1714. – razlika između verzija

1714.. po kalendarima
Gregorijanski	1714.. (MDCCXIV)
Ab urbe condita	2467.
Islamski	1125–1126.
Iranski	1092–1093.
Hebrejski	5474–5475.
Bizantski	7222–7223.
Koptski	1430–1431.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1769–1770.
• Shaka Samvat	1636–1637.
• Kali Yuga	4815–4816.
	Kineski
• Kontinualno	4350–4351.
• 60 godina	Yang Drvo Konj; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11714.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1680-e 1690-e 1700-e – 1710-e – 1720-e 1730-e 1740-e
Godine:	1711 1712 1713 – 1714 – 1715 1716 1717

Interaktivna pretraga historije

← Starija izmjena

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Aktualna verzija od 24. decembra 2024. u 15:07

Ovo je članak o godini 1714.

Godina 1714 (MDCCXIV) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 11 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

januar - Pećki patrijarh Mojsije Rajović je posetio Sarajevo - "nevoljno" je primljen^[1]. Melentije Milenković je novi mitropolit dabrobosanski (do 1740/41).
- Patrijarh je ove godine bio u srpskim naseljima oko Knina, molio je za pomoć od karlovačke mitropolije za otkup patrijaršijske zemlje koju su zauzeli Albanci.^[2]
2. 3. - Veliki severni rat: bitka kod Storkyra je velika ruska pobeda nakon koje okupiraju Finsku (period poznat kao Veći gnev).
7. 3. - Rastattski ugovor je mir između Francuske i Austrije nakon Rata za špansko nasleđe: Austrija dobija španske posede Napulj, Milano i Sardiniju, kao i južnu Nizozemsku, a od Francuske Freiburg itd.
april - Vlaški knez Constantin Brâncoveanu svrgnut od Turaka, a postavljen Ștefan Cantacuzino (do 1716); Brâncoveanu će u avgustu biti pogubljen sa četvoricom sinova u Carigradu.
april - Patrijarh Mojsije Rajović u poseti Dalmaciji; prošao kroz Sarajevo^[3], iz Hercegovine šalje pismo na Cetinje kojim osuđuje hajdučke napade na Boku, Dubrovnik i Hercegovinu^[4].
8. 6. - Sofija Hanoverska, naslednica britanske kraljice Ane, umire u 84. godini.
jul - Britanski parlament nudi Nagradu za longitudu onome ko bi pronašao način za precizno određivanje geografske dužine.
leto - Patrijarh Mojsije Rajović odlučio od crkve sarajevsku opštinu i mitropolita - nije dobio zahtevani novac (Pećka patrijarhija je pritisnuta od albanskih paša i begova). Odnosi popravljeni 1720, u međuvremenu su i Turci globili srpsku crkvu.
7. 8. - Veliki severni rat: Bitka kod Ganguta je prva značajna pobeda ruske mornarice nad Šveđanima, na ruskoj strani se istakao Matija Zmajević.
12. 8. (1. 8. po j.k.) - Umrla britanska kraljica Anne. Hanoverski knez Georg postaje George I, kralj Velike Britanije i Irske (do 1727) - prvi iz Kuće Hanover.
7. 9. - Badenski ugovor formalno okončava rat Francuske i Svetog Rimskog Carstva.
11. 9. - Opsada Barcelone okončana nakon 14 meseci pobedom novog burbonskog kralja Španije Filipa V koji time zauzima Kataloniju i okončava Rat za špansko nasleđe (Nacionalni dan u današnjoj Kataloniji).
oktobar - Bosanski paša Numan-paša Ćuprilić u invaziji Crne Gore nanosi teške gubitke ("drugi rasip Jerusalima" po vladici Savi), vladika Danilo s izbeglicama odlazi na mletačku teritoriju^[5]^[6]^[7]^[8]; posljednji odred branilaca se 17. listopada prebacio na mletački teritorij^[9], vladika zatim odlazi u Rusiju po pomoć.
- Numan-paša Ćuprilić sa 15.000 vojnika, hercegovački sandžakbeg Ebu Bećir-paša sa 5.000, skadarski sandžakbeg Ahmed-paša sa 8-10.000. Ubijeno je možda 2.000 Crnogoraca i zarobljeno 3.000, najviše je stradala Katunska nahija. Nešto je preseljeno na Glasinac i okolinu.^[10]
11. 11. - Posle 15 dana jahanja (i pet godina pritvora u Osmanskom carstvu), švedski kralj Karl XII stiže u Švedsku Pomeraniju.
10. 12. - Osmansko Carstvo objavljuje rat Mletačkoj Republici - Mletačko-otomanski rat 1714.-1718., poznat kao Drugi morejski rat ili, u Hrvatskoj, Sinjski rat - povod je neizručivanje crnogorskih izbeglica i neki incidenti na moru^[11].
23. 12. - Moćna kraljevska komornica Marie Anne de La Trémoille proterana iz Španije po želji nove kraljice Elisabette Farnese.
24. 12. - Španski kralj Filip V se oženio Elizabetom Farneze iz Parme.
krajem godine - Crnogorski vladika Danilo je krenuo u Rusiju.^[12]

Kroz godinu

Gligorije je prvi poznati episkop Ariljsko-užičke eparhije (poznate i kao Valjevska).
Smijenjen ohridski arhiepiskop Dionisije jer je prethodniku mitom i pritiskom uzeo položaj^[13].
U Liku i Krbavu upućen kapucin Kazimir kao poseban misionar za preveravanje "šizmatika" - neke grupe pravoslavnih su prevedene u Katoličanstvo.^[14]
Beogradski muhafiz Halil-paša Ćosa stradao u borbi sa korumpiranim vojnim starešinama.^[15]
Jedan primer "separacije" u Vojnoj granici: "suvišni, prekobrojni" graničari su izdvojeni i upućeni u unutrašnjost na komorske i spahijske posede.^[16]
Henry Mill patentirao pisaću mašinu (ali bez opisa aparata).
Daniel Gabriel Fahrenheit definirao skalu temperature (de wiki).

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1714.

25. 2. - René Nicolas Charles Augustin de Maupeou, kancelar Francuske († 1792)
6. 6. - José I "Reformator", kralj Portugala († 1777)
2. 7. - Christoph Willibald Gluck, kompozitor († 1787)
17. 7. - Alexander Gottlieb Baumgarten, njemački filozof († 1762)
26. 10. - Benedikt Stay Stojković, svećenik, pjesnik († 1801)
3. 11. - Anica Bošković, pjesnikinja, Ruđerova sestra († 1804)
2. 12. - Jeremijaš Šoštarić, književnik († 1770)
18. 12. - Nikola Josip Esterházy "Veličanstveni" († 1790)
1714-15 - Bogomir Palković, književnik († 1778)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1714.

14. 2. - María Luisa Gabriela de Saboya, kraljica-supružnica Španije (* 1688)
8. 6. - Sofija Hanoverska, naslednica britanske krune (* 1630)
12. 8. (1. 8. po j.k.) - Anne, kraljica Velike Britanije i Irske (* 1665)
15. 8.? - Constantin Brâncoveanu, knez Vlaške (* 1654)
29. 11. - Jerolim Kavanjin, pjesnik (* 1641)

Reference

↑ Istorija s. n. IV-1, 474
↑ Istorija s. n. IV-1, 537
↑ Istorija s. n., 28
↑ Dr Goran Komar, Kuti, selo u Boki Kotorskoj, rastko.rs
↑ Vladimir Ćorović, Oslobođenje Crne Gore, rastko.rs
↑ Crna Gora od kraja XV veka do 1914. godine, rastko.rs
↑ Sveti Petar Cetinjski - Kratka istorija Crne Gore, rastko.rs
↑ Vuk Karadžić, Crna Gora i Crnogorci, rastko.rs
↑ Historija n. J., 1256
↑ Istorija s. n. IV-1, 432-3
↑ Historija n. J., 831
↑ Istorija s. n. IV-1, 35
↑ Historija n. J., 1303
↑ Istorija s. n. IV-1, 184
↑ Istorija s. n. IV-1, 13
↑ Istorija s. n. IV-1, 60

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga prvi tom, SKZ Beograd 1986

Vanjske veze

[1] Istorija s. n. IV-1, 474

[2] Istorija s. n. IV-1, 537

[3] Istorija s. n., 28

[4] Dr Goran Komar, Kuti, selo u Boki Kotorskoj, rastko.rs

[5] Vladimir Ćorović, Oslobođenje Crne Gore, rastko.rs

[6] Crna Gora od kraja XV veka do 1914. godine, rastko.rs

[7] Sveti Petar Cetinjski - Kratka istorija Crne Gore, rastko.rs

[8] Vuk Karadžić, Crna Gora i Crnogorci, rastko.rs

[9] Historija n. J., 1256

[10] Istorija s. n. IV-1, 432-3

[11] Historija n. J., 831

[12] Istorija s. n. IV-1, 35

[13] Historija n. J., 1303

[14] Istorija s. n. IV-1, 184

[15] Istorija s. n. IV-1, 13

[16] Istorija s. n. IV-1, 60

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

@@ Red 1: / Red 1: @@
-{{Godina}}
+{{year dab|1714}}
+{{godina nav}}
+[[Datoteka:Europe, 1714.png|thumb|300px|Evropa 1714.]]
+{{Godina u drugim kalendarima|1714}}
+Godina '''1714''' ('''[[rimski brojevi|MDCCXIV]]''') bila je [[redovna godina koja počinje u ponedjeljak]] po [[Gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]] odn. [[redovna godina koja počinje u četvrtak]] po 11 dana zaostajućem [[Julijanski kalendar|julijanskom kalendaru]].
+__NOTOC__
 == Događaji ==
+* januar - Pećki patrijarh [[Mojsije Rajović]] je posetio Sarajevo - "nevoljno" je primljen<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 474</ref>. Melentije Milenković je novi mitropolit [[Mitropolija dabrobosanska|dabrobosanski]] (do 1740/41).
+** Patrijarh je ove godine bio u srpskim naseljima oko Knina, molio je za pomoć od karlovačke mitropolije za otkup patrijaršijske zemlje koju su zauzeli Albanci.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 537</ref>
+* [[2. 3.]] - [[Veliki severni rat]]: [[bitka kod Storkyra]] je velika ruska pobeda nakon koje okupiraju Finsku (period poznat kao [[Veći gnev]]).
+* [[7. 3.]] - [[Rastattski ugovor]] je mir između [[Kraljevina Francuska|Francuske]] i [[Habsburška Monarhija|Austrije]] nakon [[Rat za špansko nasleđe|Rata za špansko nasleđe]]: Austrija dobija španske posede [[Napuljsko kraljevstvo|Napulj]], [[Milansko Vojvodstvo|Milano]] i [[Kraljevina Sardinija|Sardiniju]], kao i [[Austrijska Nizozemska|južnu Nizozemsku]], a od Francuske [[Freiburg]] itd.
+* [[april]] - [[Vlaška|Vlaški]] knez [[Constantin Brâncoveanu]] svrgnut od Turaka, a postavljen [[Ștefan Cantacuzino]] (do [[1716]]); Brâncoveanu će u avgustu biti pogubljen sa četvoricom sinova u Carigradu.
+* april - Patrijarh [[Mojsije Rajović]] u poseti Dalmaciji; prošao kroz Sarajevo<ref>''Istorija s. n.'', 28</ref>, iz Hercegovine šalje pismo na Cetinje kojim osuđuje hajdučke napade na Boku, Dubrovnik i Hercegovinu<ref>Dr Goran Komar, [http://www.rastko.rs/rastko-bo/zemlja/gkomar-kuti/gkomar-kuti_l.html Kuti, selo u Boki Kotorskoj], rastko.rs</ref>.
+* [[8. 6.]] - [[Sofija Hanoverska]], naslednica britanske kraljice Ane, umire u 84. godini.
+* [[jul]] - Britanski parlament nudi [[Nagrada za longitudu|Nagradu za longitudu]] onome ko bi pronašao način za precizno određivanje [[Geografska dužina|geografske dužine]].
+* leto - Patrijarh Mojsije Rajović odlučio od crkve sarajevsku opštinu i mitropolita - nije dobio zahtevani novac (Pećka patrijarhija je pritisnuta od albanskih paša i begova). Odnosi popravljeni 1720, u međuvremenu su i Turci globili srpsku crkvu.
+* [[7. 8.]] - Veliki severni rat: [[Bitka kod Ganguta]] je prva značajna pobeda [[Ruska carska mornarica|ruske mornarice]] nad Šveđanima, na ruskoj strani se istakao [[Matija Zmajević]].
+* [[12. 8.]] (1. 8. po j.k.) - Umrla britanska kraljica [[Anne od Velike Britanije|Anne]]. Hanoverski knez Georg postaje [[George I Britanski|George I]], kralj Velike Britanije i Irske (do [[1727]]) - prvi iz [[Kuća Hanover|Kuće Hanover]].
+* [[7. 9.]] - [[Badenski ugovor]] formalno okončava rat Francuske i [[Sveto Rimsko Carstvo|Svetog Rimskog Carstva]].
+* [[11. 9.]] - [[Opsada Barcelone (1713-14)|Opsada Barcelone]] okončana nakon 14 meseci pobedom novog burbonskog kralja Španije [[Filip V od Španije|Filipa V]] koji time zauzima Kataloniju i okončava [[Rat za špansko nasleđe]] (Nacionalni dan u današnjoj [[Katalonija|Kataloniji]]).
+* [[oktobar]] - Bosanski paša [[Numan-paša Ćuprilić]] u invaziji Crne Gore nanosi teške gubitke ("drugi rasip Jerusalima" po vladici Savi), vladika [[Danilo Ščepćević Njegoš|Danilo]] s izbeglicama odlazi na mletačku teritoriju<ref>[[Vladimir Ćorović]], [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_10_l.html Oslobođenje Crne Gore], rastko.rs</ref><ref>[http://www.rastko.rs/rastko-cg/povijest/Cg-XIV-XX.html Crna Gora od kraja XV veka do 1914. godine], rastko.rs</ref><ref>[http://www.rastko.rs/rastko-cg/povijest/sveti_petar_cetinjski-kratka_istorija_crne_gore.html Sveti Petar Cetinjski - Kratka istorija Crne Gore], rastko.rs</ref><ref>Vuk Karadžić, [http://www.rastko.rs/rastko-cg/zemlja/vkaradzic/vkaradzic-crnagora.html Crna Gora i Crnogorci], rastko.rs</ref>; posljednji odred branilaca se 17. listopada prebacio na mletački teritorij<ref>''Historija n. J.'', 1256</ref>, vladika zatim odlazi u Rusiju po pomoć.
+** Numan-paša Ćuprilić sa 15.000 vojnika, hercegovački sandžakbeg Ebu Bećir-paša sa 5.000, skadarski sandžakbeg Ahmed-paša sa 8-10.000. Ubijeno je možda 2.000 Crnogoraca i zarobljeno 3.000, najviše je stradala [[Katunska nahija]]. Nešto je preseljeno na Glasinac i okolinu.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 432-3</ref>
+* [[11. 11.]] - Posle [[Put Karla XII iz Vlaške u Pomeraniju|15 dana jahanja]] (i pet godina pritvora u Osmanskom carstvu), švedski kralj [[Karl XII]] stiže u [[Švedska Pomeranija|Švedsku Pomeraniju]].
+* [[10. 12.]] - [[Osmansko Carstvo]] objavljuje rat [[Mletačka Republika|Mletačkoj Republici]] - [[Mletačko-otomanski rat 1714.-1718.]], poznat kao Drugi morejski rat ili, u Hrvatskoj, Sinjski rat - povod je neizručivanje crnogorskih izbeglica i neki incidenti na moru<ref>''Historija n. J.'', 831</ref>.
+* [[23. 12.]] - Moćna kraljevska komornica [[Marie Anne de La Trémoille]] proterana iz Španije po želji nove kraljice [[Elisabetta Farnese|Elisabette Farnese]].
+* [[24. 12.]] - Španski kralj [[Filip V od Španije|Filip V]] se oženio Elizabetom Farneze iz Parme.
+* krajem godine - Crnogorski vladika Danilo je krenuo u Rusiju.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 35</ref>
+=== Kroz godinu ===
+* Gligorije je prvi poznati episkop Ariljsko-užičke eparhije (poznate i kao Valjevska).
+* Smijenjen ohridski arhiepiskop Dionisije jer je prethodniku mitom i pritiskom uzeo položaj<ref>''Historija n. J.'', 1303</ref>.
+* U Liku i Krbavu upućen kapucin Kazimir kao poseban misionar za preveravanje "šizmatika" - neke grupe pravoslavnih su prevedene u Katoličanstvo.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 184</ref>
+* Beogradski muhafiz Halil-paša Ćosa stradao u borbi sa korumpiranim vojnim starešinama.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 13</ref>
+* Jedan primer "separacije" u Vojnoj granici: "suvišni, prekobrojni" graničari su izdvojeni i upućeni u unutrašnjost na komorske i spahijske posede.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 60</ref>
+* [[Henry Mill]] patentirao [[Pisaća mašina|pisaću mašinu]] (ali bez opisa aparata).
+* [[Daniel Gabriel Fahrenheit]] definirao [[Farenhajt (jedinica)|skalu temperature]] (''de wiki'').
 == Rođenja ==
+{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1714.}}
-* [[17.7.]] - [[Alexander Gottlieb Baumgarten]], njemački filozof.
+* [[25. 2.]] - [[René Nicolas Charles Augustin de Maupeou]], kancelar Francuske († [[1792]])
+* [[6. 6.]] - [[José I]] "Reformator", kralj Portugala († [[1777]])
+* [[2. 7.]] - [[Christoph Willibald Gluck]], kompozitor († [[1787]])
+* [[17. 7.]] - [[Alexander Gottlieb Baumgarten]], njemački filozof († [[1762]])
+* [[26. 10.]] - [[Benedikt Stay Stojković]], svećenik, pjesnik († [[1801]])
+* [[3. 11.]] - [[Anica Bošković]], pjesnikinja, Ruđerova sestra († [[1804]])
+* [[2. 12.]] - [[Jeremijaš Šoštarić]], književnik († [[1770]])
+* [[18. 12.]] - [[Nikola Josip Esterházy]] "Veličanstveni" († [[1790]])
+* 1714-15 - [[Bogomir Palković]], književnik († [[1778]])
 == Smrti ==
+{{glavni članak|:Kategorija:Umrli 1714.}}
+* [[14. 2.]] - [[María Luisa Gabriela de Saboya]], kraljica-supružnica Španije (* [[1688]])
+* [[8. 6.]] - [[Sofija Hanoverska]], naslednica britanske krune (* [[1630]])
+* [[12. 8.]] (1. 8. po j.k.) - [[Anne od Velike Britanije|Anne]], kraljica Velike Britanije i Irske (* [[1665]])
+* [[15. 8.]]? - [[Constantin Brâncoveanu]], knez Vlaške (* 1654)
+* [[29. 11.]] - [[Jerolim Kavanjin]], pjesnik (* [[1641]])
-== Vanjske poveznice ==
+== Reference ==
+{{reference}}
+;Literatura
+* ''Historija naroda Jugoslavije II'', Školska knjiga Zagreb, 1959
+* ''Istorija srpskog naroda'', Četvrta knjiga prvi tom, SKZ Beograd 1986
+== Vanjske veze ==
 {{commonscat|1714}}
-[[Kategorija:Godine]]
-<!-- interwiki -->
-[[af:1714]]
+[[Kategorija:1714]]
-[[am:1714 እ.ኤ.አ.]]
+<!-- interwiki -->
-[[an:1714]]
-[[ar:ملحق:1714]]
-[[ast:1714]]
-[[ay:1714]]
-[[az:1714]]
-[[bcl:1714]]
-[[be:1714]]
-[[be-x-old:1714]]
-[[bg:1714]]
-[[bh:१७१४]]
-[[bn:১৭১৪]]
-[[bpy:মারি ১৭১৪]]
-[[br:1714]]
-[[bs:1714]]
-[[ca:1714]]
-[[ckb:١٧١٤]]
-[[co:1714]]
-[[cs:1714]]
-[[csb:1714]]
-[[cv:1714]]
-[[cy:1714]]
-[[da:1714]]
-[[de:1714]]
-[[el:1714]]
-[[en:1714]]
-[[eo:1714]]
-[[es:1714]]
-[[et:1714]]
-[[eu:1714]]
-[[fa:۱۷۱۴ (میلادی)]]
-[[fi:1714]]
-[[fr:1714]]
-[[fy:1714]]
-[[ga:1714]]
-[[gan:1714年]]
-[[gd:1714]]
-[[gl:1714]]
-[[he:1714]]
-[[hi:१७१४]]
-[[hr:1714.]]
-[[ht:1714 (almanak gregoryen)]]
-[[hu:1714]]
-[[hy:1714]]
-[[ia:1714]]
-[[id:1714]]
-[[io:1714]]
-[[is:1714]]
-[[it:1714]]
-[[ja:1714年]]
-[[jv:1714]]
-[[ka:1714]]
-[[kn:೧೭೧೪]]
-[[ko:1714년]]
-[[krc:1714 джыл]]
-[[la:1714]]
-[[lb:1714]]
-[[li:1714]]
-[[lmo:1714]]
-[[lt:1714 m.]]
-[[lv:1714. gads]]
-[[map-bms:1714]]
-[[mi:1714]]
-[[mk:1714]]
-[[mr:इ.स. १७१४]]
-[[ms:1714]]
-[[myv:1714 ие]]
-[[nah:1714]]
-[[nap:1714]]
-[[nds:1714]]
-[[new:सन् १७१४]]
-[[nl:1714]]
-[[nn:1714]]
-[[no:1714]]
-[[nov:1714]]
-[[nrm:1714]]
-[[oc:1714]]
-[[os:1714-æм аз]]
-[[pi:१७१४]]
-[[pl:1714]]
-[[pnb:1714]]
-[[pt:1714]]
-[[qu:1714]]
-[[ro:1714]]
-[[ru:1714 год]]
-[[sa:१७१४]]
-[[sah:1714]]
-[[scn:1714]]
-[[se:1714]]
-[[simple:1714]]
-[[sk:1714]]
-[[sl:1714]]
-[[sq:1714]]
-[[sr:1714]]
-[[su:1714]]
-[[sv:1714]]
-[[sw:1714]]
-[[th:พ.ศ. 2257]]
-[[tk:1714]]
-[[tl:1714]]
-[[tr:1714]]
-[[tt:1714 ел]]
-[[uk:1714]]
-[[ur:1714ء]]
-[[uz:1714]]
-[[vec:1714]]
-[[vi:1714]]
-[[vls:1714]]
-[[vo:1714]]
-[[war:1714]]
-[[yo:1714]]
-[[zh:1714年]]
-[[zh-min-nan:1714 nî]]
-[[zh-yue:1714年]]