brat
brat (język polski)
[edytuj].jpg)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) potomek płci męskiej (w stosunku do rodzeństwa); syn tego samego ojca; syn tej samej matki; zob. też brat w Wikipedii
- (1.2) rel. zakonnik, mnich
- (1.3) towarzysz broni, przyjaciel, brat ślubny
- (1.4) członek braci szlacheckiej
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik brat bracia dopełniacz brata braci celownik bratu braciom biernik brata braci narzędnik bratem braćmi miejscownik bracie braciach wołacz bracie bracia depr. M. i W. lm: (te) braty[1]
- przykłady:
- (1.1) Miał dwoje rodzeństwa: brata i siostrę.
- (1.2) Nie wiedział, kim jest tajemniczy mnich, ten dziwny brat Jan.
- (1.3) Bądź mi od dziś bratem!
- (1.4) Braćmi zwano krewnych i wszelkich powinowatych, a że szlachta polska cała wywodziła swój ród z jednego pnia, bratem lub panem bratem nazywano każdego szlachcica.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) przyrodni brat • brat cioteczny • brat stryjeczny • brat wujeczny
- (1.3-4) być komuś bratem / jak brat
- hiperonimy:
- (1.1) krewny
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. bractwo n, bratanek mos, bratanica ż, bratanka ż, bratowa ż, braterstwo n, brać ż, bratniak mrz, bratek mrz, rozbrat mrz, pobratymstwo n, pobratymiec mos, pobratymca mos, bratczyk mos, brataniec mos, bratrzyk mos, współbrat mos
- czas. bratać ndk., zbratać dk.
- przym. braterski, bratni, pobratymczy, bracki
- przysł. bratersko
- wykrz. bracie
- związki frazeologiczne:
- brat łata • ani brat, ani swat • być za pan brat • wyglądać jak brat i siostra • brat ślubny • brat syjamski • brat po Adamie (i Ewie) • jak brat z bratem • Wielki Brat • brat śmierci • bracia mniejsi • jak brat bratu • bracia w wierze • brat mleczny; zob. też: przysłowia o bracie
- etymologia:
- wyraz ogólnosłowiański, prasł. *bratrъ / *bratъ[2], por. czes. bratr, słc. brat, dłuż. bratš, głuż. bratr, ros. брат, ukr. брат, białor. брат, serb. брат, chorw. brat, słń. brat, mac. брат, scs. братръ (t. scs. братъ); w szerszym kontekście wyraz indoeuropejski, por. ang. brother, niem. Bruder, isl. bróðir, duń. bror, norw. bror, szw. bror, łac. frater, franc. frère, wł. fratello, rum. frate, bret. breur, irl. brāthir, łot. brālis, litew. brolis, gr. φράτηρ; wszystkie te wyrazy pochodzą z indoeuropejskiej formy *bʰréh₂tēr[3]
- tłumaczenia:
- abchaski: (1.1) аиашьа
- afrykanerski: (1.1) broer
- albański: (1.1) vëlla m
- aleucki: (1.1) agitudaq, agiituda-x̂
- amharski: (1.1) ወንድም
- angielski: (1.1) brother, bro; (1.2) brother
- arabski: (1.1) أخ (’aḫ) m
- asamski: (1.1) ভাই
- awarski: (1.1) вац
- baskijski: (1.1) anaia (dla mężczyzny), neba (dla kobiety)
- białoruski: (1.1) брат m
- bretoński: (1.1) breur m
- bułgarski: (1.1) брат m
- cebuano: (1.1) igsoon nga lalaki
- chiński standardowy: (1.1) młodszy: 弟弟 (dìdi) / 弟 (dì), starszy: 哥哥 (gēge) / 哥 (gē)
- chorwacki: (1.1) brat m
- czeczeński: (1.1) ваша
- czeski: (1.1) bratr m, pot. brácha m; (1.2) bratr m
- dolnołużycki: (1.1) bratš m
- duński: (1.1) bror w
- esperanto: (1.1) frato
- estoński: (1.1) vend
- fenicki: (1.1) 𐤀𐤇 m
- fiński: (1.1) veli
- francuski: (1.1) frère m; (1.2) frère m
- górnołużycki: (1.1) bratr m
- grenlandzki: (1.1) qatanngut
- hebrajski: (1.1) אח m (ach)
- hindi: (1.1) भाई m (bhāī); (1.3) भाई m (bhāī), starszy brat: दादा
- hiszpański: (1.1) hermano m; (1.2) hermano m
- indonezyjski: (1.1) saudara laki-laki / kakak laki-laki (starszy brat) / adik laki-laki (młodszy brat)
- interlingua: (1.1) fratre
- islandzki: (1.1) bróðir m
- japoński: (1.1) starszy 兄 (あに, ani), młodszy 弟 (おとうと, otōto)
- jidysz: (1.1) ברודער m (bruder)
- karaimski: (1.1) карандаш
- kaszubski: (1.1) brat m, bracyna m, bracczi m
- kataloński: (1.1) germà m; (1.2) fra m
- klingoński: (1.1) loDnI'
- luksemburski: (1.1) Brudder
- łaciński: (1.1) frater m; (1.2) frater m
- niderlandzki: (1.1) broer m, broeder m (formalnie)
- niemiecki: (1.1) Bruder m; (1.2) Bruder m
- nowogrecki: (1.1) αδελφός m, αδερφός m; (1.2) αδελφός m, αδερφός m
- ormiański: (1.1) եղբայր
- perski: (1.1) برادر (barādar)
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
, 
- połabski: (1.1) brot m
- portugalski: (1.1) irmão m; (1.2) irmão m
- rosyjski: (1.1) брат m; (1.2) брат m; (1.3) брат m
- rumuński: (1.1) frate m
- sanskryt: (1.1) भ्रातृ
- slovio: (1.1) brat (брат)
- słowacki: (1.1) brat m; (1.2) brat m
- słowiński: (1.1) brãt m
- staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) братръ m, братъ m; (1.2) братръ m, братъ m
- starogrecki: (1.1) ἀδελφός m
- staroperski: (1.1) 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠
- suahili: (1.1) ndugu, kaka
- sycylijski: (1.1) frati m
- szwedzki: (1.1) bror w, broder w (formalnie); (1.2) bror w
- tagalski: (1.1) kapatid na lalaki, kuya (starszy brat)
- ukraiński: (1.1) брат m
- węgierski: (1.1) fivér, fiútestvér
- wilamowski: (1.1) bruder m, brüder m
- włoski: (1.1) fratello m; (1.2) fratello m, frate m; (1.4) confratello m
- zazaki: (1.1) bıra m
- źródła:
- ↑
Hasło „brat” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Joachim Herrmann, Die Slawen in Deutschland, Akademie-Verlag, Berlin 1985.
- ↑ Hasło „brat” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
brat (język angielski)
[edytuj]- wymowa:
- IPA: /bɹæt/
- wymowa australijska
-
- znaczenia:
rzeczownik policzalny
- (1.1) bachor, rozpuszczone dziecko
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- spoiled brat
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
brat (język chorwacki)
[edytuj]- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) brat
- odmiana:
- (1.1) lp brat, brata, bratu, brata, bratom, bratu, brate; lm braća, braće, braći, braću, braćom, braći, braćo
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Chorwacki - Rodzina
- źródła:
brat (język kaszubski)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) brat
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz kaszubski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
brat (język słowacki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Słowacki - Rodzina
- źródła:
- ↑ Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 47.
brat (język słoweński)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) brat
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- vinski brat
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Słoweński - Rodzina
- źródła:
brat (język słowiński)
[edytuj]- wymowa:
- IPA: /ˈbrat/
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba podwójna liczba mnoga mianownik brata brata bracë, bratë, braco dopełniacz brata brató brató̯ celownik bratú bratôma, bratma bratóm biernik brata brata brató narzędnik bratã bratôma, bratma braty, bratmy, bratamy miejscownik bracê bracéch, bratach bracéch, bratach wołacz bracê brata bracë, bratë, braco
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) sôstra
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. braterztwô n, bratejstwô n, bratónk m, bratónka ż, bratôjstwô n, gw. bratúnk m
- czas. pôbratac dk., rôzbratac dk., zabratac dk., zbratac dk., rôzbratawac ndk., zbratawac ndk.
- przym. bratczy, braterzkjy, bratejskjy, bratkó, bratôjskjy, bratôwy
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- odziedziczone z prasł. *bratrъ, z praindoeur. *bʰréh₂tēr
- por. kasz. brat, pol. brat, st.pol. bratr, czes. bratr, ros. брат
- uwagi:
- źródła:
- Hasło „brãt” w: Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch, t. 1: A — Ɵ, Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, Petersburg 1908, s. 64.
- Hasło „brat” w: Praca zbiorowa, red. Zenon Sobierajski, Słownik gwarowy tzw. Słowińców kaszubskich, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1997, s. 112.
brat (język wilamowski)
[edytuj]
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Józef Latosiński, Monografia miasteczka Wilamowic: na podstawie źródeł autentycznych: z ilustracyami i mapką, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków 1909, s. 286.