Przejdź do zawartości

Kurt Daluege

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kurt Daluege
Ilustracja
Kurt Daluege w czechosłowackiej niewoli, 1946 rok
SS-Oberstgruppenführer generał pułkownik policji SA-Gruppenführer SS-Oberstgruppenführer
generał pułkownik policji
SA-Gruppenführer
Data i miejsce urodzenia

15 września 1897
Kreuzburg, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

24 października 1946
Praga, Czechosłowacja

Przebieg służby
Formacja

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Freikorps
Ordnungspolizei
Sturmabteilung
Schutzstaffel

Formacja

Allgemeine SS

Stanowiska

faktyczny dowódca Ordnungspolizei

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
rewolucja listopadowa
III powstanie śląskie
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Krzyż Rycerski Krzyża Zasługi Wojennej z mieczami (III Rzesza) Krzyż Zasługi Wojennej I klasy z mieczami (III Rzesza) Krzyż Zasługi Wojennej II klasy z mieczami (III Rzesza) Krzyż Gdański II Klasy (III Rzesza) Krzyż Honorowy dla Walczących na Froncie (III Rzesza) Medal upamiętniający 9 listopada 1923 (III Rzesza) Srebrny Krzyż Niemiecki (III Rzesza) Odznaka Honorowa Olimpijska (III Rzesza) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Włoch Medal Pamiątkowy 13 marca 1938 Medal Pamiątkowy 1 października 1938 z okuciem Zamek Praga
[1]
Kurt Daluege w towarzystwie Wilhelma Fuchsa i Otto Wilkenmanna (1940)

Kurt Daluege (ur. 15 września 1897 w Kreuzburgu, Cesarstwo Niemieckie, zm. 24 października 1946 w Pradze, Czechosłowacja) – niemiecki funkcjonariusz organów bezpieczeństwa i bojówkarz, czołowa postać Schutzstaffel, SS-Oberstgruppenführer, generał pułkownik policji, SA-Gruppenführer, faktyczny dowódca Ordnungspolizei (1936–1943), pełniący obowiązki Protektora Czech i Moraw i poseł do Reichstagu, zbrodniarz wojenny. Weteran I i II wojny światowej oraz rewolucji listopadowej i III powstania śląskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w niemieckim wówczas Kluczborku (Kreuzburgu). Jako ochotnik wstąpił do armii niemieckiej i w stopniu porucznika walczył w trakcie I wojny światowej. Po wojnie ukończył studia w Berlinie i przez pewien czas pracował jako inżynier. Jako oficer freikorpsu wyróżnił się w bitwie o Górę św. Anny stoczonej w 1921 z powstańcami śląskimi[2]. W 1922 należał do Freikorpsu Rossbach[3]. W tym samym roku wstąpił do NSDAP (nr NSDAP 31981), a następnie do SA. 22 marca 1926 tworzył pierwszy oddział SA w Berlinie i został jego dowódcą w randze SA-Gruppenführera.

Od 1928, kiedy to przeniósł się do SS, ścisłe współpracował z Heinrichem Himmlerem. W latach 1928–1933 był dowódcą SS w Niemczech Wschodnich (SS-Gruppe Ost). 30 sierpnia 1930 jego oddziały spacyfikowały bunt berlińskich bojówek SA, dowodzonych przez SA-Gruppenführera Waltera Stennesa. Był to pierwszy przypadek użycia SS przez partię w celu tłumienia żądań SA. W 1932 został posłem do pruskiego Landtagu, zaś od 1933, już jako SS-Gruppenführer, był posłem do Reichstagu oraz komendantem skoszarowanych oddziałów pruskiej policji krajowej (Landspolizei). Przekształcił wtedy tę formację w posłuszne narzędzie realizacji polityki nazistów. Przez Hermanna Göringa mianowany został komisarzem państwowym do spraw szczególnej wagi przy rządzie pruskim[4].

W 1934 był aktywnym uczestnikiem „nocy długich noży”, a po niej tymczasowo dowodził SA-Gruppe Berlin-Brandenburg, Mitte, Grenzmark, Pommern i Schlesien. W latach 1936–1942 Daluege stał na czele Głównego Urzędu Policji Porządkowej (Orpo), która w tym czasie została podporządkowana SS. Jako szef Ordnungspolizei w 1938 był z wizytą w Polsce[5]. Był w tym czasie drugą po Himmlerze najbardziej wpływową personą w szeregach SS. W 1942 Daluege jako pierwszy otrzymał nowo wprowadzony stopień SS-Oberstgruppenführera i został wysłany do Czech, gdzie nadzorował śledztwo w sprawie zamachu na Reinharda Heydricha, a następnie został jego następcą na stanowisku zastępcy Protektora Czech i Moraw (de iure protektorem był Konstantin von Neurath, od jesieni 1941 urlopowany). Stanowisko to zajmował do 20 sierpnia 1943, gdy urząd protektora objął były minister spraw wewnętrznych Rzeszy Wilhelm Frick.

Po wojnie został ujęty przez Brytyjczyków i wydany władzom Czechosłowacji. Był sądzony za zbrodnie wojenne (między innymi za zmasakrowanie miejscowości Lidice, gdzie zamordowano 173 osoby cywilne) i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie w Pradze 24 października 1946.

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Daluege, Kurt - TracesOfWar.com [online], tracesofwar.com [dostęp 2021-06-09] (ang.).
  2. Karol Grünberg, SS – czarna gwardia Hitlera. Książka i Wiedza 1984, s. 32.
  3. Karol Grünberg, SS – czarna gwardia Hitlera. Książka i Wiedza 1984, s. 459.
  4. Karol Grünberg, SS – czarna gwardia Hitlera. Książka i Wiedza 1984, s. 40.
  5. Karol Grünberg, SS – czarna gwardia Hitlera. Książka i Wiedza 1984, s. 233.