Mingajny

Mingajny

wieś
Kościół św. Wawrzyńca
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	lidzbarski
Gmina	Orneta
Liczba ludności (2011)	481
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	11-130
Tablice rejestracyjne	NLI
SIMC	0153910
Położenie na mapie gminy Orneta Mingajny
Położenie na mapie Polski Mingajny
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Mingajny
Położenie na mapie powiatu lidzbarskiego Mingajny
54°09′38″N 20°15′01″E

Mingajny – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. Wieś leży na Równinie Orneckiej, nad rzeką Drwęcą Warmińską, w historycznym regionie Warmia.

Historia

Założona w 1311 roku na prawie chełmińskim, w miejscu dawnej pruskiej osady Mynyen, przywilej lokacyjny wydał biskup warmiński Eberhard z Nysy. Na założenie wsi wydzielono 100 włók ziemi (ok. 1600 dzisiejszych hektarów), w tym 4 włóki zarezerwowano pod budowę kościoła. Po zniszczeniach wojennych w XV wieku biskup warmiński Łukasz Watzenrode odnowił w 1505 r. przywilej lokacyjny.

W czasach I Rzeczypospolitej wieś przynależała administracyjnie do księstwa warmińskiego prowincji wielkopolskiej Korony Królestwa Polskiego. Po I rozbiorze Polski w zaborze pruskim.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mingajny, po jej zniesieniu w gromadzie Lechowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Zabytki

• kościół pw. św. Wawrzyńca zbudowany w latach 1350-1375, restaurowany w XVII i XVIII w. oraz na pocz. XX w. z neogotyckim wyposażeniem wnętrza. Szczególnie godny uwagi jest późnogotycki tryptyk umieszczony w ołtarzu głównym (ołtarz z 1649 r.). Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z przywileju lokacyjnego wsi z 1311 roku. W dokumencie z 1338 roku wspomniano o proboszczu. Istniejący w tym czasie drewniany kościół spłonął, dlatego w latach 1350-1375, wzniesiono kościół murowany. Świątynię odrestaurowano po zniszczeniach wojennych w latach 1688-1689. W 1717 roku wyremontowano wieżę, a w latach 1899-1901 kościół został znacznie rozbudowany - podwyższono i zasklepiono nawę, podwyższono wieżę, dobudowano prezbiterium i szeroki transept. W dniu 1 czerwca 1904 roku, kościół został na nowo konsekrowany. W 1931 roku przebudowano szczyty transeptu. Kościół został uszkodzony pod koniec II wojny światowej, ale szkody usunięto. Przy ścianie północnej znajduje się stara, gotycka zakrystia. Znaczna część wystroju świątyni pochodzi z okresu przebudowy z początku XX wieku.
  • W główny neogotycki ołtarz wmontowano tryptyk z około 1520 roku, z wcześniejszego ołtarza szafkowego.
  • boczne ołtarze: renesansowy św. Józefa i barokowy św. Mikołaja.
  • W kruchcie pod wieżą znajduje się dużych rozmiarów krucyfiks z XVII wieku.
  • W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: monstrancja z 1674 roku, a także puszka na komunikanty (cyborium) z XVII wieku, wykonane przez Michała Ruhnaua z Jezioran, kielich z pateną z drugiej połowy XVII wieku, lampka wieczna z 1700 roku, trybularza rokokowy, wykonany przez złotnika dobromiejskiego Antoniego Kriegera.
• W okolicznych lasach znajduje się część sieci umocnień tzw. "trójkąta lidzbarskiego".

Bibliografia

• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 135

Linki zewnętrzne

• Migehnen, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 390 .