Ertem Eğilmez
Ertem Eğilmez | |
---|---|
Doğum | 18 Şubat 1929 Trabzon, Türkiye |
Ölüm | 21 Eylül 1989 (60 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul |
Milliyet | Türk |
Meslek | Yönetmen, yapımcı, senarist |
Etkin yıllar | 1959-1989 |
Çocuk(lar) | Canan Eğilmez Alev Eğilmez Ferit Eğilmez Ferdi Eğilmez |
Ödüller | Tüm Liste |
Ertem Eğilmez (18 Şubat 1929, Trabzon - 21 Eylül 1989, İstanbul), Türk senarist, yapımcı ve yönetmen.[1] Geniş izleyici kitlesinin ilgisini çeken kalabalık kadrolu güldürüleriyle Türk sinemasında bir tarz oluşturan Eğilmez, meslek hayatı boyunca 44 film yönetti, 5 senaryo kaleme aldı ve 97 filmin yapımcılığını üstlendi. Aralarında Kemal Sunal, Münir Özkul, Adile Naşit, Şener Şen, Halit Akçatepe, Ayşen Gruda ve Zeki Alasya gibi oyuncuların Türk sinemasında varlık göstermesine öncülük etti.
Erken dönem yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]18 Şubat 1929'da Trabzon'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Konya'da tamamladı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra dükkân açıp bakkallık yaptı. Askerlik sonrasında, 1954'te Refik Erduran ile birlikte Çağlayan Yayınevi'ni kurdu. Aynı yıl yine Erduran ve Haldun Sel'le birlikte, birçok karikatüristin yetiştiği Tef adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı. Yayın dünyasında çıkardığı cep kitapları ile bir devrim yaptı. Kemal Tahir’e, Mayk Hammer takma adıyla polisiye romanları yazdırdı. Cep kitapları işinde batınca Türkiye'nin ilk langırt makinelerini getirtti.[2]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1961 yılında Efe ve 1964 yılında Arzu Film şirketini kurarak sinemacılığa başladı. 1961'de Yaman Gazeteci filmiyle yapımcılığa, 1964'te de Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi ile yönetmenliğe adım attı. Bir Millet Uyanıyor'la 1967 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi tarihsel film ödülünü kazandı.
Her türü denediyse de, çoğunlukla kolay izlenen ve geniş izleyici kitlesinin ilgisini çeken güldürüler yönetti. 1960'lı yıllardaki popüler aşk filmlerinin ardından, 1970'li yıllarda sevgi, dostluk ve güncel olayları güldürü öğesiyle kaynaştırdığı duygusal güldürülere yöneldi. Genellikle aynı oyuncu kadrosunu kullandığı ve ileride "Arzu Film Güldürüleri" diye adlandırılacak bu filmlerde zaman zaman toplumsal eleştiriye de yer veriyordu. Özellikle 1973'te çektiği Canım Kardeşim, insancıl tavrı, hüzünle güldürüyü kaynaştıran havası ve yer yer ulaştığı şiirsel anlatımıyla dikkati çeker.
Karakter oyuncularına başrol veren, Münir Özkul, Adile Naşit, Kemal Sunal, İlyas Salman, Halit Akçatepe, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Şener Şen ve Ayşen Gruda gibi güldürü oyuncularının sinemada başarı kazanmalarında payı olan Eğilmez, filmleştirilmesi oldukça güç sayılan Rıfat Ilgaz'ın Hababam Sınıfı romanını 1975'te beyaz perdeye aktardı. Hababam Sınıfı'nın başarısı üzerine Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Tatilde ve son olarak da Hababam Sınıfı Güle Güle adlı dört devam filmi çekti.
1980-81 sezonunda Kanlı Nigar adlı müzikli oyunu sahneye koyan Eğilmez, bir süre uzak kaldığı sinemaya 1984'te Namuslu filmiyle geri döndü. 1980 yılında yaptığı Banker Bilo ve 1984 yılında yaptığı Namuslu filmleriyle, Türkiye'nin temel sorunlarını kendi mizahi bakış açısıyla ele aldı. Geniş ilgi gören Namuslu'yu, ticari açıdan başarısız olan Aşık Oldum (1986) ile gişede büyük bir başarı elde eden Arabesk (1988) izledi. 21 Eylül 1989'da İstanbul'da 60 yaşında öldü.[3]
Filmografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1967: 4. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Tarihi Film - Bir Millet Uyanıyor
- 1970: 7. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Yönetmen - Kalbimin Efendisi
- 1972: 9. Altın Portakal Film Festivali - En İyi 2. Film - Sev Kardeşim
- 1989: 26. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
Hakkındaki kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2010: Filim Bir Adam Ertem Eğilmez, Cem Pekman, Agora Kitaplığı, ISBN 605-103-076-0
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sinematürk' te Ertem Eğilmez". 6 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2023.
- ^ Nokta, Dergisi (1 Ekim 1989). "Bir Portre:Ertem Eğilmez". Nokta. Cilt Sayı 39. ss. Sayfa 32.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyazperde'de Ertem Eğilmez 2 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IMDb'de Ertem Eğilmez
- Sinemalar.com'da Ertem Eğilmez 20 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SinemaTürk'te Ertem Eğilmez 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TSA'de Ertem Eğilmez 7 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Altın Portakal En İyi Yönetmen Ödülü sahipleri
- 1929 doğumlular
- Trabzon ili doğumlu film yönetmenleri
- 1989 yılında ölenler
- Türk film yönetmenleri
- Türk film yapımcıları
- Türk senaristler
- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde öğrenim görenler
- Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilenler
- Altın Koza Ödülü kazanan yönetmenler