Przejdź do zawartości

Lepista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gąsówka
Ilustracja
Gąsówka fioletowawa (Lepista nuda)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

gąsówka

Nazwa systematyczna
Lepista (Fr.) W.G. Sm.
J. Bot., London 8: 248 (1870)
Typ nomenklatoryczny

Paxillus lepista Fr. 1838

Lepista (Fr.) W. G. Sm. (gąsówka) – rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Cechy charakterystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Według 10 edycji Dictionary of the Fungi do rodzaju Lepista należy około 50 gatunków[2]. Naziemne grzyby saprotroficzne. Kapelusze suche, częściowo higrofaniczne. Grzyby z kształtu podobne do Tricholoma (gąski) i Clitocybe (lejkówki). Blaszki od zatokowato przyrośniętych do zbiegających. Wysyp zarodników biały, kremowy do cielistoróżowego, nieamyloidalny. Zarodniki szorstkie, rzadko gładkie, okrągławe do eliptycznych, bez pory rostkowej, trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle)[3].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Polską nazwę nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka, gąska, lejkówka, różanka[4]. Synonimy naukowe: Paralepista Raithelh., Paxillus sect. Lepista Fr., Rhodopaxillus Maire[5].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4] i innych[9][10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-05-13] (ang.).
  2. P.M. Kirk i inni, Dictionary of the Fungi (10th ed.), Wallingford: CABI, 2008, s. 369, ISBN 978-0-85199-826-8.
  3. E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  4. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 404-407, ISBN 83-89648-09-1.
  5. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  6. W. Wojewoda nie podał nazwy polskiej, nazwę polską podaje Pavol Škubla w „Wielkim atlasie grzybów”.
  7. Przez W. Wojewodę opisana jako synonim Lepista sordida, według Index Fungorum to odrębny gatunek.
  8. Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
  9. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-30].
  10. Lepista vernicosa, gąsówka ziarnista, lejkówka ziarnista [online], grzyby.pl [dostęp 2020-05-13] (ang.).