Lascaris War Rooms
 Wejście do War Rooms | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Data budowy |
1940–1943 |
| Data eksploatacji |
1943–1977 |
| Bitwy | |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°53′41,5″N 14°30′46,0″E/35,894861 14,512778
| |
Lascaris War Rooms – podziemny kompleks tuneli i pomieszczeń w Valletcie na Malcie, gdzie mieściła się wojenna kwatera główna, z której kierowano obroną wyspy podczas II wojny światowej[1][2]. Pomieszczenia używane były później przez NATO[1][2], dziś są dostępne dla publiczności jako muzeum. Obiekt jest zabytkiem i został wpisany w rejestr dziedzictwa National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod numerem 00048[3]. Kompleks znajduje się głęboko w skale, pod bastionami Saint James Cavalier i Saint John’s Cavalier oraz 150 stóp (45 metrów) pod Upper Barrakka Gardens i Saluting Battery[1][3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po przystąpieniu Włoch do II wojny światowej w 1940 roku, Brytyjczycy poczuli potrzebę utworzenia scentralizowanej siedziby operacyjnej, z której można było skoordynować obronę wyspy, jak również wykorzystywać do przechwytywania komunikacji wroga i ewentualnie prowadzić operacje przeciwko wrogim konwojom skierowanym do Afryki[3]. Budowa obiektu była konieczna, ponieważ bastiony Saint James Cavalier i Saint John’s Cavalier były narażone na naloty bombowe. Pod bastionami, w skale zostały wykute pomieszczenia i połączone zostały z wcześniej istniejącą siecią tuneli – tak aby obiekt był odporny na naloty bombowe. Kompleks rozpoczął działalność w 1943 roku[4]. Miejsce wzięło swoją nazwę od pobliskiej baterii/fortu Lascaris, która sama była nazwana na cześć wielkiego mistrza Juana de Lascaris[3].
Lascaris War Rooms zawierały pokoje operacyjne dla każdej służby militarnej, skąd były koordynowane działania obronne Malty, oraz inne operacje militarne na Morzu Śródziemnym. Kwatera Główna w Lascaris miała bezpośrednie połączenie ze stacjami radarowymi dokoła Wysp Maltańskich, wyposażona była w maszyny szyfrujące „Type X”. Połączenia do nich prowadziły z Navy Plotting Room (Sala Operacji Morskich), Anti-Aircraft Guns Operations Room (Sala Operacji Przeciwlotniczych) był odpowiedzialny za powietrzną obronę wyspy. W Coast Defence Room (Sala Obrony Wybrzeża) planowane były działania na wypadek inwazji morskiej, Filter Room (Sala Filtrów) wyświetlał informacje otrzymane różnych miejsc, w tym stacji morskiej w Zajeździe Kastylijskim[4][1].
Lascaris był główną kwaterą aliantów, z której generał Eisenhower wraz z admirałem Cunninghamem, marszałkiem polnym Montgomerym oraz marszałkiem lotnictwa Tedderem kierowali operacją Husky – inwazją aliantów na Sycylię w 1943 roku[5][1].
Podczas wojny w podziemiach Lascaris pracowało około 1000 osób, w tym 240 żołnierzy. Po wojnie kompleks został kwaterą główną Brytyjskiej Floty Śródziemnomorskiej Royal Navy. Grała ona aktywną rolę podczas kryzysu sueskiego w 1956 roku, a w 1962 roku podczas kryzysu kubańskiego, kiedy obawiano się radzieckiego ataku rakietowego przeciwko Malcie, została wprowadzona w stan pełnej gotowości bojowej[1].
W 1967 roku kompleks został przejęty przez NATO, w celu używania jako strategiczne Centrum Komunikacyjne do przechwytywania radzieckich okrętów podwodnych na Morzu Śródziemnym. Pełnił tę rolę aż do zamknięcia w roku 1977[6], kiedy to NATO przesunęło swoje centrum operacyjne do Włoch[3].
Współcześnie
[edytuj | edytuj kod]Kompleks, wyleasingowany prywatnej osobie w 1992 roku, został odnowiony i otwarty dla publiczności. Zamknięto go w 2005 roku, lecz został przekazany Fondazzjoni Wirt Artna, Malta Heritage Trust w 2009 roku i znów otwarty dla zwiedzających[7]. Odnowa rozpoczęła się wkrótce potem, i jest prawie skończona[8]. Po jej zakończeniu planuje się, że Lascaris War Rooms będą częścią Military Heritage Park, w skład którego wejdzie też NATO Command Centre, Przeciwstraż św. Piotra i Pawła, Saluting Battery oraz krypta byłej kaplicy garnizonowej[9].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Sala Obrony Wybrzeża podczas II wojny światowej -
Wejście do War Rooms w St. James Ditch (Fosa św. Jakuba) -
Lascaris War Rooms po odnowie -
Sala Łączności -
Mapa Sycylii -
Sala z dodatkowymi mapami
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f History. lascariswarrooms.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-06)]. – Lascaris War Rooms Official Page
- ↑ a b Lascaris War Rooms – visitmalta.com
- ↑ a b c d e Lascaris War Rooms – National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands
- ↑ a b Lascaris War Rooms. [w:] reachmalta.com [on-line]. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-19)]. (ang.).
- ↑ Wayne Saillard: Malta and the 1943 invasion of Sicily. [w:] Times of Malta [on-line]. 2012-07-11. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ History. Fondazzjoni Wirt Artna. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-08)]. (ang.).
- ↑ Lascaris World War II Control Rooms – Virtual Tour. maltain360.com. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-11)]. (ang.).
- ↑ War HQ tunnels almost restored. [w:] Times of Malta [on-line]. 2015-02-11. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ Lascaris War Rooms. Fondazzjoni Wirt Artna. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-30)]. (ang.).
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Joseph Bonnici, Michael Cassar: A chronicle of twentieth century Malta. Book distributors limited, Malta 2004, ISBN 99909-7227-3.
- Charles Stephenson: The Fortifications of Malta 1530–1945. Osprey Publishing Limited, Wellingborough 2004, ISBN 1-84176-693-3 (Osprey Fortress Series 16).
- Tony Spooner: Faith, Hope and Malta GC. Ground and Air Hereos of the George Cross Island. Grécy Publishing Limited, Manchester 2008, ISBN 978-0-907579-58-8.
- Peter Elliott: The Cross and the Ensign. The Naval History of Malta, 1798–1979. Harper Collins Publishers, London 2009, ISBN 978-0-00-735288-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]