Paweł Tetera
 Paweł Tetera | |
| hetman kozacki | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1620 |
|---|---|
| Data śmierci |
ok. 1670 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1620–1657 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
hetman kozacki |
| Główne wojny i bitwy | |
| |
-cropped.jpg)
Paweł Tetera (ukr. Павло Тетеря, Pawło Teteria), właściwie Paweł Morzkowski herbu Ślepowron (?-1670) – hetman kozacki w latach 1663–1665, stolnik połocki, pisarz wojsk zaporoskich w czasie powstania Chmielnickiego, pułkownik perejasławski, starosta niżyński w 1665 roku[1], starosta bracławski w 1668 roku[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1654 wziął udział w poselstwie do Moskwy, które w imieniu Bohdana Chmielnickiego poprosiło o włączenie Ukrainy do Rosji. W latach 1657–1658 brał udział w pertraktacjach z Rzecząpospolitą, które doprowadziły do podpisania ugody hadziackiej. W 1658 roku na sejmie warszawskim za zasługi dla kraju został nobilitowany[3].
W 1659 roku Sejm nadał mu dożywotnio Złotopol. W latach 1663–1665 jako hetman Ukrainy Prawobrzeżnej osłaniał pochód wojsk polskich na terytorium Rosji. W czasie powstania chłopskiego w 1665 zmuszony był złożyć urząd i wyjechał do Warszawy, gdzie nadano mu stanowisko stolnika połockiego. Przeszedł na katolicyzm. Wkrótce rozpoczął procesy z kresowymi magnatami, a następnie udał się do Mołdawii i Adrianopola na służbę turecką gdzie zmarł.
Był fundatorem warszawskiego kolegium jezuitów.
Jego pierwszą żoną była siostra Iwana Wyhowskiego, kolejną córka Bohdana Chmielnickiego – Katarzyna, a wdowa po Danielu Wyhowskim – bracie Iwana Wyhowskiego. Posiadał także żonę Helenę – córkę Jerzego Chmielnickiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W tym roku uzyskał dożywocie na starostwo niżyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 325.
- ↑ A. Wajs, Materiały genealogiczne, nobilitacje, indygenaty w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Warszawa 1995, s. 120. Deklaracya szlachectwa Urodzonego Pawła Tetery. Volumina Legum, t. 4 s. 296, f. 686.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Енциклопедія українознавства, Lwów 1993, t. 8, s. 3186
- Anna Kryszak, Paweł Tetera – hetman kozacki
- Fundatorzy uczelni jezuickich I Rzeczypospolitej
- Hetmani kozaccy
- Morzkowscy herbu Ślepowron
- Nobilitowani przez Jana II Kazimierza Wazę
- Starostowie bracławscy
- Starostowie niżyńscy
- Stolnicy połoccy
- Uczestnicy walk powstania Chmielnickiego (strona kozacka)
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1654–1667 (strona polska)
- Absolwenci Akademii Mohylańskiej
- Urzędnicy ziemscy I Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Perejasławiu
- Urodzeni w XVII wieku
- Zmarli w 1670