Ricarda Huch
Ricarda Huch, fot. Wanda von Debschitz-Kunowski | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
niemiecka |
Język |
niemiecki |
Ricarda Huch (pseudonim Richard Hugo)[1] (ur. 18 lipca 1864 w Brunszwiku, zm. 17 listopada 1947 w Kronberg im Taunus) – niemiecka pisarka, historyk i filozof.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w rodzinie kupieckiej, z której wywodzili się znani pisarze: brat Rudolf Huch[1] oraz kuzyni: Friedrich oraz Felix. Historię i filozofię studiować musiała w Zurychu, w Szwajcarii, gdyż w owym czasie niemieckie uczelnie nie przyjmowały kobiet na studia. Uniwersytet ukończyła w 1892, mając 28 lat. W trakcie studiów poznała studentkę weterynarii Marianne Plehn (późniejszą pierwszą niemiecką kobietę-profesor w Bawarii) oraz chemiczkę Marię Baum, która opisała Ricardę w swoich wspomnieniach. Zaprzyjaźniła się z Marie[2].
Od 1889 do 1894 pracowała jako bibliotekarka w bibliotece miejskiej w Zurychu. W 1892 ukazała się jej pierwsza sztuka teatralna Evoe. Opracowała kronikarskie zapiski Johanna Jakoba Wicka z XVI w., które zostały wydane w 1895. Korzystając z nich napisała nowele Teufeleien, wydane w 1897. Pisała też powieści z życia patrycjatu hanzeatyckiego (Erinnerungen von Ludolf Ursleu dem Jüngeren z 1893 – Wspomnienia Ludolfa Ursleu Juniora, wydane w Polsce w 1983. Tworzyła liczne nowele, jedną z pierwszych jest Die Hugenottin (1892). Pisała również opowiadania, a także prace krytyczno i historyczno-literackie)[3].
Po 1894 pracowała jako bibliotekarka w Zurychu i Bremie. W 1897 przeniosła się do Wiednia, gdzie poznała dentystę Ermanno Ceconiego. Wyszła za niego za mąż w 1898, mając 34 lata. Wraz z nim przeniosła się do Triestu. Zajęła się wówczas dziejami Włoch, zjednoczeniem (Risorgimento) i działalnością Garibaldiego (Die Verteidung Roms z 1906; Kampf um Rom z 1907, Das Risorgimento z 1908). Uznanie, jakie wówczas zdobyła we Włoszech i w oczach Mussoliniego chroniło ją w późniejszych czasach przed prześladowaniami ze strony nazistów. W tym czasie zmarł jej włoski małżonek i wyszła po raz drugi za kuzyna Richarda Hucha. Jednak małżeństwo okazało się nieudane.
W latach 1912–1932 przebywała z przerwami w Monachium i Berlinie. Pracowała nad książkami biograficznymi i historycznymi: o Bakuninie, czy Wiośnie Ludów w Niemczech. Nawiązała kontakty z feministkami, takimi jak Ika Freudenberg i Gertrud Bäumer.
Po przejęciu władzy przez nazistów, w 1933 wystąpiła protestacyjnie z Pruskiej Akademii Literatury, po wykluczeniu Alfreda Döblina, gdy prezesem był Max von Schillings. Stosunek władz niemieckich był do niej ambiwalentny. Na swoje 80. urodziny w 1944 otrzymała depesze gratulacyjne od Goebbelsa i Hitlera. Powszechnie znano jej sympatie antynazistowskie, ale wskutek popularności nie chciano jej prześladować. Pomimo to nie pozwolono na druk trzeciego tomu Historii Niemiec jej autorstwa.
W latach 1935–1947 przebywała u swojej córki i zięcia Franza Böhma w Jenie. Nawiązała tam szerokie kontakty z opozycją anty-hitlerowską. Po wojnie zamierzała zebrać i opublikować biogramy członków ruchu anty-nazistowskiego. Chciała opisać ruch „Białej Róży” oraz historię Sophie Scholl. Jednak śmierć nie pozwoliła jej ukończyć zaplanowanego dzieła.
W 1946 Uniwersytet Friedricha Schillera w Jenie przyznał jej tytuł honoris causa, a władze radzieckiej strefy okupacyjnej zaprosiły ją na pierwszy kongres pisarzy niemieckich. Mimo to Ricarda Huch chciała wyjechać do Zachodnich Niemiec, także dlatego, że jej zięć Franz Böhm został ministrem kultury w rządzie Hesji. Uciążliwa podróż w nieogrzewanym pociągu, przez sektory okupacyjne, tak pogorszyła jej stan zdrowia, że pisarka zmarła w pensjonacie w Kronberg im Taunus.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Huch Ricarda, [w:] Jan Chodera , Mieczysław Urbanowicz (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 176 .
- ↑ Ursula Kern , Frankfurter Frauenzimmer - Biografien [online], www.frankfurterfrauenzimmer.de [dostęp 2021-09-19] .
- ↑ Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1995, t. 2, s. 814.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1995, t. 2, s. 814.
- http://www.gutenberg.org/browse/authors/h#a7189
- https://archive.ph/20160419184607/http://www.bbkl.de/lexikon/bbkl-artikel.php?art=./H/Hu/huch_r.art
- https://archive.is/20130429064425/http://www.dhm.de/lemo/html/biografien/HuchRicarda/index.html
- https://web.archive.org/web/20070205081354/http://www.phil-fak.uni-duesseldorf.de/frauenarchiv/ausstellungen/europa/huch/
- http://www.niedersachsen.de/master/C2700016_N2699608_L20_D0_I198.html
- ISNI: 0000000108792522, 0000000368547793
- VIAF: 316732669
- LCCN: n50029208
- GND: 118554190
- NDL: 00522759
- LIBRIS: gdsvxxn02zgmxkz
- BnF: 11907908s
- SUDOC: 030976510
- SBN: RAVV037230
- NLA: 36286768
- NKC: jn20000603066
- BNE: XX1313362
- NTA: 068544154
- BIBSYS: 3093728, 90075216
- CiNii: DA01281357
- Open Library: OL148996A
- PLWABN: 9810689892305606
- NUKAT: n97000273
- J9U: 987007262958205171
- PTBNP: 114757
- CANTIC: a11480166
- LNB: 000216659
- NSK: 000067555
- CONOR: 33348451
- BNC: 000507547
- ΕΒΕ: 122182
- KRNLK: KAC201828914
- LIH: LNB:V*287282;=BP
- RISM: people/30043724
- Laureaci Nagrody Goethego
- Niemieccy bibliotekarze
- Niemieccy pisarze
- Pisarze związani z Berlinem
- Pisarze związani z Monachium
- Pisarze związani z Triestem
- Pisarze związani z Wiedniem
- Pisarze związani z Zurychem
- Ludzie urodzeni w Brunszwiku
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu w Jenie
- Urodzeni w 1864
- Zmarli w 1947