Przejdź do zawartości

Maria Żabczyńska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Żabczyńska
Ilustracja
Maria Żabczyńska jako panna młoda w sztuce Wesele
Data i miejsce urodzenia

14 września 1903
Jędrzejewo (województwo świętokrzyskie)

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 1981
Warszawa

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Aleksander Żabczyński

Lata aktywności

1921–1981

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Maria Zofia Żabczyńska (ur. 14 września 1903 w Jędrzejewie, zm. 27 stycznia 1981 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 14 września 1903 w Jędrzejewie[1], w rodzinie Józefa Antoniego Zielenkiewicza (zm. 1908), zawiadowcy stacji, i Marty Józefy z Niedostatkiewiczów (zm. 1947), nauczycielki. Była siostrą Kazimierza Józefa Zielenkiewicza „Caziela”, artysty malarza tworzącego na emigracji (we Francji i w Anglii)[2]. Wykształcenie zdobywała od 1919 najpierw w Moskwie (Studio Dramatyczne „Proletkult” oraz Studio Teatru Kameralnego), a następnie w latach 1921–1924 uzupełniała je w warszawskim Instytucie i Teatrze Reduty. Występowała w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego pod kierunkiem Leona Schillera (1924–1925), Teatrze Polskim i Małym w Warszawie (1925–1926), Teatrze Miejskim w Bydgoszczy (1926–1927), Teatrach Miejskich we Lwowie (1927–1928), Rewii w Poznaniu (1928–1929), Teatrze Miejskim w Łodzi (1929–1930). W latach 1930–1933 występowała w warszawskich teatrzykach: „Morskie Oko” (Halo, Malicka i Sawan, 1931; Miłość i tango, 1931; Boccaccio, 1933), „Wesołe Oko” oraz Teatrze Kameralnym. Od sezonu 1934/35 do 1939 była aktorką scen TKKT (Teatr Mały, Polski, Nowy, Letni, Narodowy) oraz występowała w teatrzyku Cyrulik Warszawski (1936).

Od 1923 współtworzyła Teatr Polskiego Radia dla Dzieci, w którym również występowała i reżyserowała.

W czasie wojny pracowała jako kelnerka w kawiarni „Mon Café”. W zimie 1940 brała udział w programie artystycznym Wesoła kawa, organizowanym i reżyserowanym przez Leona Schillera w kawiarni artystycznej „Żak”[3].

Po wojnie wróciła do zawodu - grała na scenach Miejskich Teatrów Dramatycznych w Warszawie (1945–1949) oraz Teatru Polskiego (1949–1969, 1970–1975).

Maria Żabczyńska i Stefan Hnydziński w komedii „Muzyka na ulicy” Petera Schurka w Teatrze Letnim w Warszawie (1935).

Ponadto grała w filmach, występowała w spektaklach Teatru Telewizji (1956–1977), słuchowiskach Teatru Polskiego Radia (1950–1979). Przez ponad 20 lat użyczała głosu w powieści radiowej „W Jezioranach”, gdzie wcieliła się w postać Anieli Jabłońskiej.

Od 28 czerwca 1923 była żoną aktora Aleksandra Żabczyńskiego[4]. Wraz z mężem spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A29-4-23)[5].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Maria Zofia Żabczyńska, żona swojego męża [online], stare-kino.pl, 22 kwietnia 2019 [dostęp 2023-11-09] (pol.).
  2. Żabczyńska
  3. U Aktorek [online], uaktorek.dev.com.pl [dostęp 2023-11-09].
  4. Tygodnik „To & Owo” nr 14, 4.04.2017, s. 12–13.
  5. Cmentarz Komunalny Powązki, dawny Wojskowy w Warszawie : praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1989. ISBN 83-217-2641-0.
  6. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]