Luscije Lanuvin
Luscije Lanuvin (lat. Luscius Lanuvinus, tj. iz Lanuvija[1]) bio je rimski komediograf s kraja 2. i početka 1. veka pne..
Pisao je palijate ugledajući se na Menandra, ali od njih nije ostalo ništa. Spominje se jedino da je adaptirao Mendandrovu Avet (Phasma) i komediju Blago (Thesaurus),[2] čiji je autor nepoznat, ali bi to opet mogao biti Menandar.[3] Volkacije Sedigit ga u svome desetočlanom kanonu najboljih rimskih komediografa stavlja na deveto mesto.
Bio je član "kolegija pisaca i glumaca" (collegium scribarum histrionumque),[4] staleškog udruženja osnovanog 207. pne., nakon što je Livije Andronik sastavio jednu himnu posvećenu boginji Junoni.
Luscije je poznat po tome što je stalno i žestoko kritikovao dela velikog komediografa Publija Terencija Afera, koji se od te kritike brani u prolozima svojih komedija. Terencije svoga kritičara nikada ne spominje po imenu, već ga naziva "zlonamernim" (malevolus) i "starim" (vetus) pesnikom,[5] ali Terencijev komentator Elije Donat nas obaveštava da se iza njega krije upravo Luscije Lunivin.[6]
Luscije iznosi optužbu da komedije koje se prikazuju pod Terencijevim imenom zapravo pišu njegovi zaštitnici, Publije Kornelije Scipion Emilijan i Gaj Lelije Sapiens, te da im istovremeno nedostaje komička snaga i ritam plautovskih palijata.[7]
Sledeći primer Cecilija Stacija, Luscije snažno odbacuje praksu "kontaminacije", koja je inače bila dosta raširena među piscima palijate, pa ju je usvojio i Terencije. Zato Luscije optužuje Terencija da je u Devojci s Androsa kontaminirao Menandrovu Devojku s Androsa i Devojku iz Perinta.[8] Najzad, optužuje ga i da plagira delo Gneja Nevija i Plauta, jer iz njihovih komedija uzima likove parazita i hvalisavog vojnika.[9] No te su likove i Plaut i ostali rimski komediografi zapravo preuzeli iz nove atičke komedije.
- ↑ Oxford Classical Dictionary (3rd ed.), 2003. To, dakako, ne mora značiti da je on sam rođen u Lanuviju, već samo to da je odande vodio poreklo neki njegov predak.
- ↑ Terencije, Eunuchus, vv.9-10.
- ↑ Milan Budimir i Miron Flašar, Pregled rimske književnosti, 1991, str. 144.
- ↑ Giancarlo Pontiggia, Maria Cristina Grandi, Letteratura latina. Storia e testi, Milano, 1996, str. 311.
- ↑ Terencije, Heautontimorumenos, vv. 22-26.
- ↑ Vladeta Janković, "O rimskoj komediji, Terenciju i njegovom uticaju", u: Terencije, Komedije, 1978, str. XXXVI.
- ↑ Terencije, Adelphoe, vv. 15-21; Phormio, vv. 4-5.
- ↑ Terencije, Andria, vv. 1-27.
- ↑ Terencije, Eunuchus, vv. 20-43; Adelphoe, vv. 1-14.
