padm:aks) jogiden suhišton randoil.

Valdkund om maröunoiš Indijanke päivlaskmas, pohjoižes da päivnouzmas (röunan piduz — 4142 km), mugažo Mjanmaranke suvipäivnouzmas (271 km). Ühthine röunoiden piduz om 4413 km. Randanpird — 580 km. Valdkundan suvižed randad lainištab Indižen valdmeren Bengalijan laht.

Ühthine pind om 148 460 km², sidä kesken kuivman pind — 130 170 km², saum vezid — kahesandez (18 290 km²). Kaikiš korktemb čokkoim om Moudok Mjanmaran röunal, sen pä om 1052 m ü.m.t. korktusel.

Lodnuseližed varad oma londuseline gaz, väghine mahuz, mec, hil'.

Politine sistem

[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Džātīja Sangsada Bhaban om Tazovaldkundan parlamentan ištundoiden sija Dakkas.

Ohjandusen form om unitarine konstitucine parlamentine tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident (beng.: বাংলাদেশের রাষ্ট্রপতি Bangladešer Rašṭrôpôti), hän paneb päministrad radsijha videks vodeks.

Parlament om üks'kodine Nacionaline Suim (beng.: জাতীয় সংসদ Džātīja Sangsada) 350 ühtnijanke, kaik rahvaz valičeb 300 heišpäi videks vodeks, völ 50 sijad kvotiruiše naižiden täht. Parlament paneb prezidentad radnikusele videks vodeks i voib heitta händast radmaspäi kahtel änel koumespäi.

Bangladešan parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2018 30. päiväl tal'vkud. Prezident om Abdul Hamid vodes 2013 keväz'kun 20. päiväspäi. Šeih Hasina om pandud päministran radsijha vn 2009 6. päiväl vilukud da radab tähäsai, mugažo oli sil-žo radsijal vll 1996−2001.

Administrativiž-territorialine jagand

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

   Kacu kirjutuz: Bangladešan administrativiž-territorialine jagand.

Valdkund jagase nimitadud kaikiš suremban lidnan mödhe seičemeks administrativižeks agjaks (bibhag:aks). Ned alajagasoiš 64 ümbrikoks (zil:aks, (d)zel:aks).

Vl 2011 valdkundan eläjiden lugu oli 142,319,000 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd' (8. sija mail'mas).

Bangladešas elädas bangladešalaižed, heišpäi enamba 98% oma bengalijalaižed. Religijan mödhe (vn 2011 rahvahanlugemine): islamanuskojad — 90,4% (valdkundaline religii), induistad — 8,5%, buddistad — 0,6%, hristanuskojad — 0,4%, toižed uskojad — 0,1%.

Lidnad-millionerad ezilidnoidenke (vl 2008): Čittagong, Khuln, Narajangandž. Lidnalaižiden pala om 38,2% (2020).

Rahvahanižanduz

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Vl 2009 Bangladešan päeksport oli erazvuiččed sobad (läz 70%), puvill (21%); toine eksport — merenproduktad (2%), nahkad, džut, lang. Vodele 2012 sobad vajehtiba puvillad eksportas täuzin.

  1. Bangladešan ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — Cia.gov. (angl.)
  2. Bangladešan pind // Mail'man faktoiden kirj. — Cia.gov. (angl.)
  3. Bangladešan Konstitucijan tekst constituteproject.org-saital. (angl.)



Azijan valdkundad
Azijan valdkundad
Azijan valdkundad
Afganistan | Araban Ühtenzoittud Emiratad (AÜE) | Armenii | Azerbaidžan1 | Bahrein | Bangladeš | Brunei | Butan | Egipt2 | Filippinad | Gruzii1 | Indii | Indonezii3 | Irak | Iran | Izrail' | Japonii | Jemen2 | Jordanii | Kambodž | Kazahstan1 | Katar | Kipr1 | Kirgizstan | Kitai | Korejan Rahvahaliž-Demokratine Tazovaldkund | Korejan Tazovaldkund | Kuveit | Laos | Livan | Malaizii | Mal'divan Sared | Mjanmar | Mongolii | Nepal | Oman | Pakistan | Päivnouzmaine Timor | Saudan Arabii | Singapur | Sirii | Šrilank | Tadžikistan | Tailand | Turkanma1 | Turkmenistan | Uzbekistan | Venäma1 | Vjetnam

1 Om Evropas mugažo. 2 Om Afrikas mugažo. 3 Om Valdmerimaiš mugažo.