Wilhelm Frick

Wilhelm Frick

Wilhelm Frick w celi podczas procesów norymberskich, 23 listopada 1945 roku
Reichsleiter
Data i miejsce urodzenia	12 marca 1877 Alsenz, Królestwo Bawarii, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	16 października 1946 Norymberga, amerykańska strefa okupacyjna
Przebieg służby
Główne wojny i bitwy	pucz monachijski
Odznaczenia

Wilhelm Frick

Data i miejsce urodzenia	12 marca 1877 Alsenz, Królestwo Bawarii, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	16 października 1946 Norymberga, amerykańska strefa okupacyjna
Minister spraw wewnętrznych Niemiec
Okres	od 30 stycznia 1933 do 20 sierpnia 1943
Przynależność polityczna	NSDAP
Poprzednik	Franz Bracht
Następca	Heinrich Himmler
Protektor Czech i Moraw
Okres	od 24 sierpnia 1943 do 8 maja 1945
Poprzednik	Konstantin von Neurath
Następca	Edvard Beneš (prezydent Czechosłowacji)
Minister bez teki
Okres	od 24 sierpnia 1943 do 30 kwietnia 1945
Przynależność polityczna	NSDAP

Wilhelm Frick (ur. 12 marca 1877 w Alsenz, zm. 16 października 1946 w Norymberdze) – niemiecki polityk, prawnik i policjant, Reichsleiter, poseł do Reichstagu z ramienia NSDAP, minister spraw wewnętrznych (1933–1943), protektor Czech i Moraw (1943–1945) i minister bez teki (1943–1945), odpowiedzialny za wykluczenie Żydów z życia społecznego Niemiec i umożliwienie ich eksterminacji oraz akcję T4, skazany w procesach norymberskich na śmierć i stracony. Uczestnik puczu monachijskiego.

Wczesna kariera

Frick urodził się w Alsenz jako syn nauczyciela. Najpierw uczęszczał do szkoły w Monachium, a następnie studiował prawoznawstwo na Uniwersytecie Jerzego Augusta w Getyndze, Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie oraz Uniwersytecie Ruprechta i Karola w Heidelbergu. W latach 1904–1924 pełnił obowiązki funkcjonariusza policji w Monachium. Rozpoczął pracę w charakterze prawniczym w komendzie policji w Monachium. W 1923, gdy był już komendantem policji kryminalnej w tym mieście, został aresztowany za udział w puczu przeciw władzom Republiki Weimarskiej. W kwietniu 1924 sąd niemiecki skazał Fricka na karę 15 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu oraz zwolnił go z pracy w policji. Członkiem NSDAP Frick był od maja 1924 i został (również w tym miesiącu) wybrany jako poseł do Reichstagu. W 1930 mianowano go ministrem spraw wewnętrznych i oświaty w Turyngii.

Minister spraw wewnętrznych Rzeszy

Gdy Adolf Hitler doszedł do władzy w styczniu 1933, Wilhelm Frick został jednym z trzech narodowosocjalistycznych ministrów w jego rządzie (otrzymał tekę ministra spraw wewnętrznych). Jako taki odpowiadał za wprowadzenie rasistowskiego ustawodawstwa antyżydowskiego. Frick był zażartym antysemitą i jego celem było całkowite usunięcie Żydów z życia społecznego i gospodarczego Rzeszy. Brał udział w wydaniu i wykonywaniu niesławnych ustaw norymberskich. Utorowały one drogę do masowej eksterminacji europejskich Żydów. Wydał także akty normatywne zwalczające kościół i związki zawodowe. Zdelegalizował także wszystkie partie polityczne (oprócz NSDAP), przygotowując gestapo grunt do zupełnego wytępienia opozycji i zamknięcia jej członków w obozach koncentracyjnych.

Frick, jako minister spraw wewnętrznych, podpisywał także ustawy o przyłączeniu do III Rzeszy Austrii, czeskich Sudetów, Kłajpedy, Gdańska, Prus Zachodnich i Poznania oraz niektórych ziem francuskich. Wprowadzał także niemiecką administrację na tych terenach. Wreszcie podpisał ustawę o utworzeniu Protektoratu Czech i Moraw. Początkowo był także formalnym zwierzchnikiem całej policji niemieckiej, ale kompetencję tę utracił już w 1936 na rzecz Heinricha Himmlera. Frickowi podlegały sanatoria, szpitale i poradnie psychiatryczne w których przeprowadzano „eutanazję” umysłowo chorych, inwalidów i starców (tzw. akcja T4). Wiedział on o tych morderstwach (dochodziły do niego liczne skargi), ale nie zrobił nic, by je powstrzymać. Liczbę ofiar akcji T4 oblicza się w dziesiątkach tysięcy. Był także pośrednio związany z instytucją hitlerowskich obozów koncentracyjnych, ustanawiając jurysdykcję gestapo w tych obozach, i upoważnił Himmlera do wydawania „zarządzeń zabezpieczających” zezwalających na umieszczanie w nich obywateli z państw okupowanych.

Protektor Czech i Moraw

W trakcie trwania II wojny światowej tracił stopniowo władzę (w tym stanowisko ministra spraw wewnętrznych w sierpniu 1943) na rzecz Heinricha Himmlera. Początkowo był ministrem bez teki, a 20 sierpnia 1943 otrzymał funkcję Protektora Czech i Moraw. Jako taki Frick ponosi odpowiedzialność za ucisk stosowany wobec czeskiej ludności cywilnej, w szczególności za terroryzowanie jej i zmuszanie do pracy przymusowej oraz deportację Żydów czeskich do obozów zagłady i obozów koncentracyjnych.

Proces i egzekucja

Zwłoki Wilhelma Fricka po egzekucji

Po zakończeniu wojny został aresztowany przez aliantów i, jako jeden z głównych sprawców zbrodni hitlerowskich, postawiony przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. W trakcie postępowania sądowego był jedynym oskarżonym, który zrezygnował ze składania wyjaśnień. Trybunał uznał Fricka za winnego zbrodni przeciw pokojowi, zbrodni wojennych i przeciw ludzkości. Został on skazany 1 października 1946 na karę śmierci przez powieszenie. Jego ostatnie słowa przed wykonaniem wyroku 16 października 1946 brzmiały: „Niech żyją wieczne Niemcy”.

Odznaczenia

• Order Krwi (9 listopada 1933)
• Brązowa Odznaka za Służbę w NSDAP (30 stycznia 1940)
• Krzyż Zasługi Wojennej I klasy (16 października 1940)
• Złota Odznaka NSDAP
• Złota Odznaka Honorowa Hitlerjugend

Bibliografia

• John Lattimer: Śmiertelna choroba Hitlera. Amber, 1999. ISBN 83-241-1998-1. Brak numerów stron w książce