Stary Ogród w Radomiu

Stary Ogród
	nr rej. 211/A/83 z 02.05.1983
	; Staw w Starym Ogrodzie.
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Radom
Dzielnica	Śródmieście
Powierzchnia	7,2 ha
Data założenia	1822–1824
	Położenie na mapie Radomia Stary Ogród
	Położenie na mapie Polski Stary Ogród
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Stary Ogród
	51°24′21,6″N 21°08′24,2″E/51,406000 21,140056
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stary Ogród – zabytkowy park miejski w Śródmieściu Radomia. Najstarszy park publiczny w Radomiu i jeden z najstarszych w Polsce^[1].

Lokalizacja

Park usytuowany jest w północno-zachodniej części radomskiego Śródmieścia i zajmuje obszar o powierzchni ok. 7 ha, ograniczony przez ulice Wernera, Mireckiego, Klementyny oraz plac Kotlarza. Przez park przepływa rzeka Mleczna, która zasila staw zlokalizowany w centralnej części założenia^[2]^[3].

Historia

Początki obecnego założenia parkowego sięgają 1820 roku. Wówczas namiestnik królewski, gen. Zajączek, dokonując rewizji miasta polecił zlokalizować na łąkach położonych za dawnym szpitalem św. Ducha nowy ogród spacerowy^[4]. Zrealizowany w latach 1822–1824 park stał się jedną z głównych ozdób miasta. Założenie oparto na wzorcach angielskich^[5]. Wejście główne do parku zlokalizowano od strony Grobli Mlecznej (obecna ulica Okulickiego) – z półokrągłego placu rozchodziły się w kierunku północnych cztery promieniste aleje, pomiędzy którymi wytyczono swobodnie biegnące ścieżki^[2]. W centralnej części założenia zlokalizowano ozdobny staw z wysepką, zasilany wodą z rzeki Mlecznej, której koryto biegnie przez park. Ogród obsadzono drzewami pochodzącymi m.in. z hodowli książąt Czartoryskich z Puław^[2]^[6]. W owym czasie w parku odbywały się liczne koncerty, festyny czy wystawy. Dwukrotnie na terenie Starego Ogrodu odbyła się Wystawa Rolno-Przemysłowa (w 1885 oraz 1899 roku). W 1899 roku otwarto w parku restaurację. Podczas I wojny światowej południową część parku przeznaczono pod budowę obiektów sportowych. W okresie międzywojennym nie nastąpiły zasadnicze zmiany w wyglądzie Starego Ogrodu. Zmianę przyniosła okupacja niemiecka w okresie II wojny światowej, kiedy to park zdewastowano poprzez zlokalizowanie na jego obszarze magazynu materiałów budowlanych (na jego terenie ukryto m.in. elementy zdemontowanego z polecenia Niemców mauzoleum Dionizego Czachowskiego). W 1946 roku przeprowadzono gruntowną renowację parku, który powiększono w kierunku północno-zachodnim. W 1949 roku park otrzymał imię marszałka Rokossowskiego. W 1967 roku, w związku z poszerzeniem ulicy Mireckiego, obszar parku został zmniejszony (w takim kształcie założenie przetrwało do dziś)^[2]^[6]. W 2014 roku park Stary Ogród przeszedł gruntowną renowację. Zbudowano nowe alejki, plac zabaw, miejsce na rozgrywki szachowe i ścieżkę rowerową we wschodniej części parku^[7]. Na środku stawu znajduje się niewielka wysepka, na której ustawiono budki lęgowe dla ptaków wodnych. W popularnym wśród wędkarzy zbiorniku żyje wiele gatunków ryb, m.in.: karaś srebrzysty, płoć, bass wielkogębowy, szczupak, karp, sumik karłowaty^[8].

Pomniki

W parku znajdują się pomnik ks. Romana Kotlarza i dąb Jana Pawła II^[9].

Zieleń

Pierwotny drzewostan parku jest częściowo zachowany. Na oryginalne nasadzenia składały się jesiony, klony i lipy. Obecnie dominują topole, klony, jesiony, kasztanowce i robinie^[6]^[10].

Zobacz też

Przypisy

↑ Park Stary Ogród. wazki.pl.
↑ ^a ^b ^c ^d red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 303
↑ BIP UM Radom, Uchwała nr 330/2012 w sprawie podziału Radomia na obszary Systemu Informacji Miejskiej
↑ red. W. Kalinowski, Urbanistyka i architektura Radomia, Lublin 1979, s. 118
↑ C. Zwolski, Radom i region radomski: turystyka, krajoznawstwo, kultura, Radom 2003, s. 98–99
↑ ^a ^b ^c C. Zwolski, Radom i region radomski: turystyka, krajoznawstwo, kultura, Radom 2003, s. 99
↑ Rewitalizacja radomskiego parku Stary Ogród dobiega końca. echodnia.eu.
↑ Nowości w Starym Ogrodzie. Kto zamieszka na wyspie?. 2014-11-03. [dostęp 2014-11-03].
↑ Stary Ogród. Gdzie z dzieckiem, na rower czy do toalety. 2014-10-02. [dostęp 2014-10-02].
↑ Stary Ogród w Radomiu. www.parki.org.pl.

Linki zewnętrzne

Parki Radomia. radom-city.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-24)].
Galeria na oficjalne stronie miasta

[1] Park Stary Ogród. wazki.pl.

[M._Olifirowicz,_2009-2] red. J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 303

[3] BIP UM Radom, Uchwała nr 330/2012 w sprawie podziału Radomia na obszary Systemu Informacji Miejskiej

[4] red. W. Kalinowski, Urbanistyka i architektura Radomia, Lublin 1979, s. 118

[5] C. Zwolski, Radom i region radomski: turystyka, krajoznawstwo, kultura, Radom 2003, s. 98–99

[C._Zwolski,_2003-6] C. Zwolski, Radom i region radomski: turystyka, krajoznawstwo, kultura, Radom 2003, s. 99

[7] Rewitalizacja radomskiego parku Stary Ogród dobiega końca. echodnia.eu.

[8] Nowości w Starym Ogrodzie. Kto zamieszka na wyspie?. 2014-11-03. [dostęp 2014-11-03].

[9] Stary Ogród. Gdzie z dzieckiem, na rower czy do toalety. 2014-10-02. [dostęp 2014-10-02].

[10] Stary Ogród w Radomiu. www.parki.org.pl.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Hasła przekrojowe	Historia Żydów w Radomiu
Radom do 1795	Konfederacja radomska (1767) Nihil novi (1505) Piotrówka Puszcza Radomska Statut Łaskiego (1505) Trybunał Skarbowy Koronny (1613–1764) Unia wileńsko-radomska (1401) Zamek Królewski i Dom Starościński (1370)
Radom pod zaborami	2 BS (?–1914) 3 ppl (1819–1820) 4 phuz (1803–1804) 5 ppl (1815–1831) Cm. ewangelicki (1833) Cm. rzymskokatolicki (1812) Cm. żydowski (1831) Cyrkuł radomski (1795–1809) Departament radomski (1810–1815) Dziennik Departamentowy Radomski Dz.Urz. Guberni Radomskiej (1845–1866) Dz.Urz. Guberni Sandomierskiej (1838–1844) Gubernia radomska (1844–1915) Gubernia sandomierska (1837–1844) Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska Komisja Szkolna Ziemi Radomskiej (1915–1917) Obwód radomski (1816–1842) Synagoga (1884) Park im. Tadeusza Kościuszki (1827) Stary Ogród (1820) Teatr Rozmaitości (1809) województwo sandomierskie (1816–1837) Wiadomości Gubernialne Guberni Radomskiej
Radom od 1918	2 dappanc (1945–1949) 2 pal (1948) 24 pp (1918) 60 lpsz (1958–2000) 72 pp (1922–1939) 93 pp (1939) Biało-Czerwone Iskry (1969) Dystrykt radomski (1939–1945) Dzień Dobry Ziemi Radomskiej (1934–1939) Fabryka Broni „Łucznik” Getto radomskie Głos Radomski Kocioł radomski (1939) MUBP Radom (1945–1954) Obwód Radom AK Orlik (1998) Radomer Cajtung Radomer-Kielcer Cajtung Radomer Leben Radomer-Kielcer Leben Radomer Sztyme Radomer Wochenblat Radomskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Radoskór” strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu (1981) województwo radomskie (1976–1998) „W Służbie Narodu” wydarzenia radomskie (1976) „Życie Robotnicze”