Przejdź do zawartości

piła

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: PilapilapillaPiłapíla
piły (1.1)
piła (1.2)
gra na pile (1.6)
piła (1.7) na wykresie
wymowa:
?/i, IPA[ˈpʲiwa], AS[pʹiu̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) techn. narzędzie tnące z zębatym ostrzem; zob. też piła w Wikipedii
(1.2) icht. pot. ryba Pristis pristis[1] z rodziny piłowatych, wyglądem przypominająca rekina; zob. też piła zwyczajna w Wikipedii
(1.3) przen. pot. ktoś surowy i wymagający, najczęściej nauczyciel
(1.4) przen. pot. człowiek natarczywie, ciągłym upominaniem wymuszający na innych jakieś działanie[2]
(1.5) przen. pot. coś nudnego, ciągle powtarzającego się do znudzenia[2]
(1.6) muz. instrument z grupy idiofonów, stalowa płyta, która pod wpływem uderzeń lub pociągnięć smyczkiem wygina się i wydaje dźwięki[2]
(1.7) fiz. elektron. pot. kształt wykresu zmian pewnej wielkości, przypominający zęby piły (1.1); wykres piłokształtny
(1.8) zgrub. od: piłka
(1.9) gw. (Śląsk Cieszyński) tartak[3]

czasownik, forma fleksyjna

(2.1) 3. os. ż lp przesz.zob. pić
odmiana:
(1.1-7)
przykłady:
(1.1) Podejdź z piłą i utnij mi belkę pięć centymetrów niżej.
(1.2) Piły mają specyficzny wygląd pyska, kształtem przypominającego piłę (1.1), który służy im do ogłuszania i zabijania ofiar.
(1.3) Moja nauczycielka z angielskiego to straszna piła. Nawet dziewczyna, która jest zawsze przygotowana, ma u niej czwórę.
(1.4) Oj, nie bądź już taka piła, naprawdę teraz nie mogę.
(1.6) Dźwięk piły wydobywany za pomocą smyczka jest najbardziej zbliżony do gitary hawajskiej.
(1.7) Zapis na tarczy tachografu może odbywać się liniowo i wtedy przebieg ma kształt piły.
(2.1) Moja córka do piątego miesiąca życia piła tylko mleko matki.
składnia:
kolokacje:
(1.1) piła łańcuchowapiła wyrzynarkapiła kabłąkowapiła tartacznapiła strugarkapiła ramowapiła taśmowa (= piła wstęgowa) • piła czopowa • piła ręczna / mechaniczna / maszynowa / elektryczna / pneumatyczna • piła do gałęzi / drewna / metalu / kamienia / kościzęby piły • naostrzona / ostra / stępiona / tępa piła • piła tnie / rżnie / przerzyna / ucina • piła tępi sięostrzyć / naostrzyć / stępić piłę • posługiwać się / robić piłą • rękojeść / brzeszczot piły
(1.6) grać / grywać / wygrywać na pile
synonimy:
(1.1) gw. (Górny Śląsk) piyła, zega, zyjga
(1.2) ryba piła
(1.7) wykres piłokształtny
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. piłowanie n, opiłek m, opiłka ż, pilarka ż, pilarz m, pilarstwo n, Piła ż
zdrobn. piłka ż, piłeczka ż
czas. piłować, opiłować, odpiłować, upiłować, spiłować, wypiłować, opiłowywać
przym. piłowy, piłowaty, piłkowany
(1.9)
rzecz. pilorz mrz
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) prasł. *pila
(1.2-7) od (1.1)
uwagi:
tłumaczenia:
(1.9) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tartak
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Pristis pristis” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Hasło „piła” w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, PWN, Warszawa 1982-3, ISBN 83-01-00281-6, s. 670.
  3. Słowniczek trudniejszych wyrazów gwarowych, w: Alina Kopoczek, Śpiewnik Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 1988, str. 375-380.