Przejdź do zawartości

Hydrożel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Hydrożelżel, w którym fazą rozproszoną jest woda. Jako fazę formującą (substancję żelującą) stosuje się rozmaite polimery – zarówno naturalne, jak i modyfikowane oraz sztuczne. Przykładem hydrożelu jest galaretka z żelatyny.

Zastosowanie hydrożeli

[edytuj | edytuj kod]
  • Do produkcji leków i kosmetyków. Hydrożele zawierające rozpuszczoną lub zawieszoną w podłożu substancję aktywną są często stosowane w farmacji i kosmetyce. Są wygodniejsze w użyciu niż maści, gdyż nie pozostawiają na skórze tłustej warstwy i można je zmywać wodą. Mają również bardziej estetyczny wygląd i najczęściej nie są tak brudzące jak maści. Hydrożele będące lekami stosuje się na skórę, błony śluzowe, doodbytniczo, dopochwowo, do nosa lub do oka. Hydrożele znajdują także zastosowanie w technologii innowacyjnych postaci leku.
  • Do sporządzania opatrunków na rany. Dzięki właściwościom absorpcyjnym mogą chłonąć wydzielinę z ran, przyspieszając i ułatwiając gojenie.
  • Do produkcji mydeł. Nadają mydłom odpowiednią konsystencję.
  • Do produkcji soczewek kontaktowych, implantów chirurgicznych (m.in. implantów piersi), cewników, membran do sztucznych nerek.
  • Do immobilizowania (unieruchamiania) komórek w badaniach laboratoryjnych.
  • W koloniach komórkowych, jako podłoże, w którym rozpuszczona jest pożywka.
  • Hydrożele syntetyczne (polimery kwasu akrylowego, alkoholu poliwinylowego bądź politlenku etylu) jako tzw. agrożele w leśnictwie i ogrodnictwie. Hydroabsorbent jako substancja magazynująca wodę pozwala na zmniejszenie kosztów związanych z utrzymaniem roślin, zwiększa przeżywalność nasadzonych roślin oraz pozwala na bezinwazyjne zabezpieczenie sadzonek różnego rodzajami szczepionkami mającymi na celu zapewnienie lepszego rozwoju roślin.
  • Żele krzemionkowe jako osuszacza powietrza czy gazów przemysłowych (z pary wodnej, par olejów czy gazów w eksykatorach), jako nośnika katalizatorów i wypełniacza w przemyśle gumowym oraz jako żwirków higienicznych dla kotów.

Substancje żelujące używane w produkcji hydrożeli

[edytuj | edytuj kod]

Hydrożele organiczne

[edytuj | edytuj kod]

Polisacharydy naturalne

Pochodne węglowodanów

Białka

Polimery syntetyczne

Inne

Hydrożele nieorganiczne

[edytuj | edytuj kod]

Hydrożele inteligentne

[edytuj | edytuj kod]

Obok klasycznych układów hydrożelowych wyróżnia się również hydrożele wrażliwe na bodźce, zwane także hydrożelami inteligentnymi (ang. smart hydrogels). Tego typu materiały zmieniają swoje właściwości w odpowiedzi na różnego rodzaju bodźce, takie jak temperatura, pH, światło, pole elektryczne, pole magnetyczne, siła jonowa, ultradźwięki, a także bodźce biologiczne – enzymy lub przeciwciała[1].

Ze względu na swoje unikatowe właściwości znajdują zastosowanie w technologii innowacyjnych postaci leku, pozwalając na otrzymanie systemów terapeutycznych, uwalniających substancję czynną w sposób wysoce kontrolowany; możliwe jest m.in. zdalne sterowanie profilem uwalniania leku z systemu za pomocą specyficznego bodźca zewnętrznego[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Adam Kasiński i inni, Smart Hydrogels – Synthetic Stimuli-Responsive Antitumor Drug Release Systems, „International Journal of Nanomedicine”, 15, 2020, s. 4541–4572, DOI10.2147/IJN.S248987, PMID32617004, PMCIDPMC7326401 [dostęp 2023-12-21] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Janicki S., Fiebig A., Sznitowska M. Farmacja stosowana PZWL Warszawa 2003, ISBN 83-200-2847-7