Sulejman Askeri

Sulejman Askeri
Sulejman Askeri
Lindur më	1884 ; Prizren, Vilajeti i Kosovës, Perandoria Osmane
Vdekur më	14 prill 1915 (30-31 vjet) ; Berxhisija, Vilajeti i Basrës, Perandoria Osmane
Në aleancë me	Perandoria Osmane
Vite shërbimi	1902–1915
Grada	Kajmekam
Në komandë	Shefi i shtabit të Komandës së Zonës Bingazi (Aziz Ali), oficer shtabi i Korpusit X, Shefi i Shtabit të Divizionit të Trabzon Redif, Shefi i Organizatës Speciale, Komandanti i Komandës së Zonës së Irakut (Guvernatori i Vilajetit të Basrës)
Betejat/luftrat	Lufta Italo-Turke; Luftërat Ballkanike; Lufta e Parë Botërore
Punë të tjera	Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Qeverisë së Përkohshme të Trakisë Perëndimore

Sulaiman al-Askari, gjithashtu i njohur si Sulayman Askari, (adigisht: Сулейман Аскэрбий, Suleyman Askərbiy; turqisht: Süleyman Askerî Bey)^[1] dhe jozyrtarisht i njohur si Suleyman Askeri Pasha^[2] (1884 në Prizren, Vilajeti i Kosovës – 14 prill 1915 në Berxhasia) ishte një oficer ushtarak që shërbente në ushtrinë osmane. Askerî ishte me prejardhje çerkeze dhe bashkëthemelues i Teşkilât-ı Mahsusa (Organizatës Speciale), një grup i përfshirë në luftën guerile.^[3]

Jeta

Süleyman Askerî lindi nga gjenerali Vehbi Pasha, i cili shërbeu si staf ushtarak në Edrene më 1898 dhe më pas në Anadoll,^[4] më 1884 në Prizren. Ai u diplomua në Akademinë Ushtarake Osmane më 1902 dhe u diplomua në Kolegjin Ushtarak Osman më 5 nëntor 1905 si kapiten i nderuar (Mümtaz Yüzbaşı).

Ai u caktua në Manastir (Bitola e sotme) nën komandën e Ushtrisë së Tretë të vendosur në Selanik (Thessaloniki i sotëm). Gjatë ditëve që qëndroi në Manastir, ai u bashkua me Komitetin e Bashkimit dhe Përparimit dhe u martua me Fadime Hanım, e cila ishte një aristokrate e Filibesë (Plovdivi i sotëm). Ata kishin dy vajza, Fatma dhe Dilek. Gjatë Revolucionit të Turqve të Rinj (1908), Togeri i Parë Atıf Kamçıl deklaroi se i kërkoi një armë degës së CUP Manastirit dhe kishte biseduar me Süleyman Askerî, udhërrëfyes i degës për vrasjen e Shemsi Pashës.^[5] Askerî ishte shoku më i ngushtë i Kuşçubaşzade Eşref (Sencer). Sipas Philip Hendrick Stoddard, ai ishte kunati i Mehmed Nuri (Conker),^[6] i cili ishte shoku më i vjetër i Mustafa Qemalit (Atatürk).^[7]

Në vitin 1909, ai u gradua në Kolağası dhe u emërua në regjimentin e xhandarmërisë në Bagdad. Në vitin 1911, pasi Mbretëria e Italisë pushtoi vilajetin e Tripolit (Libia e sotme), ai shkoi atje dhe mori pjesë në operacionet në Bengazi. Në vitin 1912 mori pjesë në Luftërat Ballkanike si shef i shtabit të Divizionit të Trabzonit Redif^[8] dhe më pas u bë shef i Shtabit të Përgjithshëm të qeverisë së përkohshme (31 gusht 1913 – 25 tetor 1913) e krijuar në Trakinë Perëndimore.^[9] Më 13 nëntor 1913, ai u emërua në krye të Organizatës Speciale Osmane kur ajo u formua zyrtarisht.^[10]

Ai mori jetën e tij në vitin 1915 gjatë një serie disfatash shkatërruese ushtarake osmane, në mes të një prite britanike në periferi të Kutit, Irak.^[11]

Shiko gjithashtu

Beteja e Shejbës

Lidhje të jashtme

Fortna, Benjamin C.: Askerî Bey, Süleymân, in: 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War.

Referime

^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 18. (në turqisht)
^ Şevket Süreyya Aydemir, Makedonyaʾdan Orta Asyaʾya Enver Paşa: cilt III: 1914-1922, Remzi kitabevi, p. 192. (në turqisht)
^ Gingeras, Ryan (2009). Sorrowful Shores: Violence, Ethnicity, and the End of the Ottoman Empire 1912-1923 (në anglisht). Oxford: Oxford University Press. fq. 58, 180. ISBN 9780199561520.
^ Celâl Bayar, Ben de Yazdım: Millî Mücadeleʼye Gidiş, Baha Matbaası, 1965, p. 1289. (në turqisht)
^ Hanioğlu, M. Șükrü (2001). Preparation for a Revolution: The Young Turks, 1902-1908 (në anglisht). Oxford University Press. fq. 472. ISBN 9780199771110.
^ The Ottoman Government and the Arabs, 1911 to 1918: A Preliminary Study of the Teskilât-ı Mahsusa, Princeton University, 1963, p. 175.
^ Erik Jan Zürcher, The Unionist Factor: The Role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905-1926, BRILL, 1984, ISBN 978-90-04-07262-6, p. 48.
^ Fuat Balkan, Turgut Gürer (ed.), Komitacı: BJK'nin kurucusu Fuat Balkan'ın anıları, Gürer Yayınları, 2008, ISBN 978-9944-0-8102-3, p. 42. (në turqisht)
^ Стайко Трифонов, Тракия. «Административна уредба, политически и стопански живот, 1912-1915», Глава II. Административна уредба и управление на Западна Тракия. (në bullgarisht)
^ Erdal İlter, Kuruluşunun 75. Yılı Anısına Millî İstihbarat Tarihçesi, Millî Emniyet Hizmetleri Riyâseti (M.E.H)/(MAH), (1927/1965), Millî İstihbarat Teşkilât Müsteşarlığı, Ankara, 2002, ISBN 975-19-2712-9, Enver Paşa ve Teşkilâtı Mahsûsa (1913-1918) Arkivuar 25 prill 2017 tek Wayback Machine. (në turqisht)
^ Rogan, Eugene (2015). The Fall of The Ottomans (në anglisht). Basic Books. fq. 301. ISBN 978-0-465-05669-9.

Parardhësi -	Shefi i Organizatës Speciale 27 nëntor 1913 – 14 prill 1915	Pasardhësi Ali Başhampa
Parardhësi -	Komandanti i Komandës së Zonës së Irakut 20 dhjetor 1914 – 14 prill 1915	Pasardhësi Nureddin Bey

[Genelkurmay-1] T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 18. (në turqisht)

[2] Şevket Süreyya Aydemir, Makedonyaʾdan Orta Asyaʾya Enver Paşa: cilt III: 1914-1922, Remzi kitabevi, p. 192. (në turqisht)

[Gingeras58180-3] Gingeras, Ryan (2009). Sorrowful Shores: Violence, Ethnicity, and the End of the Ottoman Empire 1912-1923 (në anglisht). Oxford: Oxford University Press. fq. 58, 180. ISBN 9780199561520.

[4] Celâl Bayar, Ben de Yazdım: Millî Mücadeleʼye Gidiş, Baha Matbaası, 1965, p. 1289. (në turqisht)

[Hanioglu472-5] Hanioğlu, M. Șükrü (2001). Preparation for a Revolution: The Young Turks, 1902-1908 (në anglisht). Oxford University Press. fq. 472. ISBN 9780199771110.

[6] The Ottoman Government and the Arabs, 1911 to 1918: A Preliminary Study of the Teskilât-ı Mahsusa, Princeton University, 1963, p. 175.

[7] Erik Jan Zürcher, The Unionist Factor: The Role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905-1926, BRILL, 1984, ISBN 978-90-04-07262-6, p. 48.

[8] Fuat Balkan, Turgut Gürer (ed.), Komitacı: BJK'nin kurucusu Fuat Balkan'ın anıları, Gürer Yayınları, 2008, ISBN 978-9944-0-8102-3, p. 42. (në turqisht)

[9] Стайко Трифонов, Тракия. «Административна уредба, политически и стопански живот, 1912-1915», Глава II. Административна уредба и управление на Западна Тракия. (në bullgarisht)

[10] Erdal İlter, Kuruluşunun 75. Yılı Anısına Millî İstihbarat Tarihçesi, Millî Emniyet Hizmetleri Riyâseti (M.E.H)/(MAH), (1927/1965), Millî İstihbarat Teşkilât Müsteşarlığı, Ankara, 2002, ISBN 975-19-2712-9, Enver Paşa ve Teşkilâtı Mahsûsa (1913-1918) Arkivuar 25 prill 2017 tek Wayback Machine. (në turqisht)

[11] Rogan, Eugene (2015). The Fall of The Ottomans (në anglisht). Basic Books. fq. 301. ISBN 978-0-465-05669-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]