Bajazid Pasha

Bayezid Pasha
Bayezid Pasha
Veziri i Madh i 8-të i Perandorisë Osmane
	Në detyrë; 1413 – korrik 1421
Monarku	Mehmed I, Murad II
Paraprirë nga	Imamzade Halil Pasha
Pasuar nga	Çandarlı Ibrahim Pasha the Elder
Të dhëna vetjake
U lind më	Amasia, Turqi
Vdiq më	korrik 1421; Sazlıdere, Keşan, Edirne, Turqi

Bayezid Pasha (vdiq në korrik 1421) ishte një burrë shteti osman me prejardhje shqiptare që shërbeu si vezir i madh i Perandorisë Osmane nga viti 1413 deri më 1421.^[1] Ai ishte shqiptari i parë dhe myslimani i parë nga Ballkani që u bë vezir i madh i shtetit osman.

Biografia

Bayezid lindi në Amasia si djali i Amasyalı Yahşi Bey, duke i dhënë atij epitetin Amasyalı, që do të thotë "nga Amasya". Ai ishte me prejardhje shqiptare.^[2]^[3] Ai u rrit në pallatin perandorak. Ndërsa Bayezid I ishte sulltan, ai shërbeu në poste të ndryshme ushtarake. Kur djali i Bayezid I, sulltani i ardhshëm Mehmet I (i njohur më pas si Mehmed Çelebi), ishte guvernator provincial, Bayezid Pasha shërbeu si një nga kryekëshilltarët e tij.

Pas betejës katastrofike të Ankarasë më 1402, kur Tamerlani mundi Perandorinë Osmane dhe mori rob sulltan Bayezid I, Bayezid Pasha e shpëtoi 15-vjeçarin Mehmed Çelebiun nga forcat e Tamerlanit dhe e solli në qytetin e tij të lindjes, Amasia. Pas qeverisjes pasuese të ndërmjetshme osmane më 1413, kur Mehmed Çelebi më në fund mposhti pretendimet e vëllezërve të tij për fronin, Bayezid Pasha u bë veziri i madh zyrtar nën sulltanin e tanishëm Mehmed I.

Nën Mehmed I, Bayezid Pasha shtypi rebelimin e Shejh Bedreddinit në 1420.

Pas vdekjes së Mehmed I më 26 maj 1421, me kërkesë të Mehmedit, Bayezid Pasha e mbajti të fshehtë vdekjen e sulltanit për 40 ditët që iu deshën djalit dhe pasuesit të tij Murad II të mbërrinin në kryeqytet për të hipur në fron. Ky veprim ishte për të shmangur një luftë civile në një perandori ende të lëkundur nga ajo e qeverisjes së ndërmjetshme osman.

Në korrik 1421, vetëm dy muaj pas kurorëzimit të Murad II, Bayezid Pasha, ende vezir i madh, u dërgua për të udhëhequr një ushtri kundër rebelimit të Mustafa Çelebiut, xhaxhait të Muradit II. Forcat e Bayezid u takuan me Mustafain në zonën e fshatit të ardhshëm Sazlıdere në Keşan, Edrene në Trakinë qendrore. Në mes të betejës, forcat e Bayezid Pashës e dezertuan dhe iu bashkuan forcave të Mustafa Çelebiut, duke e detyruar atë t'i dorëzohej Mustafait. Aleati i Mustafait, Xhunejdi i Ajdënit, mosbesues ndaj Bayezid, e nxiti Mustafain ta ekzekutonte, gjë që Mustafa e bëri menjëherë duke i prerë kokën. Megjithatë, Xhunejdi e kurseu vëllain e Bayezid, Hamza Beu, i cili në vitin 1425 do të ishte ai që do t'i hakmerrej duke ekzekutuar Xhunejdin dhe familjen e tij. Varri i Bayezid Pashës është në vendin në Sazlıdere.

Referime

^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 9. (Turkish)
^ Wittek, P.; Heywood, C. (2013). Rise of the Ottoman Empire: Studies in the History of Turkey, thirteenth–fifteenth Centuries (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 9781136513183. Marrë më 2014-12-26.
^ Stavrides, T. (2001). The Sultan of Vezirs: The Life and Times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelović (1453-1474) (në anglisht). Brill. fq. 55. ISBN 9789004121065. Marrë më 2014-12-26.

Parardhësi Imamzade Halil Pasha	Veziri i Madh i Perandorisë Osmane 1413 – korrik 1421	Pasardhësi Çandarlı Ibrahim Pasha

[turkbook-1] İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 9. (Turkish)

[google-2] Wittek, P.; Heywood, C. (2013). Rise of the Ottoman Empire: Studies in the History of Turkey, thirteenth–fifteenth Centuries (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 9781136513183. Marrë më 2014-12-26.

[google2-3] Stavrides, T. (2001). The Sultan of Vezirs: The Life and Times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelović (1453-1474) (në anglisht). Brill. fq. 55. ISBN 9789004121065. Marrë më 2014-12-26.

[1]

[2]

[3]