Przejdź do zawartości

Jerzy Popiel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Popiel
Ilustracja
Jerzy Popiel podczas Szybowcowych Mistrzostw Państw Socjalistycznych (1962)
Kraj

 Polska

Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1933
Równe, Polska

Data i miejsce śmierci

3 listopada 2019
Wrocław, Polska

Obecna seria
Numer startowy
Sukcesy

Wicemistrz Świata, Mistrz Polski

Jerzy Popiel (ur. 15 stycznia 1933 w Równem, zm. 3 listopada 2019 we Wrocławiu[1]) – polski pilot szybowcowy, samolotowy i śmigłowcowy, pilot doświadczalny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo i młodość

[edytuj | edytuj kod]

Syn Zygmunta i Jadwigi z domu Wilkoszańskiej. Jego rodzina została po II wojnie światowej ekspatriowana do Lublina. Następnie mieszkał w Gdańsku, Wałbrzychu i Wrocławiu. W liceum przy ul. Kleczkowskiej (obecnie Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych) w 1951 roku zdał egzamin maturalny[2].

Rozpoczął studia na Wydziale Lotniczym Politechniki Wrocławskiej, w 1953 roku (w związku z likwidacją Wydziału Lotniczego we Wrocławiu) przeniósł się na Wydział Lotniczy Politechniki Warszawskiej, gdzie w 1955 roku uzyskał dyplom inżyniera[1]. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej[3].

Kariera zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

W 1955 roku został skierowany na kilka miesięcy do Chin, gdzie pomagał przy tworzeniu chińskiego lotnictwa sportowego. Pracował jako instruktor szybowcowy, pomagał przy wybraniu miejsca na szkołę szybowcową oraz przy wdrażaniu do produkcji polskich szybowców. Za tę działalność został odznaczony Chińskim Medalem Przyjaźni[4].

W 1956 roku rozpoczął pracę w Dziale Technicznym Zarządu Głównego Ligi Przyjaciół Żołnierza w Warszawie, gdzie zajmował się sprawami rozwoju technologicznego. 19 listopada 1956 roku uzyskał uprawnienia szybowcowego pilota doświadczalnego klasy III i rozpoczął pracę jako szef techniczny Wyczynowej Szkoły Szybowcowej w Jeżowie Sudeckim. 26 stycznia 1960 roku rozszerzył posiadane uprawnienia pilota doświadczalnego i uzyskał klasę II, co umożliwiło mu loty na prototypach szybowców. W 1962 roku rozpoczął pracę jako instruktor szybowcowy w Aeroklubie Wrocławskim[5].

30 stycznia 1963 roku uzyskał uprawnienia szybowcowego pilota doświadczalnego I klasy i rozpoczął pracę w Zakładach Sprzętu Lotnictwa Sportowego (Zakład nr 4) we Wrocławiu jako kierownik kontroli technicznej. Od 1967 roku został zatrudniony jako pilot doświadczalny w Zakładach Szybowcowych Delta-Bielsko. Brał udział w oblotach i próbach technicznych prototypów szybowców: SZD-30 Pirat, SZD-32 Foka 5, SZD-36 Cobra 15, SZD-39 Cobra 17, SZD-37 Jantar (1. oblot prototypu wersji 19-metrowej), SZD-30 Pirat 75 (1. oblot prototypu), SZD-41 Jantar Standard i SZD-48 Jantar Standard 2. Ponadto brał udział w promowaniu polskich szybowców za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii, Argentynie, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, RFN, USA i ZSRR[6].

W 1970 roku rozpoczął pracę jako pilot agrolotniczy, w 1971 roku wyjechał na akcję agrolotniczą do Egiptu. W 1977 roku ukończył kurs pilotażu śmigłowcowego, a w 1978 roku uzyskał licencję zawodowego pilota śmigłowcowego. W 1977 roku rozpoczął pracę w Przedsiębiorstwie Usług Lotniczych (PUL) i w Zespole Wrocław pełnił funkcję pilota i kierownika zespołu terenowego. W 1987 roku został zatrudniony w holenderskiej firmie Aero-Service BV, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1992 roku[7].

Działalność sportowa

[edytuj | edytuj kod]
Zdobyte odznaki szybowcowe
Złota Odznaka Szybowcowa z trzema diamentami
Złota odznaka szybowcowa
Srebrna odznaka szybowcowa

W sierpniu 1948 roku w ramach szkolenia zorganizowanego przez Aeroklub Jeleniogórski w Strzebieniu uzyskał I i II klasę wyszkolenia szybowcowego. III klasę uzyskał w 1949 roku w Jeżowie Sudeckim, w 1950 roku uzyskał Srebrną Odznakę Szybowcową. W 1950 roku wziął udział w klubowym locie falowym, podczas którego uzyskał przewyższenie 3650 metrów. Również w 1950 odbył praktykę instruktorską w sekcji szybowcowej Aeroklubu Wrocławskiego[8]. Złotą Odznakę Szybowcową zdobył w 1951 roku. W 1952 roku rozpoczął szkolenie jako pilot samolotowy i w tym roku uzyskał przewyższenie 5000 metrów na szybowcu[9]. W 1953 roku zdobył Złotą Odznakę Szybowcową z trzema diamentami jako ósmy pilot w Polsce i 19. na świecie[2]. Od 1951 roku związał się z Aeroklubem Wrocławskim, gdzie pracował też od 1962 r. jako instruktor szybowcowy. W 1964 roku zwyciężył w plebiscycie Słowa Polskiego na najlepszego sportowca Dolnego Śląska[10].

Od 1953 do 1968 roku nieprzerwanie był członkiem szybowcowej kadry narodowej[11], startował w wielu krajowych i międzynarodowych zawodach szybowcowych[12][13]:

Lp Rok Nazwa Lokalizacja Szybowiec Zdobyte miejsce
1 1951 VIII Krajowe Zawody Szybowcowe Inowrocław 12
2 1952 IX Krajowe Zawody Szybowcowe Kobylnica IS-2 Mucha ter 2
3 1953 I Szybowcowe Mistrzostwa Polski Leszno Mistrz Polski
4 1954 Międzynarodowe Zawody Szybowcowe Leszno SZD-8bis Jaskółka 3
5 1954 II Szybowcowe Mistrzostwa Polski Lisie Kąty 4
6 1957 IV Szybowcowe Mistrzostwa Polski Leszno 15
7 1957 III Całoroczne Zawody Szybowcowe
Skrzydlatej Polski
2
8 1957 Szybowcowe Mistrzostwa Węgier Dunakeszi SZD-8 ter Jaskółka ZO 3
9 1959 V Szybowcowe Mistrzostwa Polski Leszno Mistrz Polski
10 1959 Szybowcowe Mistrzostwa Czechosłowacji Czechosłowacja Vrchlabí Let L-13 Blaník 3
11 1960 VIII Szybowcowe Mistrzostwa Świata Niemcy Kolonia SZD-19-2 Zefir-2 3 (w klasie otwartej)
12 1962 Szybowcowe Mistrzostwa Państw Socjalistycznych Leszno SZD-8 ter Jaskółka ZO 2
13 1963 IX Szybowcowe Mistrzostwa Świata Argentyna Junín SZD-19-2 Zefir-2A 2 (w klasie otwartej)
14 1965 X Szybowcowe Mistrzostwa Świata Wielka Brytania South Cerney SZD-24-4 Foka 4 4 (w klasie standard)
15 1967 Zawody o Puchar Europy Francja Angers SZD-24-4 Foka 4 5
16 1974 Zawody o Puchar Europy Francja Angers SZD-41 Jantar Standard 13
17 1975 Zawody Szybowcowe Szwecja Eskilstuna SZD-39 Cobra 17 14

W 1971 roku wykonał przelot samolotem PZL-104 Wilga na trasie WarszawaKair, a następnie motoszybowcem SZD-45 Ogar z Bielska-Białej przez Bornholm, Szwecję, do Finlandii i z powrotem[4].

Ustanowione rekordy

[edytuj | edytuj kod]

Ustanowił 6 szybowniczych rekordów (5 rekordów Polski i 1 rekord świata), m.in.[14][13]:

  • 23 kwietnia 1953 roku na szybowcu IS-1 Sęp ustanowił rekord Polski w prędkości przelotu po trasie trójkąta 100 km – 68,5 km/h,
  • 20 lipca 1953 roku na szybowcu IS-C Żuraw (z pasażerem Adolfem Siemaszkiewiczem) ustanowił światowy rekord w przelocie otwartym w kategorii szybowców dwumiejscowych – 541,3 km.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

W trakcie swej kariery zawodowej otrzymał następujące odznaczenia i wyróżnienia[7]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Zmarł Jerzy Popiel. altair.com.pl. [dostęp 2019-11-13]. (pol.).
  2. a b Jędrzejewski 2014 ↓, s. 517.
  3. Najlepsi ZMP-owcy IX KSZ. „Skrzydlata Polska”. 07/1952, s. 151, lipiec 1952. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  4. a b Agata Olejarczyk: Zmarł słynny wrocławski lotnik Jerzy Popiel. wroclaw.wyborcza.pl. [dostęp 2019-11-13]. (pol.).
  5. Jędrzejewski 2014 ↓, s. 518-519.
  6. Jędrzejewski 2014 ↓, s. 519-520.
  7. a b Jędrzejewski 2014 ↓, s. 521.
  8. Malinowski 1970 ↓, s. 47.
  9. Malinowski 1970 ↓, s. 50.
  10. a b Malinowski 1970 ↓, s. 60.
  11. Szydłowski 1986 ↓, s. 258.
  12. Jędrzejewski 2014 ↓, s. 517-521.
  13. a b Jerzy POPIEL. medalenaskrzydlach.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  14. Szydłowski 1986 ↓, s. 327.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]