Saab 900
Saab 900 – samochód osobowy klasy średniej produkowany przez szwedzkiego Saaba w latach 1978–1998.
Pierwsza generacja
[edytuj | edytuj kod]Saab 900 I | |
Producent | |
---|---|
Projektant |
Björn Envall |
Zaprezentowany |
1978 |
Okres produkcji |
1978–1993 |
Miejsce produkcji | |
Poprzednik | |
Następca |
Saab 900 II |
Dane techniczne | |
Segment | |
Typy nadwozia |
2- i 4-drzwiowy sedan |
Skrzynia biegów |
4- i 5-biegowa manualna |
Napęd | |
Długość |
4685 mm |
Szerokość |
1690 mm |
Wysokość |
1425 mm |
Rozstaw osi |
2517 mm |
Masa własna |
1171–1320 kg |
Zbiornik paliwa |
63–68 l |
Liczba miejsc |
4–5 |
Bagażnik |
hatchback: 602 l |
Dane dodatkowe | |
Modele bliźniacze |
|
Pokrewne | |
Konkurencja |
Saab 900 I został po raz pierwszy zaprezentowany w 1978 roku.
Konstrukcyjnie samochód bazował na modelu 99. Początkowo do produkcji wprowadzono dwu- i czterodrzwiowego sedana oraz trzy- i pięciodrzwiowego hatchbacka. W 1981 roku zbudowano najprawdopodobniej w dwóch egzemplarzach prototyp wersji kombi pod nazwą 900 Safari Wagon[1][2]. Podczas targów motoryzacyjnych we Frankfurcie w 1984 roku zaprezentowano prototyp Saaba 900 Turbo 16V w wersji cabrio, którą do produkcji wprowadzono w 1986 roku. Samochód napędzał 2-litrowy turbodoładowany silnik o mocy 175 KM. Pierwsza seria trafiła na rynek amerykański[3].
W 1980 roku model wyposażono w kontroler doładowania APC (funkcja regulacji turbosprężarki pozwalająca na używanie niskooktanowej benzyny)[4].
Na początku 1985 roku Rolf Nilsson zwrócił się do wytwórni pojazdów niestandardowych w Nyköping z prośbą stworzenia specjalnie dla niego, na bazie modelu cabrio, wersji targa. Pojazd otrzymał składany, miękki dach. Poza zmienionym nadwoziem pojazd był całkowicie seryjny[5].
Rok 1986 to wprowadzenie i modernizacja modelu Turbo z intercoolerem, którego brakowało w wersji 145 KM produkowanej od 1979 do 1985 roku. W 1987 roku auto przeszło face lifting. Zmieniono m.in. przednie reflektory oraz atrapę chłodnicy i zderzaki[4].
Na początku 1990 roku zaprezentowano wersję z silnikiem o niskim stopniu doładowania i mocy 145 KM popularnie zwaną LPT (Low Pressure Turbo – Niskie Ciśnienie Turbo). Model LPT stanowił bezpośrednią alternatywę dla produkowanego między 1985 a 1993 rokiem mocnego 16-zaworowego silnika 2-litrowego turbo o mocy 175 KM. Wzrost mocy był niewielki jednak wystarczający poziom doładowania, stał się znacznie bardziej widoczny na wyższych poziomach. Odbiło się to na zużyciu paliwa, które było o 8% niższe niż w wersjach FPT (Full Pressure Turbo – Pełne Ciśnienie Turbo). W 1991 roku zastosowano dodatkowo 16-zaworowy silnik wolnossący o pojemności 2119 cm³ o mocy 141 KM. Kolektor dolotowy został powiększony i przebudowany dla lepszego i większego przepływu, zmieniono także w nim kolektor ssący i głowicę. Saaby 900 wyposażane były w silniki turbodoładowane o mocach od 145 KM we wcześniejszych wersjach do 185 KM bez katalizatora w mocnych, rzadkich i limitowanych wersjach Carlsson.
Samochód w Polsce jest znany również pod przydomkiem krokodyl[6]. Saab 900 był pierwszym seryjnie produkowanym w Europie pojazdem z benzynowym silnikiem turbodoładowanym[7]. Wyprodukowano 908 817 egzemplarzy.
Model nie był nigdy oferowany w polskiej sieci dealerskiej[8].
Wersje wyposażeniowe
[edytuj | edytuj kod]Samochody wyposażane były m.in.: w system ABS, szyberdach, podgrzewane przednie fotele oraz klimatyzację i skórzaną tapicerkę[9], centralny zamek oraz blokadę skrzyni biegów[10].
Wersje Turbo i Aero
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wersje turbo pojawiły się wraz z zaprezentowaniem następcy modelu 99. Modele 900 z motorem turbo zaczęto wytwarzać pod koniec 1979 roku. Gdy zaprezentowano pierwsze modele, były one jednymi z najszybszych samochodów na rynku. Deklasowały takie pojazdy jak BMW serii 5, który był wzorem prowadzenia i osiągów. Spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem wśród fanów marki i nie tylko.
Szczególnie w Stanach Zjednoczonych auta osiągały duży sukces za sprawą ciekawej stylistyki, bardzo mocnej budowy, dynamicznych silników i względnej ekonomice. Wraz z upływem lat przybyło wersji silnikowych różniących się mocą oraz innymi modernizacjami, np. zwiększaniem ciśnienia. W połowie lat 80. Saab zaprezentował wersję 16-zaworową (kod silnika B202), z turbosprężarką i intercoolerem mogła ona wytwarzać 175 KM bez katalizatora. W silnik ten wyposażano szczególnie wersje Turbo 16. W wersjach z katalizatorem moc wahała się od 160 do 163 KM. Specjalna wersja Turbo 16 Aero oznaczana SPG od nazwy (Special Performance Group – Specjalna Grupa Dokonaniowa) oferowana była na rynki Ameryki Północnej takie jak USA i Kanada. Posiadała ona specjalny body kit pozwalający autu osiągnąć prędkość 210 km/h, podczas gdy zwykłe wersje Turbo osiągały 200 km/h. Wersja ta posiadała inny grill i sportową trójramienną kierownicę.
900 CD
[edytuj | edytuj kod]Wersja specjalna przedłużona o 20 cm, wytwarzana jedynie w fabryce Valmet Automotive w Finlandii. Między 1979 i 1982 rokiem 900 CD były w wersji hatchback, później jako sedan.
900 Carlsson
[edytuj | edytuj kod]Wersja specjalna na rynek wewnętrzny Wielkiej Brytanii zaprezentowana w 1989 roku w hołdzie szwedzkiemu kierowcy wyścigowemu Erikowi Carlssonowi. Auto zaprezentowano rok po premierze większego modelu 9000 Carlsson w wersji CC (hatchback). 900-tka była dostępna tylko w wersji, gdzie kierownica znajdowała się po prawej stronie pojazdu. Auto wyprodukowano w 600 egzemplarzach. Charakteryzowały się one wzmocnionym silnikiem, tzw. „czerwona skrzynka” w Saabach oznaczała przyrost mocy o ok. 10 KM (ang. APC red box). Ponadto występowały tylko 3 kolory nadwozia do wyboru: czarny, biały i czerwony. Wszystkie modele 900 Carlsson dostępne były wyłącznie jako 3-drzwiowe hatchbacki, miały pomalowane całe nadwozie na jeden z 3 kolorów, włącznie (co jest unikatowe w modelu 900) ze zderzakami, posiadały (AirFlow body kit), który znacznie podnosił aerodynamikę i były zaopatrzone w podwójną chromowaną końcówkę układu wydechowego. Sercem tego modelu, tak jak w modelach Turbo i Aero, był doładowany 2-litrowy silnik o mocy 185 KM bez katalizatora. 900 z serii Carlsson były wyposażone seryjnie w elektrycznie sterowany szyberdach, elektrycznie sterowane siedzenie dla kierowcy i manualną klimatyzację, podczas gdy w wersjach Turbo / Aero za te dodatki trzeba było dopłacać.
Inne wersje
[edytuj | edytuj kod]- GLE
- GLi Gold
- Tjugofem
- C
- Special Performance Group (SPG) – wersja limitowana powstała w liczbie 254 egzemplarzy w 1991 roku
- S
- EP
- CD
- Springtime in Sweden (SIS)
- Enduro
- Lux
- SE
- 1993 & 1994 Commemorative Edition
- Ruby
- Swedish Special Edition
- Yacht Club – wersja limitowana powstała w liczbie 70 egzemplarzy zaprezentowana w marcu 1989 roku
[11].
- Red Arrow – wersja limitowana powstała w liczbie 150 egzemplarzy przeznaczona na rynek holenderski
- Silver Arrow – wersja limitowana
- Jubilee – wersja limitowana wydana na 50-lecie marki Saab w liczbie 200 sztuk
Silniki
[edytuj | edytuj kod]Silnik | Pojemność skokowa [cm³] |
Typ silnika | Silnik | Średnica tłoka × Średnica cylindra |
Moc maksymalna [KM] przy obr./min |
Maks. moment obrotowy [Nm] przy obr./min |
Przyspieszenie 0–100 km/h [s] |
Prędkość maks. [km/h] |
Droga hamowania 100–0 km/h [m] |
Lata produkcji | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Silniki nie doładowane: | ||||||||||||||
2.0 GL | 1985 | R4 | SAAB B201 4-cylindrowy, 8-zaworowy SOHC (gaźnik pojedynczy) |
90,0 × 78,0 | 100 (74)/5200 | 163/3500 | 14,6 | 165 | b.d. | 1979–1989 | ||||
2.0 GL | 1985 | R4 | SAAB B201 4-cylindrowy, 8-zaworowy SOHC (gaźnik podwójny) |
90,0 × 78,0 | 107 (79)/5200 | 165/3500 | 13,8 | 165 | 44,5 | 1979–1984 | ||||
2.0 GL | 1985 | R4 | SAAB B201 4-cylindrowy, 8-zaworowy SOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 118 (87)/5500 | 168/3500 | 11,4 | 175 | 44,5 | 1979–1989 | ||||
900 S 2.0 16V | 1985 | R4 | SAAB B202 4-cylindrowy, 16-zaworowy DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 126 (92)/6100 | 170/3000 | 11,0 | 185 | 42,8 | 1987–1993 | ||||
900 SE 2.1 16V | 2119 | R4 | SAAB B212 4-cylindrowy, 16-zaworowy DOHC (wtrysk paliwa – Bosch K-Jetronic) |
93,0 × 78,0 | 141 (103)/6000 | 180/2900 | 10,5 | 185 | 42,5 | 1991–1993 | ||||
Silniki doładowane | ||||||||||||||
900 2.0 Kat. (Turbo) | 1985 | R4 | SAAB B201 4-cylindrowy, 8-zaworowy Turbodoładowanie SOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 145 (107)/5000 | 235/3000 | 9,8 | 190 | 42,8 | 1979–1985 | ||||
900 2.0 Turbo Intercooler (bez katalizatora) |
1985 | R4 | SAAB B201 4-cylindrowy, 8-zaworowy Turbodoładowanie, intercooler SOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 155 (115)/5000 | 235/3000 | 9,8 | 200 | 42,8 | 1985–1989 | ||||
900 2.0 Kat. (LPT – Low Pressure Turbo) |
1985 | R4 | SAAB B202 4-cylindrowy, 16-zaworowy Turbodoładowanie, intercooler DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 145 (107)/5600 | 202/3000 | 11,0 | 190 | 42,8 | 1990–1993 | ||||
900 2.0 Kat. (Turbo 16, S) |
1985 | R4 | SAAB B202 4-cylindrowy, 16-zaworowy Turbodoładowanie, intercooler DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 160 (120)/5500 | 255/3000 | 9,6 | 205 | 41,5 | 1984–1993 | ||||
900 2.0 Turbo 16, S (bez katalizatora) |
1985 | R4 | SAAB B202 4-cylindrowy, 16-zaworowy Turbodoładowanie, intercooler DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 175 (130)/5500 | 273/2800 | 8,5 | 217 | 41,5 | 1984–1993 | ||||
900 2.0 Turbo Carlsson / Airflow (bez katalizatora) |
1985 | R4 | SAAB B202 4-cylindrowy, 16-zaworowy Turbodoładowanie, intercooler DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 185 (138)/5500 | 273/2800 | 8,0 | 217 | 41,5 | 1990–1992 (tylko na rynek brytyjski) |
W kulturze popularnej
[edytuj | edytuj kod]Pojazdem w latach 1981–1983 poruszał się Agent 007 James Bond w książkach autorstwa Johna Gardnera, który kontynuował serię powieści „Licence Renewed”, „For Special Services” oraz „Icebreaker”. Stworzony został także specjalny pojazd wyposażony we wszystkie gadżety opisane w książkach Gardnera, który umieszczono w Muzeum Saaba w Trollhättan[12].
Druga generacja
[edytuj | edytuj kod]Saab 900 II | |
Producent | |
---|---|
Projektant |
Björn Envall |
Zaprezentowany |
lipiec 1993 |
Okres produkcji |
1994–1998 |
Miejsce produkcji | |
Poprzednik |
Saab 900 I |
Następca | |
Dane techniczne | |
Segment | |
Typy nadwozia | |
Skrzynia biegów |
5-biegowa manualna |
Napęd | |
Długość |
4638 mm |
Szerokość |
1712 mm |
Wysokość |
1994–1997: 1435 mm |
Rozstaw osi |
2601 mm |
Masa własna |
1280–1380 kg |
Zbiornik paliwa |
68 l |
Liczba miejsc |
4–5 |
Test Euro NCAP | |
Bagażnik |
494 – 1314 l[13] |
Dane dodatkowe | |
Pokrewne | |
Konkurencja |
Saab 900 II został po raz pierwszy zaprezentowany w Trollhättan 21 lipca 1993 roku i od razu spotkał się z dużym zainteresowaniem: w przeciągu pierwszych 10 dni jego produkcji do Saaba wpłynęło blisko 3000 zamówień.
Auto gotowe było już w 1991 roku, jednak względy finansowe wstrzymały wprowadzenie go do produkcji, która ruszyła w 1994 roku dzięki zastrzykowi finansowemu nowego właściciela – General Motors. Był to pierwszy Saab skonstruowany we współpracy z amerykańskim koncernem, który w 1990 roku stał się właścicielem większościowego pakietu akcji spółki[14]. Konstrukcyjnie samochód bazował na płycie podłogowej Opla Vectry i Calibry[15], jednak zarówno stylistyka, jak i zastosowana technika pozostały charakterystyczne dla szwedzkiej marki. Wśród miłośników Saaba nowy model zyskał przydomek 900NG.
Współpraca z GM wymusiła na Saabie reorganizację systemu pracy: o ile Saab 900 I-generacji powstawał w przeciągu 100 godzin, nowy model opuszczał linię już po niespełna 30 godzinach.
Korzystając z doświadczeń konstruktorów lotniczych Saaba w modelu 900NG wprowadzano wygaszanie oświetlenia deski rozdzielczej nazwane Night Panel, tak aby nie męczyć wzroku kierowcy w trakcie jazdy nocnej. Wnętrze pojazdu przypomina kokpit samolotu[15].
W 1994 roku wprowadzono na rynek wersję cabrio z elektrycznie sterowanym dachem[3][15].
W 1998 roku wprowadzono model Saab 9-3. Saab zapewniał, że wprowadzono blisko 1100 poprawek i ulepszeń, natomiast wizualnie oba modele różnią jedynie detale. Saab 9-3 I był produkowany do 2002 roku. Zmiana nazwy tłumaczona była potrzebą ujednolicenia nazewnictwa z właśnie debiutującym większym modelem 9-5.
Wyprodukowano łącznie 273 568 egzemplarzy.
Oryginalne rozwiązania
[edytuj | edytuj kod]- Sensonic
Skrzynia biegów Sensonic dostępna była wyłącznie w silnikach z turbodoładowaniem. Podobnie jak w zwykłej skrzyni biegów zastosowano klasyczną dźwignię zmiany biegów, wprowadzono jednak automatyczne, komputerowo sterowane sprzęgło. Sensonic zdobył wiele nagród, z czasem Saab wycofał się jednak z produkcji, ze względu na wysokie koszty napraw i dużą awaryjność.
Wersje wyposażeniowe
[edytuj | edytuj kod]- S
- SE
Samochód występował w kilku wersjach wyposażenia, te same wersje mogły się od siebie różnić w zależności od tego, na jaki rynek były przeznaczone. W niektórych krajach konkretne warianty wyposażenia występowały tylko w połączeniu z określonym silnikiem (np. w USA wersja S występowała tylko z silnikiem bez turbodoładowania, a silniki V6 i Turbo były dostępne w wariancie SE).
Standardowo samochód wyposażony był m.in.: w elektryczne sterowanie szyb, elektryczne sterowanie lusterek, poduszkę powietrzną, system ABS, odtwarzacz kasetowy, wspomaganie kierownicy oraz centralny zamek i system Night Panel[16]. Opcjonalnie samochód wyposażyć można było m.in. w klimatyzację oraz podgrzewane fotele[15], a także zintegrowany z tylną kanapą fotelik dziecięcy. Drugi można było nabyć opcjonalnie. Wersje z silnikiem V6 standardowo wyposażone były w układ TCS[13].
Wersje przeznaczone na rynek szwedzki wyposażone był w czarne skrzynki[16].
Na przełomie 1993/1994 roku w fabryce Valmet Automotive opracowano wersję coupe pojazdu, której jednak nie wprowadzono do produkcji[17].
Opcjonalnie pojazd doposażyć można było m.in.: w skórzaną tapicerkę, podgrzewane fotele, odtwarzacz CD oraz tempomat[13].
Wersje limitowane
[edytuj | edytuj kod]- Série Spéciale – wersja limitowana powstała w 1995 roku[18].
- Talladega – wersja limitowana powstała w 1996 roku w liczbie 300 sztuk. Auto charakteryzuje się m.in.: przednim spojlerem ze zintegrowanymi światłami przeciwmgłowymi, 16-calowymi alufelgami, sportowym zawieszeniem, ABS, elektrycznie sterowanymi szybami i lusterkami[19].
- Swiss Edition – wersja limitowana powstała specjalnie na rynek szwajcarski w marcu 1996 roku[20].
- Men in Black – wersja limitowana zaprezentowana w listopadzie 1997 roku. Auto powstało na cześć filmu Men in Black. Auto charakteryzuje się czarnym metalizowanym lakierem, zderzakami w kolorze nadwozia, elektrycznie sterowanymi szybami, elektrycznie sterowanymi i podgrzewanymi lusterkami, czarną tapicerką, klimatyzacją manualną, immobilizerem oraz wskaźnikiem temperatury zewnętrznej[21].
- Sun Beach
- Mellow Yellow – wersja limitowana powstała w 1997 roku na bazie wersji cabrio w liczbie 210 egzemplarzy. Do każdego pojazdu dołączony był ekstrawagancki zegarek szwajcarskiej firmy IWC na pasku w kolorze żółtym. Samochód wyróżniał się charakterystycznym żółtym kolorem oraz alufelgami i atrapą chłodnicy w kolorze tytanowym, a także obniżonym zawieszeniem firmy Rinspeed[22].
Silniki
[edytuj | edytuj kod]Silnik | Pojemność skokowa [cm³] |
Typ silnika | Silnik | Średnica tłoka × Średnica cylindra |
Moc maksymalna [KM] przy obr./min |
Maks. moment obrotowy [Nm] przy obr./min |
Przyspieszenie 0–100 km/h [s] |
Prędkość maks. [km/h] |
Droga hamowania 100–0 km/h [m] |
Lata produkcji | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Silniki niedoładowane | ||||||||||||||
900 S 2.0i 16V | 1985 | R4 | SAAB B206l 4-cylindrowy, 16-zaworowy DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 133 (99)/6100 | 180/4300 | 10,3 | 200 | 41,5 | 1993–1994 | ||||
900 S 2.0i 16V | 1985 | R4 | SAAB B204l 4-cylindrowy, 16-zaworowy DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 130 (97)/6100 | 177/4300 | 10,5 auto.: 12,5 |
198 auto.: 188 |
41,5 | 1993–1999 | ||||
900 SE 2.3i 16V | 2290 | R4 | SAAB B234l 4-cylindrowy, 16-zaworowy DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 90,0 | 150 (110)/5700 | 210/4300 | 9,5 auto.: 10,5 |
210 auto.: 203 |
41,5 | 1993–1998 | ||||
900 2.5 SE 24V | 2498 | V6 | SAAB B258l 6-cylindrowy, 24-zaworowy DOHC (wtrysk paliwa) |
81,6 × 79,6 | 170 (125)/5900 | 227/4200 | 8,7 auto.: 9,2 |
225 | 42 | 1993–1998 | ||||
Silniki doładowane | ||||||||||||||
900 2.0 16V Turbo S/ Talladega |
1985 | R4 | SAAB B204l 4-cylindrowy, 16-zaworowy Turbodoładowanie DOHC (wtrysk paliwa) |
90,0 × 78,0 | 185 (136)/5750 | 263/2100 | 8,0 | 228 | 40,8 | 1993–1998 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tom Joslin: Ultra Rare One of Two Saab 900 Wagon – Swede Dreams Are Made Of This. jalopnik.com, 2012-12-05. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ Strona internetowa Saab Safari.
- ↑ a b Marcin Zasada: Kultowe wozy – Kabriolet dopracowany do perfekcji – Saab 900. autocentrum.pl, 2005-08-08. [dostęp 2015-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-23)].
- ↑ a b Artur Kuśmierzak: Saab 900 I [awarie i problemy]. autokult.pl, 2013-02-17. [dostęp 2015-01-05].
- ↑ Saab 900 TC Targa. mellbergscustom.com. [dostęp 2015-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)].
- ↑ Saab 900 – Awangarda tylko dla odważnych?. fakt.pl, 2011-02-15. [dostęp 2015-01-05].
- ↑ Klasyki świata: Saab 900. klasyczny.com. [dostęp 2015-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-24)].
- ↑ Magazyn prawdziwych samochodów Classicauto, Saab 900, autor: Piotr Skowron, strony 68–69.
- ↑ Robert Rybicki: Saab 900 – Pół-samochód, pół-samolot. auto-swiat.pl, 2008-01-14. [dostęp 2015-01-05].
- ↑ Testujemy używane: Saab 900. motoryzacja.interia.pl, 2005-12-19. [dostęp 2015-03-01].
- ↑ Saab 900i „Yacht Club”. aebergon.perso.neuf.fr. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Czy Gad wygląda na wóz dla Bonda?. saabklub.pl, 2014-02-16. [dostęp 2015-12-28].
- ↑ a b c rud. Czym jeździć? – Wychowany na lotnisku SAAB 900. „Polskie czasopismo fachowe AUTO Technika motoryzacyjna”, s. 6–9, 1997. ISSN 0238-6440. (pol.).
- ↑ Adam Jamiołkowski: Saab 900 2.3 16V – Opel po szwedzku. auto-swiat.pl, 2006-01-23. [dostęp 2015-01-05].
- ↑ a b c d Adam Włodarz: Wiking czy generał – Saab 900 (1993–1998). admoto.pl, 2005-03-25. [dostęp 2015-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ a b Saab 900 NG. fiergloo.blog.pl, 2013-01-09. [dostęp 2015-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-02)].
- ↑ Saab 900 Coupé – never before published images. saabplanet.com, 2015-06-03. [dostęp 2015-06-03].
- ↑ Saab 900 S „Série Spéciale”. aebergon.perso.neuf.fr. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Saab 900 „Talladega”. aebergon.perso.neuf.fr. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Saab 900 „Swiss Edition”. aebergon.perso.neuf.fr. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Saab 900 „Men in Black”. aebergon.perso.neuf.fr. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Marcin Suszczewski/Talladega: Rozśpiewany Sonett. saabklub.pl, 2005-12-19. [dostęp 2015-12-28].