Przejdź do zawartości

grunt

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
grunt (1.1)
grunt (1.2) na Marsie
wymowa:
IPA[ɡrũnt], AS[grũnt], zjawiska fonetyczne: nazal. ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) warstwa gleby, która znajduje się przy powierzchni i można uprawiać
(1.2) powierzchnia Ziemi lub innej planety, teren[1]
(1.3) obszar stanowiący czyjąś własność (najczęściej występujące w liczbie mnogiej)[1]
(1.4) dno jakiegoś akwenu (rzeki, morza, stawu, strumienia)[1]
(1.5) przen. zasada, podstawa (najczęściej używane we frazeologizmach)[1]
(1.6) bud. substancja silnie wiążąca się z podłożem, pełniąca funkcję podkładu przy tynkowaniu, malowaniu, politurowaniu itp., a także w malarstwie, jako podkład pod malowidło; także wyschnięta warstwa tej substancji[1]; zob. też grunt malarski w Wikipedii
odmiana:
przykłady:
(1.1) Grunt na pochyłościach gór był lichy. To też chłopi tamtejsi uprawiali rozmaite kunszta (= rzemiosła).[3]
(1.2) Osadnik […] po paru miesiącach pobytu zaczął mnie namawiać, abym na swoją rękę założył plantację. Grunt można było nabyć za bezcen i robotnik zbyt wiele nie kosztował. Dałem się namówić.[4]
(1.3) Do obszarnika należały wszystkie grunty w okolicy.
(1.4) Możesz dosięgnąć wiosłem gruntu?
(1.5) Grunt to rodzina!
(1.6) Nie wolno zbyt szybko po nałożeniu gruntu tynkować, ponieważ tynk może odpaść.
(1.6) Na gruncie rysowano lub przerysowywano z podręczników kontury obrazu, a następnie nakładano w określonej kolejności farbę i pozłotę.[5]
składnia:
kolokacje:
(1.1) grunty orne • grunt bagnisty / ciężki / gliniasty / lekki / lichy / piaszczysty / podmokły / pszeniczny / urodzajny
(1.2) gruntogryzarkagruntoszpachlówka
(1.3) grunt chłopski / gminny
(1.4) mieć / tracić / znaleźć grunt (w wodzie / morzu) • (nie) sięgać / nie mieć gruntu
(1.6) kłaść grunt pod farbęmalować powierzchnię gruntem
synonimy:
(1.1) gleba, rola
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. gruntowanie, gruntowność, gruntoznawstwo, gruntówka
zdrobn. gruncik m
czas. gruntować, ugruntować
przym. gruntowy, przygruntowy, gruntowny
przysł. gruntownie
związki frazeologiczne:
stworzyć / znaleźć / trafić na podatny grunt / paść na podatny gruntneutralny grunt, stać na pewnym / twardym gruncie (= czuć pewny / twardy grunt pod stopami) • grunt się pali pod stopamitracić grunt pod stopami / nogamikomuś osuwa się grunt spod nógdo gruntuw gruncie rzeczywchodzić na grząski gruntz gruntustanąć / stać na gruncie czegośpot. grunt to być szczęśliwym / bogatym itp.grunt to zdrowie / spokój / pieniądze / sława itp.fraszki adamaszki, karazyja grunt
etymologia:
niem. Grund[1]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hasło „grunt” w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, t. I, PWN, Warszawa 1982-3, ISBN 83-01-00281-6, s. 703-704.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Hasło „grunt” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 194.
  3. S. Żeromski: Syzyfowe prace
  4. Daniel Defoe: Przypadki Robinsona Cruzoe, tłum. Władysław Ludwik Anczyc
  5. z Wikipedii
wymowa:
IPA/ɡɹʌnt/, X-SAMPA: /gr\Vnt/
wymowa amerykańska?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) chrząknąć, chrząkać
(1.2) stęknąć, stękać

rzeczownik

(2.1) chrząknięcie, chrząkanie
(2.2) stęknięcie, stękanie
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

morfem

(1.1) chrząkać
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pochodne:
czas. grunti
rzecz. gruntbovo
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
grunt (1.3)
grunt (1.5)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) grunt
(1.2) dno
(1.3) przepaść
(1.4) parów
(1.5) żleb
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: