Rewolucyjna Marynarka Wojenna Kuby
| Państwo | |
|---|---|
| Siły zbrojne | |
| Nazwa skrócona |
MGR |
| Data utworzenia |
1909 |
| Bandera |
|
| Proporzec |
|
Marina de Guerra Revolucionaria (Rewolucyjna Marynarka Wojenna) – marynarka wojenna Kuby, część sił zbrojnych tego państwa. Do 1959 roku nosiła nazwę Armada Constitucional de Cuba (Konstytucyjna Marynarka Wojenna Kuby).
Historia
[edytuj | edytuj kod]I połowa XX wieku
[edytuj | edytuj kod]
Kuba uzyskała niepodległość od Hiszpanii po wojnie amerykańsko-hiszpańskiej w 1898 roku, lecz przez kolejne lata pozostawała zależna od USA, które kilkakrotnie podejmowały tam interwencje[1]. Początkowo siły morskie Kuby miały postać służby ochrony wybrzeża podległej Ministerstwu Finansów, a w 1909 roku utworzono oficjalnie marynarkę wojenną[2]. Marynarka kubańska głównie opierała się na kanonierkach, z których pierwszą była 500-tonowa „Baire” zbudowana w 1906 roku w niemieckim Gdańsku[2]. W 1910 roku, za rządów prezydenta Gómeza, przyjęto duży jak na Amerykę Środkową program rozbudowy floty[2][3]. W jego wykonaniu zbudowano w USA dużą kanonierkę „Cuba” o wyporności ponad 2000 ton, klasyfikowaną lokalnie jako krążownik, oraz kanonierkę szkolną „Patria” i dwie mniejsze w Wielkiej Brytanii[2]. W 1910 roku także utworzono akademię marynarki wojennej w Hawanie[3]. W kolejnych latach jednak marynarkę uzupełniły już tylko nieliczne małe jednostki[2]. W 1912 roku zbudowano dwie małe drewniane kanonierki, jako pierwsze na miejscu w Hawanie[1]. Ponadto służba ochrony wybrzeża posiadała do kilkunastu jednostek patrolowych różnej wielkości[1].
Podczas I wojny światowej, 7 kwietnia 1917 roku Kuba w ślad za USA wypowiedziała wojnę Niemcom[1]. Jej marynarka wraz z amerykańską patrolowała wokół Karaibów, bez starć z wrogiem[1]. W listopadzie 1918 roku otrzymała cztery amerykańskie ścigacze okrętów podwodnych typu SC[1]. W okresie międzywojennym Kuba nie nabyła żadnych nowych okrętów, poza jednym patrolowcem straży wybrzeża zbudowanym w Hawanie[4]. Pod koniec tego okresu jej marynarka liczyła tylko ok. 1200 personelu[5].
W trakcie II wojny światowej, Kuba również w ślad za USA w grudniu 1941 roku wypowiedziała wojnę państwom Osi[2]. Rdzeń jej floty nadal stanowiło dotychczasowe kilka kanonierek z początku wieku[6]. Podczas wojny główne okręty zmodernizowano w USA, a w 1943 roku marynarka została wzmocniona 16 amerykańskimi patrolowcami przekazanymi w ramach umowy Lend-Lease[2]. W połowie 1944 roku zmobilizowano jeszcze około 60 jachtów[2]. Marynarka kubańska wraz z amerykańską pełniła zadania eskortowe i patrolowe na Karaibach, będąc prawdopodobnie najbardziej aktywną z marynarek państw Ameryki Łacińskiej[2]. Największym sukcesem było zatopienie okrętu podwodnego U-176 15 maja 1943 roku przez patrolowiec CS-13[2].
Po wojnie, od 1947 roku Kuba zaczęła otrzymywać okręty z nadwyżek wojennych od USA[7]. Oprócz małych jednostek były to trzy fregaty typu Tacoma i dwa eskortowce typu PCE[7]. Szkolenie zapewniali amerykańscy doradcy. Sprawność bojową marynarki obniżały jednak niepokoje polityczne w kraju i zamach stanu Fulgencio Batisty, połączony z usuwaniem mniej lojalnych wobec władzy oficerów[7]. Posiadane okręty słabo się też nadawały do walki z rewolucjonistami toczącymi w latach 50. wojnę domową[7].
II połowa XX wieku
[edytuj | edytuj kod]
W 1959 roku rząd Batisty został obalony przez rewolucję Fidela Castro, po czym marynarka przybrała nazwę rewolucyjnej. Z powodu zagrożenia dla interesów amerykańskich, doszło do wzajemnej wrogości w stosunkach z USA, a rewolucyjna Kuba znalazła oparcie w ZSRR. Od 1962 roku do końca dekady miały miejsce pierwsze dostawy okrętów radzieckich, przede wszystkich lekkich sił uderzeniowych – 18 kutrów rakietowych proj. 183R (Komar), będących pierwszymi jednostkami tej klasy na półkuli zachodniej, 24 kutrów torpedowych projektów 123 (P4) i 183 (P6), oraz patrolowców[7]. Od początku lat 70. dostarczono partiami 19 kutrów rakietowych proj. 205 (Osa I i II), 9 wodolotów torpedowych proj. 206M i trałowce[7].
Na przełomie lat 70/80. kubańska marynarka osiągnęła nowy poziom możliwości, przejmując od 1979 roku trzy okręty podwodne projektu 641 (Foxtrot), oraz od 1981 roku trzy małe fregaty rakietowe projektu 1159 (Koni) („Mariel”, „Moncada” i „356”)[7][8]. Nabyła też w latach 80. dwa okręty desantowe polskiej budowy projektu 771 (Polnocny B)[7]. Ostatnim większym nabytkiem była radziecka korweta projektu 1241PE (Pauk II) z 1990 roku[9]. Marynarka w szczycie swojego rozwoju sięgnęła liczebności 13 000 personelu, w tym 1000 piechoty morskiej[7].
W latach 90. rozpoczął się permanentny kryzys ekonomiczny państwa, związany z rozpadem ZSRR jako wspierającego Kubę państwa komunistycznego[7]. Większość okrętów stopniowo utraciła sprawność lub została wykorzystana na części, a liczebność marynarki spadła do 7500 w 1996 roku[9]. Zdolności operacyjne pozostałych okrętów ograniczał brak części i paliwa[10]. Do 1998 roku wycofano okręty podwodne, fregaty i okręty desantowe oraz część mniejszych jednostek[10]. Dłużej sprawność utrzymała najnowsza korweta „321” projektu 1241PE[11]. Od 2008 roku marynarka kubańska przejęła trzy duże okręty patrolowe przebudowane z łatwiejszych w utrzymaniu trawlerów rybackich, uzbrojonych w działa i przestarzałe wyrzutnie rakiet P-15 zdjęte z kutrów rakietowych[11]. W 2015 roku liczebność marynarki była szacowana na 2800 ludzi[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Gardiner, Gray (red.) 1985 ↓, s. 413-414
- ↑ a b c d e f g h i j Patianin, Barabanow i Mitiukow 2008 ↓, s. 26-28
- ↑ a b Launching of Cuba′s ship, "Cuba" and "Patria". „Bulletin of the Pan American Union”. XXXIII (5), s. 865-870, listopad 1911. (ang.).
- ↑ Jane’s Fighting Ships 1940 ↓, s. 141.
- ↑ Jane’s Fighting Ships 1940 ↓, s. 140.
- ↑ Gardiner, Chesneau (red.) 1980 ↓, s. 424.
- ↑ a b c d e f g h i j Gardiner, Chumbley (red.) 1995 ↓, s. 71-72
- ↑ Robert Rochowicz. Fregaty na eksport. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1-2/2020. XXV (196), s. 53-54, styczeń – luty 2020.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 153-154.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 2000–2001 ↓, s. 161-163.
- ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 191-192.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Conway's All the world’s fighting ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1940. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1940. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2000–2001. Richard Sharpe (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2000. ISBN 0-7106-2018-7. (ang.).
- IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
- Siergiej Patianin, Michaił Barabanow, Nikołaj Mitiukow. Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS stran Łatinskoj Amieriki i Azji. „Morskaja Kampanija”. 04(17)/2008, maj 2008. Moskwa: Izdatielstwo Kollekcyja. (ros.).