Przejdź do zawartości

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1876 roku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1876 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

7 listopada 1876 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1872
następne:
1880
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1876 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1876 roku – dwudzieste trzecie wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Rutherforda Hayesa, a wiceprezydentem został William Wheeler.

Kampania wyborcza

[edytuj | edytuj kod]

Wybory prezydenckie w 1876 roku były ostatnimi, przypadającymi na okres rekonstrukcji kraju[1]. Społeczeństwo rozczarowane nadużyciami w administracji publicznej, podczas drugiej kadencji Granta, coraz częściej powierzało władzę demokratom w wyborach do Kongresu i władz stanowych[1]. Republikanie zachowali władzę jedynie w Karolinie Południowej, Luizjanie i Florydzie[1]. W wyborach z 1876 roku w tych trzech stanach powstały dwa osobne samorządy: republikański i demokratyczny, wzajemnie oskarżające się o sfałszowanie wyborów[2]. W czerwcu tego roku, delegaci republikańscy zebrali się na konwencji w Cincinnati i w siódmym głosowaniu nominowali na prezydenta Rutherforda Hayesa[3]. Nominację wiceprezydencką uzyskał William Wheeler[3]. Demokraci wystawili kandydaturę nowojorskiego gubernatora Samuela Tildena[3]. Kandydatem Greenback Party został Peter Cooper[4].

W czasie zliczania głosów z poszczególnych stanów szacowano, że Tilden ma zapewnione 184 głosy elektorskie, podczas gdy Hayesowi przypadało 166[5]. Sytuacja ta oznaczała, że do elekcji demokracie brakowało jednego głosu[5]. Jednakże z Karoliny Południowej, Luizjany i Florydy napłynęły dwa różne komplety wyników, od dwóch samorządów[5]. Czarnoskórzy wyborcy z tych stanów byli zastraszani przez rasistów i Ku Klux Klan[6]. Komisje wyborcze natomiast były kontrolowane przez republikańskie władze federalne[6]. Aby rozstrzygnąć spór przewodniczący pro tempore Senatu miał przeliczyć głosy w obecności obu Izb Kongresu[7]. Powołał on zatem komisję składającą się z pięciu kongresmanów, pięciu senatorów i pięciu członków Sądu Najwyższego (w piętnastoosobowy skład wchodziło 7 demokratów, 7 republikanów i jeden niezależny)[7]. Jedyny niezależny członek komisji, sędzia David Davis został jednak wybrany do Senatu i ustąpił z komisji[7]. Ponieważ demokraci nie mieli więcej reprezentantów w Sądzie Najwyższym, miejsce Davisa zajął republikanin Joseph P. Bradley[7]. Komisja przegłosowała sporne głosy na korzyść Hayesa stosunkiem głosów 8:7[7]. Kontrowersje budził także jeden głos elektorski z Oregonu, który komisja także przyznała republikańskiemu kandydatowi[7]. Rozzłoszczeni demokraci usiłowali opóźnić przeliczanie głosów, tak by Hayes nie mógł objąć urzędu w konstytucyjnym terminie 4 marca[7]. Aby zapobiec paraliżowi egzekutywy, republikanie doprowadzili do kompromisu, poprzez obietnicę wycofania wojsk z Południa, mianowania Południowca poczmistrzem generalnym i poparcia żądań dofinansowania dla rozwoju kolejnictwa[8]. Badacze historii amerykańskiej uznali, że Hayesowi słusznie przyznano głosy Karoliny Południowej i Luizjany, lecz niesłusznie otrzymał głosy Florydy, zatem prezydentem powinien zostać Samuel J. Tilden[9][5].

Kandydaci

[edytuj | edytuj kod]

Partia Zwolenników Papierowego Pieniądza

[edytuj | edytuj kod]

Partia Demokratyczna

[edytuj | edytuj kod]

Partia Republikańska

[edytuj | edytuj kod]

Wyniki głosowania

[edytuj | edytuj kod]

Głosowanie powszechne odbyło się 7 listopada 1876[4]. Tilden uzyskał 51% poparcia, wobec 48% dla Hayesa i 0,9% dla Petera Coopera[4]. Ponadto, nieco ponad 14000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[4]. Frekwencja wyniosła 81,8%[10]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Hayes uzyskał 185 głosów, czyli wymagane minimum[11]. Tilden otrzymał 1 głos elektorski mniej[11]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył William Wheeler, uzyskując 185 głosów przy 184 głosach dla Thomasa Hendricksa[11].

Rutherford Hayes został zaprzysiężony 3 marca 1877 roku[9].

Kandydat na prezydenta Partia Głosowanie powszechne Kolegium Elektorów
Głosy Procent
Rutherford Hayes Partia Republikańska 4 034 311 48,0% 185
Samuel J. Tilden Partia Demokratyczna 4 288 546 51,1% 184
Peter Cooper Partia Zwolenników Papierowego Pieniądza 75 973 0,9% 0
Łącznie 369
Kandydat na wiceprezydenta Partia Kolegium Elektorów
William Wheeler Partia Republikańska 185
Thomas Hendricks Partia Demokratyczna 184
Łącznie 369

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Bartnicki 1995 ↓, s. 88.
  2. Bartnicki 1995 ↓, s. 89.
  3. a b c Pastusiak 1999 ↓, s. 399.
  4. a b c d US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-02]. (ang.).
  5. a b c d Jones 2016 ↓, s. 295.
  6. a b Pastusiak 1999 ↓, s. 400.
  7. a b c d e f g Pastusiak 1999 ↓, s. 401.
  8. Jones 2016 ↓, s. 296.
  9. a b Pastusiak 1999 ↓, s. 402.
  10. Election of 1876. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-02]. (ang.).
  11. a b c Electoral College Box – 1876. NARA. [dostęp 2017-10-02]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]