د "هوږه" د بڼو تر مېنځ توپير
و r2.7.2+) (روباټ بدلول: fa:سیر (گیاه) |
و ←د اسلام له نظره: Typo fixing using AWB |
||
| (د همدغه کارن لخوا کينډۍ:پلورل) | |||
| ۱۷ کرښه: | ۱۷ کرښه: | ||
|}} |
|}} |
||
'''هوږه''' د [[پياز]]و له نسله يانې له( Allium ) نه |
'''هوږه''' د [[پياز]]و له نسله يانې له( Allium ) نه گڼل كيږي. هغه په خپل تركيب كې د شتو موادو لكه [[البومين|البومينو]] ، [[قند|قندو]] ، عضوي تېزابو ، منرالي مالگو ( په ټوليزه توگه د كاليوم پوتاشيم او مگنيزم ) ، د B او C گروپونو ويټامينونو ، [[يد ( يود )]] ، [[سلولوز]] ، د اثيرو ( ايترو ) غوړو په لرلو سره سارى نه لري. له هوږې نه د والگي ، د گېډي ساري ناروغۍ ، د نو لرونكو ټپونو او دانو ، په بدن كې د ويټامينونو د كموالي د وقايې او درملنې لپاره كار اخيستل كيږي ؛ همدا راز د غاښو د ناروغۍ اسقربوط " څينگه " مخنيوى كوي او [[د بدن دفاعي سيستم]] "ايمونيتېت" پياوړى كوي. هوږه د وبا ( كولرا ) ، "سالمونېلېزا" او لويې تبې ( محرقې ) په درملنه كې اغېزمنه ده. |
||
د سابو روغتيايي |
د سابو روغتيايي ځانگړنې انسانانو ته له پخوا نه جوتې وې. هغوى د كاربن هايدريتونو ، ويټامينونو او منرالي موادو د سرچينې په توگه چوپړ كاوه ، چې تر ټولو نه په لوړه كچه يې په هوږې پورې اړه لرله او لري يې. د هغې د روغتيايي ( طبي ) ځانگړنو نه لا لرغوني مصريان هم خبر وو ، چې له ميلاد نه درې زره كاله مخكې يې لا په خوړو كې له [[پياز|پيازو]] او هوږې نه كار اخيست. پرته له مصريانو نه ، د نړۍ په نورو لرغونو تمدنونو كې هم د هوږې له گټو نه خبر وو. د بېلگې په توگه د [[مراكش]] پاچا دويم " بالادان " په [[نړيوال تاريخ]] كې د هوږې او پيازو د پالېز په لرلو سره نامتو دى. پاچا " بالادان " ته خپل د هوږې او پيازو پالېز دومره گران وو ، چې ان معبد ته يې هم اجازه ورنكړه ، چې د هغه پر ځاى ودان شي ، تر څو چې يې د سابو بل لوى پالېز سمسور نكړ. |
||
پر روغتيايي |
پر روغتيايي ځانگړنو سربېره ، هوږه د خواړو د يوې ډېرې خوندورې او په زړه پورې مسالې په توگه نامتو وه او ده. اوس هم په بېلابېلو هېوادو كې د ساوس ( روب ) ، سلاټې په جوړولو كې ، همدا راز د قورمې ، پټاټو ، غوښې ، پلو ، د مرغانو غوښې ، ښوروا ، سوپ او نورو بېلابېلو خواړو په پخلي كې د خواړو د لا خوندوركولو لپاره ترې كار اخيستل كيږي. هوږه تازه هم خوړل كيږي ، همدا راز له هغې نه اچار ( ترشي ) هم جوړوي چې له خوړو سره يې كارونه اشتها زياتوي. د هوږې شنې اوږدې پاڼې د B له ويټامينو شتمنې دي چې سلاټ ترې جوړوي او په ځينو هېوادو كې اچار هم ترې جوړوي. په نړۍ كې هسپانويان د هوږې تر ټولو ډېر لوى مينه وال گڼل كيږي او په نړۍ كې د هوږې تر ټولو ډېر لوى توليدوونكي هم دوى دي. هوږه تېز بوى لري او له خولې نه ژر نه لري كيږي ، همدا يواځينى لامل دى ، چې ډېرى وختونه [[انسان]] د تازه او اومې هوږې له خوراك نه ډډه كوي. |
||
==د اسلام له نظره== |
|||
هوږه چې په عربی کې ورته (ثوم) وایې ؛ د هوږی په اړوند پیغمبر(ص) فرمایلی (هوږه وخوری چی د ۷۰ ناروغیو درمل دی) او په خپل ترکیب کی زیات عناصر لری لکه عضوی تیزاب ، منرال، قند ویټامینونه ، کالیوم ،پوتاشیم ،مگنیزیم ،او داسی نور زیات او هوږه د ایترو په غوړو کی ساری نه لری له هوږی نه د والگی ، دگیډی ساری ناروغی، دنولرونگو ټپونو او دانو ، په بدن د ونټامنونو د کموالی د وقایی او درملنی لپاره تری کار اخیستل کیږی همدارنگه د غاښونو د نارغی مخنیوی کوی .د نفس تنگی لپاره هم هوږه ډیره گټوره ده. دعصابو د تقوی ،توری ټوخلی، قولنجو د تکلیف ، د کلمو دناروغیو لپاره، د وینی فشار،د زړه د ناروغیو، د اندامونو د لړزیدا ، د بدن د پوستکی د ښکلا، روماتیزوم ، د شکر د ناروغی ، د مفاصلو د درد لپاره ، معدی د زیاتو ناروغیو او دردونو لپاره حتی دا چی سرطان یوه خطرناکه ناروغی ده د سرطان د ناروغی په مخنیوی کی هم هوږه خورا گټوره ده |
|||
د سابو روغتيايي ځانگړنې انسانانو ته له پخوا نه جوتې وې. هغوى د كاربن هايدريتونو ، ويټامينونو او منرالي موادو د سرچينې په توگه چوپړ كاوه ، چې تر ټولو نه په لوړه كچه يې په هوږې پورې اړه لرله او لري يې. د هغې د روغتيايي ( طبي ) ځانگړنو نه لا لرغوني مصريان هم خبر وو ، چې له ميلاد نه درې زره كاله مخكې يې لا په خوړو كې له پياز او هوږې نه كار اخيست. پرته له مصريانو نه ، د نړۍ په نورو لرغونو تمدنونو كې هم د هوږې له گټو نه خبر وو. |
|||
پر روغتيايي ځانگړنو سربېره ، هوږه د خواړو د يوې ډېرې خوندورې او په زړه پورې مسالې په توگه نامتو وه او ده. اوس هم په بېلابېلو هېوادو كې د ساوس ( روب ) ، سلاټې په جوړولو كې ، همدا راز د قورمې ، پټاټو ، غوښې ، پلو ، د مرغانو غوښې ، ښوروا ، سوپ او نورو بېلابېلو خواړو په پخلي كې د خواړو د لا خوندوركولو لپاره ترې كار اخيستل كيږي. هوږه تازه هم خوړل كيږي ، همدا راز له هغې نه اچار ( ترشي ) هم جوړوي چې له خوړو سره يې كارونه اشتها زياتوي. د هوږې شنې اوږدې پاڼې د B له ويټامينو شتمنې دي چې سلاټ ترې جوړوي او په ځينو هېوادو كې اچار هم ترې جوړوي. په نړۍ كې هسپانويان د هوږې تر ټولو ډېر لوى مينه وال گڼل كيږي او په نړۍ كې د هوږې تر ټولو ډېر لوى توليدوونكي هم دوى دي. هوږه تېز بوى لري او له خولې نه ژر نه لري كيږي ، همدا يواځينى لامل دى ، چې ډېرى وختونه انسان د تازه او اومې هوږې له خوراك نه ډډه كوي. هیره دی نه وی چی هوږ د سلنیوم منبع بلل کیږی نو پدی خاطر د باکتریا او ویروس ضد ده . |
|||
== سرچينه == |
== سرچينه == |
||
* |
* گ . پ . شالاېووا ، و . پ . سيتنيكوف ، ت . م . كولياديچ. د ټوليزو مالوماتو انسكلوپېډيا، ۱۶ ټوك ، ۸۵ – ۸۸ مخونه ، د ۱۹۹۹ ز كال ماسكو چاپ. |
||
[[وېشنيزه:هوږه]] |
[[وېشنيزه:هوږه]] |
||
[[وېشنيزه:درملیز بوټي]] |
[[وېشنيزه:درملیز بوټي]] |
||
[[وېشنيزه: |
[[وېشنيزه:درملگریز بوټي]] |
||
[[am:ነጭ ሽንኩርት]] |
|||
[[an:Allium sativum]] |
|||
[[ar:ثوم]] |
|||
[[ast:Ayu]] |
|||
[[ay:Ajusa]] |
|||
[[az:Sarımsaq]] |
|||
[[ba:Һарымһаҡ]] |
|||
[[bcl:Bawang]] |
|||
[[be:Часнок]] |
|||
[[bg:Чесън]] |
|||
[[bi:Galik]] |
|||
[[bn:রসুন]] |
|||
[[bo:སྒོག་ལོག]] |
|||
[[br:Kignen]] |
|||
[[bs:Bijeli luk]] |
|||
[[ca:All]] |
|||
[[co:Aglia]] |
|||
[[cs:Česnek kuchyňský]] |
|||
[[cv:Ыхра]] |
|||
[[cy:Garlleg]] |
|||
[[da:Hvidløg]] |
|||
[[de:Knoblauch]] |
|||
[[dsb:Pšawy kobołk]] |
|||
[[dv:ލޮނުމެދު]] |
|||
[[el:Σκόρδο]] |
|||
[[en:Garlic]] |
|||
[[eo:Ajlo]] |
|||
[[es:Allium sativum]] |
|||
[[et:Küüslauk]] |
|||
[[eu:Baratxuri]] |
|||
[[fa:سیر (گیاه)]] |
|||
[[fi:Valkosipuli]] |
|||
[[fr:Ail cultivé]] |
|||
[[fur:Ai]] |
|||
[[gl:Allo]] |
|||
[[gu:લસણ]] |
|||
[[gv:Garleid]] |
|||
[[ha:Tafarnuwa]] |
|||
[[he:שום]] |
|||
[[hi:लहसुन]] |
|||
[[hr:Češnjak]] |
|||
[[hsb:Prawy kobołk]] |
|||
[[ht:Lay]] |
|||
[[hu:Fokhagyma]] |
|||
[[hy:Սխտոր]] |
|||
[[id:Bawang putih]] |
|||
[[io:Alio]] |
|||
[[is:Hvítlaukur]] |
|||
[[it:Allium sativum]] |
|||
[[ja:ニンニク]] |
|||
[[jv:Bawang]] |
|||
[[ka:ნიორი]] |
|||
[[kk:Сарымсақ]] |
|||
[[ko:마늘]] |
|||
[[ky:Сарымсак]] |
|||
[[la:Allium sativum]] |
|||
[[lb:Knuewelek]] |
|||
[[lbe:Лаччи]] |
|||
[[lt:Valgomasis česnakas]] |
|||
[[lv:Ķiploks]] |
|||
[[mk:Лук]] |
|||
[[ml:വെളുത്തുള്ളി]] |
|||
[[mr:लसूण]] |
|||
[[ms:Bawang putih]] |
|||
[[my:ကြက်သွန်ဖြူ]] |
|||
[[nah:Caxtillān xōnacatl]] |
|||
[[ne:लसुन]] |
|||
[[nl:Knoflook]] |
|||
[[no:Hvitløk]] |
|||
[[nv:Tłʼohchin díchʼííʼí]] |
|||
[[oc:Alh cultivat]] |
|||
[[or:ରସୁଣ]] |
|||
[[os:Нуры]] |
|||
[[pam:Bawang]] |
|||
[[pl:Czosnek pospolity]] |
|||
[[pnb:لسن]] |
|||
[[pt:Alho]] |
|||
[[qu:Ahus]] |
|||
[[ro:Usturoi]] |
|||
[[ru:Чеснок]] |
|||
[[sa:लशुनम्]] |
|||
[[sc:Azu]] |
|||
[[scn:Agghia]] |
|||
[[sh:Češnjak]] |
|||
[[simple:Garlic]] |
|||
[[sk:Cesnak kuchynský]] |
|||
[[sl:Česen]] |
|||
[[sq:Hudhra]] |
|||
[[sr:Бели лук]] |
|||
[[su:Wortel]] |
|||
[[sv:Vitlök]] |
|||
[[sw:Kitunguu saumu]] |
|||
[[ta:பூண்டு (வெள்ளைப்பூண்டு)]] |
|||
[[te:వెల్లుల్లి]] |
|||
[[tg:Сирпиёз]] |
|||
[[th:กระเทียม]] |
|||
[[tl:Bawang]] |
|||
[[tr:Sarımsak]] |
|||
[[uk:Часник]] |
|||
[[ur:لہسن]] |
|||
[[vi:Tỏi]] |
|||
[[wa:A (plante)]] |
|||
[[yi:קנאבל]] |
|||
[[zh:蒜]] |
|||
[[zh-classical:蒜]] |
|||
[[zh-min-nan:Soàn-thâu]] |
|||
د ۰۰:۴۸, ۶ جون ۲۰۱۶ پورې تازه بڼه
| اوږده ليکنه | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
هوږه د پيازو له نسله يانې له( Allium ) نه گڼل كيږي. هغه په خپل تركيب كې د شتو موادو لكه البومينو ، قندو ، عضوي تېزابو ، منرالي مالگو ( په ټوليزه توگه د كاليوم پوتاشيم او مگنيزم ) ، د B او C گروپونو ويټامينونو ، يد ( يود ) ، سلولوز ، د اثيرو ( ايترو ) غوړو په لرلو سره سارى نه لري. له هوږې نه د والگي ، د گېډي ساري ناروغۍ ، د نو لرونكو ټپونو او دانو ، په بدن كې د ويټامينونو د كموالي د وقايې او درملنې لپاره كار اخيستل كيږي ؛ همدا راز د غاښو د ناروغۍ اسقربوط " څينگه " مخنيوى كوي او د بدن دفاعي سيستم "ايمونيتېت" پياوړى كوي. هوږه د وبا ( كولرا ) ، "سالمونېلېزا" او لويې تبې ( محرقې ) په درملنه كې اغېزمنه ده. د سابو روغتيايي ځانگړنې انسانانو ته له پخوا نه جوتې وې. هغوى د كاربن هايدريتونو ، ويټامينونو او منرالي موادو د سرچينې په توگه چوپړ كاوه ، چې تر ټولو نه په لوړه كچه يې په هوږې پورې اړه لرله او لري يې. د هغې د روغتيايي ( طبي ) ځانگړنو نه لا لرغوني مصريان هم خبر وو ، چې له ميلاد نه درې زره كاله مخكې يې لا په خوړو كې له پيازو او هوږې نه كار اخيست. پرته له مصريانو نه ، د نړۍ په نورو لرغونو تمدنونو كې هم د هوږې له گټو نه خبر وو. د بېلگې په توگه د مراكش پاچا دويم " بالادان " په نړيوال تاريخ كې د هوږې او پيازو د پالېز په لرلو سره نامتو دى. پاچا " بالادان " ته خپل د هوږې او پيازو پالېز دومره گران وو ، چې ان معبد ته يې هم اجازه ورنكړه ، چې د هغه پر ځاى ودان شي ، تر څو چې يې د سابو بل لوى پالېز سمسور نكړ. پر روغتيايي ځانگړنو سربېره ، هوږه د خواړو د يوې ډېرې خوندورې او په زړه پورې مسالې په توگه نامتو وه او ده. اوس هم په بېلابېلو هېوادو كې د ساوس ( روب ) ، سلاټې په جوړولو كې ، همدا راز د قورمې ، پټاټو ، غوښې ، پلو ، د مرغانو غوښې ، ښوروا ، سوپ او نورو بېلابېلو خواړو په پخلي كې د خواړو د لا خوندوركولو لپاره ترې كار اخيستل كيږي. هوږه تازه هم خوړل كيږي ، همدا راز له هغې نه اچار ( ترشي ) هم جوړوي چې له خوړو سره يې كارونه اشتها زياتوي. د هوږې شنې اوږدې پاڼې د B له ويټامينو شتمنې دي چې سلاټ ترې جوړوي او په ځينو هېوادو كې اچار هم ترې جوړوي. په نړۍ كې هسپانويان د هوږې تر ټولو ډېر لوى مينه وال گڼل كيږي او په نړۍ كې د هوږې تر ټولو ډېر لوى توليدوونكي هم دوى دي. هوږه تېز بوى لري او له خولې نه ژر نه لري كيږي ، همدا يواځينى لامل دى ، چې ډېرى وختونه انسان د تازه او اومې هوږې له خوراك نه ډډه كوي. د اسلام له نظرههوږه چې په عربی کې ورته (ثوم) وایې ؛ د هوږی په اړوند پیغمبر(ص) فرمایلی (هوږه وخوری چی د ۷۰ ناروغیو درمل دی) او په خپل ترکیب کی زیات عناصر لری لکه عضوی تیزاب ، منرال، قند ویټامینونه ، کالیوم ،پوتاشیم ،مگنیزیم ،او داسی نور زیات او هوږه د ایترو په غوړو کی ساری نه لری له هوږی نه د والگی ، دگیډی ساری ناروغی، دنولرونگو ټپونو او دانو ، په بدن د ونټامنونو د کموالی د وقایی او درملنی لپاره تری کار اخیستل کیږی همدارنگه د غاښونو د نارغی مخنیوی کوی .د نفس تنگی لپاره هم هوږه ډیره گټوره ده. دعصابو د تقوی ،توری ټوخلی، قولنجو د تکلیف ، د کلمو دناروغیو لپاره، د وینی فشار،د زړه د ناروغیو، د اندامونو د لړزیدا ، د بدن د پوستکی د ښکلا، روماتیزوم ، د شکر د ناروغی ، د مفاصلو د درد لپاره ، معدی د زیاتو ناروغیو او دردونو لپاره حتی دا چی سرطان یوه خطرناکه ناروغی ده د سرطان د ناروغی په مخنیوی کی هم هوږه خورا گټوره ده د سابو روغتيايي ځانگړنې انسانانو ته له پخوا نه جوتې وې. هغوى د كاربن هايدريتونو ، ويټامينونو او منرالي موادو د سرچينې په توگه چوپړ كاوه ، چې تر ټولو نه په لوړه كچه يې په هوږې پورې اړه لرله او لري يې. د هغې د روغتيايي ( طبي ) ځانگړنو نه لا لرغوني مصريان هم خبر وو ، چې له ميلاد نه درې زره كاله مخكې يې لا په خوړو كې له پياز او هوږې نه كار اخيست. پرته له مصريانو نه ، د نړۍ په نورو لرغونو تمدنونو كې هم د هوږې له گټو نه خبر وو. پر روغتيايي ځانگړنو سربېره ، هوږه د خواړو د يوې ډېرې خوندورې او په زړه پورې مسالې په توگه نامتو وه او ده. اوس هم په بېلابېلو هېوادو كې د ساوس ( روب ) ، سلاټې په جوړولو كې ، همدا راز د قورمې ، پټاټو ، غوښې ، پلو ، د مرغانو غوښې ، ښوروا ، سوپ او نورو بېلابېلو خواړو په پخلي كې د خواړو د لا خوندوركولو لپاره ترې كار اخيستل كيږي. هوږه تازه هم خوړل كيږي ، همدا راز له هغې نه اچار ( ترشي ) هم جوړوي چې له خوړو سره يې كارونه اشتها زياتوي. د هوږې شنې اوږدې پاڼې د B له ويټامينو شتمنې دي چې سلاټ ترې جوړوي او په ځينو هېوادو كې اچار هم ترې جوړوي. په نړۍ كې هسپانويان د هوږې تر ټولو ډېر لوى مينه وال گڼل كيږي او په نړۍ كې د هوږې تر ټولو ډېر لوى توليدوونكي هم دوى دي. هوږه تېز بوى لري او له خولې نه ژر نه لري كيږي ، همدا يواځينى لامل دى ، چې ډېرى وختونه انسان د تازه او اومې هوږې له خوراك نه ډډه كوي. هیره دی نه وی چی هوږ د سلنیوم منبع بلل کیږی نو پدی خاطر د باکتریا او ویروس ضد ده . سرچينه
|
