Urupampa pruwinsya
| ||
|---|---|---|
| ||
| Willkamayu, Willka Qhichwa | ||
| Urupampa pruwinsya | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
.svg) | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Urupampa | |
| Suyu | Qusqu | |
| Distritukuna | 7 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 56 685 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² () | |
| Hallka k'iti kanchar | 1 439,43 km² | |
| Hanaq kay | 2 871 m | |
| Kamasqa wata | 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi | |
| Kuraka | Luis Alberto Valcarcel Villegas (2019 - 2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | [www.] | |
| Kastilla simipi llika tiyanan | muniurubamba.gob.pe | |
| Qusqu suyup wamaninkuna | ||
| ||
Urupampa pruwinsya (aymara simipi : Urupampa jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Urubamba) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Urupampa llaqtam.
Urupampa - Qusqu: 60.00km - 76.20 km.
Wiñay kawsay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kamasqa 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Amachasqa suyukuna: Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu
- Urqukuna: Bonanta - Chikun 5.500 m - Grau 5.650 m - Halanikuna 6.000 m - Halanquma - Iskina - Kunturwachana 5.400 m - Markuni - Muyuq - Palkay - Pitusiray 5.800 m - Pumawanka 5.350 m - Qhapaqsaya - Qiluqanuqa 6.250 m - Sallqantay - Sawasiray 5.720 m - Suqchupampa 5.450 m - Uqhupampa - Waq'aywillka - Wayanay - Willka Wiqi; Wallakuna: Urupampa walla - Willkapampa walla
- Mayukuna: Willkamayu
- Quchakuna: Piuray qucha - - Q'illuqucha (Yukaypi) - Waypu qucha - Yanaqucha (Yukay distritupi)
Yurakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Urupampa pruwinsyapiqa kay yurakunam wiñanku: [1]
.jpg)
|
|
|
|
|
|
Uywakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Pruwinsyapiqa kay uywakunam kawsanku: [2]
|
|
Pulitika rakiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Qanchis distritunmi kan.
| Distritu | Runakuna(2007)[3] | Uma llaqta | Kuraka |
|---|---|---|---|
| Chinchiru | 9 422 | Chinchiru | Humberto Huaman Auccapuma |
| Machu Pikchu | 5 286 | Machu Pikchu | Edgar Domingo Miranda |
| Maras | 6 258 | Maras | Eriberto Quispe Tito |
| Ullantaytampu | 9 851 | Ullantaytampu | Wilfredo Baca Sequeiros |
| Urupampa | 17 787 | Urupampa | Luis Alberto Valcarcel Villegas |
| Wayllapampa | 4 980 | Wayllapampa | Segundo Fortunato Lopez Quispe |
| Yukay | 3 101 | Yukay | Juvenal Duran Espinoza |
Runakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Urupampa pruwinsyapiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Chinchiru | 1,401 | 16.5 | 7,072 | 83.1 |
| Machu Pikchu | 3,327 | 68.0 | 1,121 | 22.9 |
| Maras | 1,099 | 19.5 | 4,539 | 80.4 |
| Ullantaytampu | 3,308 | 37.9 | 5,188 | 59.4 |
| Urupampa | 10,100 | 63.0 | 5,867 | 36.6 |
| Wayllapampa | 2,235 | 49.2 | 2,293 | 50.5 |
| Yukay | 1,909 | 67.7 | 828 | 29.4 |
| Llapan | 23,379 | 45.7 | 26,908 | 52.6 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [4]
Karu puriy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
- Urqu karu puriy
- Wamp'u karu puriy
- Machu Pikchu (Qusqu: 110 km)
- Inka ñan
- Muray (Maras distritupi)
- Chaskapata - Chachapampa - Chinchiru - Chinchiru (mawk'a llaqta) - Intipata - Killapata - Patallaqta - Phuyupatamarka - Runkuraqay - Sayaqmarka - Ullantaytampu - Wiñay Wayna
Raymikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Apu Tayta Chuqikillka hatun raymim, Ullantaytampu distritupi Pintikustis p'unchawman phistasqa. Hatun Piruw mamasuyup Kawsayninmi (Patrimonio Cultural de la Nación).
Pruwinsyapi paqarisqa
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Mateo Pumaqhawa paqarimurqa Chinchiru llaqtapi, Urupampa pruwinsyapi, 21 ñiqin tarpuy killapi 1740 watapi.
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Willay pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- ↑ www.parkswatch.org / Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu (inlish simipi)
- ↑ www.parkswatch.org / Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu (inlish simipi)
- ↑ www.inei.gob.pe
- ↑ www.inei.gob.pe/ (2007)
Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
.svg){kind=small}
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |