Unsurī

Unsurī
Ta'rixi tavallud:	980 jo 970
Zodgoh:	Balx, vilojati Balx, Afƣoniston
Ta'rixi darguzaşt:	1039
Mahalli darguzaşt:	Ƣaznī, Afƣoniston
Şahrvandī (tabaijat):	Eron
Nav'i fa'olijat:	şoir, navisanda
Zaboni osor:	forsī va toçikī

Abulqosim Hasan ibni Ahmadi Unsurī (forsī: ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری‎; 980 jo 970, Balx, vilojati Balx — 1039, Ƣaznī) — hakim va şoiri qasidasaroi fors-toçiki davroni Ƣaznavijon, avvalin malikuşuaroi rasmī dar adabijoti toçik.

Zindaginoma

Abulqosim Hasan ibn Ahmad Unsurī aslan balxī buda, taxallusaş Unsurī ast. Dar borai xajotaş ma'lumoti kofi nest. Vaj dar Balx dar bajni solhoi 970—980 ba dunjo omadaast. Ba darbori Ƣaznavijon roh jofta, jake az dūstoni nazdiki sulton Mahmud gardida, taxallusi «Malikuşşuaro»-ro giriftaast. Vaj dar çavoni zaboni arabī, mantiq va ilmhoi zamonaşro omūxtaast. Soli vafoti Unsurī ba 1040-1050 ba poş xurdani sulolai Ƣaznavijon rost meojad.

Eçodijoti şoir

Eçodijotaş uro hamcun şaxsi donişmandi zamoni xud muarrifi mekunad. Devonaş az 30 000 bajt iborat bud, ki 2500- toaş to zamoni mo rasidaand. Ba darbori sulton Maxmud tanxo şoirone rox mejoftand, ki xamfikroni Unsuri budand. Kasidahoi zijodi ū dar borai galabahoi sulton Maxmud meboşand. Unsuri dar eçodijotaş laşkarkaşiji sulton Maxmudro ba Hinduston baroi ba dast ovardani tiloi zijod tasvir kardaast. Ba'di vafoti sulton Maxmud Unsuri «nutki ta'rifi» tajjor mekunad. Ammo dar nutkaş az margi sulton Maxmud on kadar jodras naşuda, beştar şoxi ojanda sulton Mas'udro ta'rifu tavsif menamojad. Unsurī cand dostoni oşiqonaero az qabili «Vomiqu Uzro», «Surxbut va Xingbut», «Şohbar va Ajnulhajot» ba nazm darovardaast, ki az onho cande abjoti parokanda to zamoni mo rasidaastu xalos. Az «Vomiq va Uzro» to imrūz 515 bajt ba dast daromadaast. Eçodijotaş uro hamcun şaxsi donişmandi zamoni xud muarrifi mekunad. Devonaş az 30 000 bajt iborat bud, ki 2500- toaş to zamoni mo rasidaand. Ba darbori sulton Maxmud tanxo şoirone rox mejoftand, ki xamfikroni Unsuri budand. Kasidahoi zijodi ū dar borai galabahoi sulton Maxmud meboşand. Unsuri dar eçodijotaş laşkarkaşiji sulton Maxmudro ba Hinduston baroi ba dast ovardani tiloi zijod tasvir kardaast. Ba'di vafoti sulton Maxmud Unsuri «nutki ta'rifi» tajjor mekunad. Ammo dar nutkaş az margi sulton Maxmud on kadar jodras naşuda, beştar şoxi ojanda sulton Mas'udro ta'rifu tavsif menamojad.

Unsurī cand dostoni oşiqonaero az qabili «Vomiqu Uzro», «Surxbut va Xingbut», «Şohbar va Ajnulhajot» ba nazm darovardaast, ki az onho cande abjoti parokanda to zamoni mo rasidaastu xalos. Az «Vomiq va Uzro» to imrūz 515 bajt ba dast daromadaast.

Namunai aş'or

Muşkin şavad cu bod ba zufi tu bugzarad,

Oşiq şavad kase, ki ba ruji tu bingarad.

Bar ƣolija bimonad bar orazi tu bod,

Gohaş ba ū bimoladu gah boz bisturad.

Gar puşt jobad az ruxi tu lola bişkufad,

V-az bimi ƣamzagoni tu nargis bipaƶmurad.

Najrangi cinijonavu Arƶangi cinijon,

Har şab ba nazdi caşmu ruxi tu kī ovarad?

V-on sad hazor halqai muşkini purşikan,

Har soate ba girdi guli tu kī gustarad?

Caşmi tar ast mojai najrangu dilbarī,

Nargis nadidaem, ba najrang dil barad.

Tab'e bar on du zulfi tu candon gireh fitod,

K-aş mardi handisī ba dusad sol naşmarad.