Glenda Jackson

Glenda Jackson
	; Glenda Jackson (1971)
Imię i nazwisko	Glenda May Jackson
Data i miejsce urodzenia	9 maja 1936 ; Birkenhead
Data i miejsce śmierci	15 czerwca 2023 ; Londyn
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Roy Hodges; (1958–1976; rozwód; syn)
Lata aktywności	1952–2023
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Glenda May Jackson (ur. 9 maja 1936 w Birkenhead, zm. 15 czerwca 2023 w Londynie^[1]^[2]) – brytyjska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, polityk i parlamentarzystka, zdobywczyni dwóch Oscarów.

Życiorys

Karierę sceniczną zaczęła w 1957 roku. W kinie debiutowała niewielką rolą w Sportowym życiu (1963) Lindsaya Andersona. Sławna stała się dzięki roli w kontrowersyjnych Zakochanych kobietach (1969) Kena Russella. Kreacja Gudrun Brangwen przyniosła jej pierwszego Oscara dla najlepszej aktorki. Zagrała także w innych filmach swego rodaka, m.in. Kochankach muzyki (1970), Ostatnim tańcu Salome (1988) oraz Tęczy (1989). Drugą statuetkę odebrała w 1974 roku za rolę w komedii Miłość w godzinach nadliczbowych (1974) Melvina Franka.

Na początku lat 90. zrezygnowała z pracy w filmie i poświęciła się karierze politycznej. Była działaczką Partii Pracy i z jej ramienia od 1992 zasiadła w Izbie Gmin. W 2015 zakończyła karierę polityczną i powróciła do aktorstwa.

W 1978 została mianowana Komandorem Orderu Imperium Brytyjskiego (CBE).

Filmografia

Filmy fabularne

1956: The Extra Day jako statystka (niewymieniona w czołówce)
1963: Sportowe życie (This Sporting Life) jako piosenkarka na imprezie (niewymieniona w czołówce)
1967: Marat/Sade jako Charlotte Corday
1968: Tell Me Lies jako gość
1968: Negatives jako Vivien
1969: Zakochane kobiety (Women in Love) jako Gudrun Brangwen
1970: Kochankowie muzyki (The Music Lovers) jako Antonina Miliukowa
1971: Ta przeklęta niedziela (Sunday Bloody Sunday) jako Alex Greville
1971: Boy Friend (The Boy Friend) jako Rita (niewymieniona w czołówce)
1972: The Triple Echo jako Alice
1972: Maria, królowa Szkotów (Mary, Queen of Scots) jako królowa Elżbieta I
1973: A Bequest to the Nation jako lady Hamilton
1973: Miłość w godzinach nadliczbowych (A Touch of Class) jako Vicky Allesio
1974: The Maids jako Solange
1975: Hedda jako Hedda Gabler
1975: Uśmiech kusiciela (Il Sorriso del grande tentatore) jako siostra Geraldine
1975: Romantyczna Angielka (The Romantic Englishwoman) jako Elizabeth Fielding
1976: Niezwykła Sara (The Incredible Sarah) jako Sarah Bernhardt
1977: Brzydkie zwyczaje (Nasty Habits) jako siostra Alexandra
1978: Stevie jako Stevie Smith
1978: Klasa panny MacMichael (The Class of Miss MacMichael) jako Conor MacMichael
1978: Wizyty domowe (House Calls) jako Ann Atkinson
1979: Lost and Found jako Tricia
1980: Zdrowie (HealtH) jako Isabella Garnell
1980: Gra w klasy (Hopscotch) jako Isobel von Schonenberg
1981: The Patricia Neal Story jako Patricia Neal
1982: Giro City jako Sophie
1982: Powrót żołnierza (The Return of the Soldier) jako Margaret Grey
1984: Sakharov jako Yelena Bonner
1985: Dziennik żółwia (Turtle Diary) jako Neaera Duncan
1987: Business as Usual jako Babs Flynn
1987: Poza terapią (Beyond Therapy) jako Charlotte
1988: Strange Interlude jako Nina Leeds
1988: Ostatni taniec Salome (Salome's Last Dance) jako Herodias / Lady Alice
1989: Doombeach jako Panna
1989: Tęcza (The Rainbow) jako Anna Brangwen
1989: Król Wiatru (King of the Wind) jako królowa Caroline
1990: T-Bag's Christmas Ding Dong jako Vanity Bag
1990: The Real Story of Humpty Dumpty jako czarownica Glitch (głos)
1991: A Murder of Quality jako Ailsa Brimley
1991: Dom Bernardy Alba (The House of Bernarda Alba) jako Bernarda Alba
1992: The Secret Life of Arnold Bax jako Harriet Cohen
1994: Fala namiętności. Życie Aleksandry Kołłontaj (A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai) jako Aleksandra Kołłontaj (głos)
2019: Ani śladu Elizabeth (Elizabeth Is Missing) jako Maud

Seriale telewizyjne

1957–1961: ITV Play of the Week jako Iris Jones / kobieta w jury
1963: Z Cars jako Pielęgniarka / Fernley
1965–1968: The Wednesday Play jako Cathy / Julie
1967: Half Hour Story jako Claire Foley
1968: Armchair Theatre
1969: ITV Saturday Night Theatre jako Marina Palek
1970: BBC Play of the Month
1971: Królowa Elżbieta (Elizabeth R) jako królowa Elżbieta I

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej
- Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 1974 Miłość w godzinach nadliczbowych
- 1971 Zakochane kobiety
Złoty Glob Najlepsza aktorka w filmie komediowym lub musicalu: 1974 Miłość w godzinach nadliczbowych
Nagroda BAFTA Najlepsza aktorka: 1972 Ta przeklęta niedziela
Nagroda Emmy
- Najlepsza aktorka w serialu dramatycznym: 1972 Królowa Elżbieta
- Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym: 1972 Królowa Elżbieta

Przypisy

↑ Glenda Jackson: Oscar-winning actress and former MP dies aged 87. BBC, 2023-06-15. [dostęp 2023-06-15]. (ang.).
↑ Bartłomiej Marcinkowski: Zdobywczyni dwóch Oscarów nie żyje. Glenda Jackson miała 87 lat. gazeta.pl, 2023-06-15. [dostęp 2023-06-15].

Linki zewnętrzne

Glenda Jackson w bazie IMDb (ang.)
Glenda Jackson w bazie Filmweb
Glenda Jackson w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Glenda Jackson: Oscar-winning actress and former MP dies aged 87. BBC, 2023-06-15. [dostęp 2023-06-15]. (ang.).

[2] Bartłomiej Marcinkowski: Zdobywczyni dwóch Oscarów nie żyje. Glenda Jackson miała 87 lat. gazeta.pl, 2023-06-15. [dostęp 2023-06-15].

[1]

[2]

1920–1939	Janet Gaynor (1928) Mary Pickford (1929) Norma Shearer (1930) Marie Dressler (1931) Helen Hayes (1932) Katharine Hepburn (1933) Claudette Colbert (1934) Bette Davis (1935) Luise Rainer (1936) Luise Rainer (1937) Bette Davis (1938) Vivien Leigh (1939)
1940–1959	Ginger Rogers (1940) Joan Fontaine (1941) Greer Garson (1942) Jennifer Jones (1943) Ingrid Bergman (1944) Joan Crawford (1945) Olivia de Havilland (1946) Loretta Young (1947) Jane Wyman (1948) Olivia de Havilland (1949) Judy Holliday (1950) Vivien Leigh (1951) Shirley Booth (1952) Audrey Hepburn (1953) Grace Kelly (1954) Anna Magnani (1955) Ingrid Bergman (1956) Joanne Woodward (1957) Susan Hayward (1958) Simone Signoret (1959)
1960–1979	Elizabeth Taylor (1960) Sophia Loren (1961) Anne Bancroft (1962) Patricia Neal (1963) Julie Andrews (1964) Julie Christie (1965) Elizabeth Taylor (1966) Katharine Hepburn (1967) Katharine Hepburn / Barbra Streisand (1968) Maggie Smith (1969) Glenda Jackson (1970) Jane Fonda (1971) Liza Minnelli (1972) Glenda Jackson (1973) Ellen Burstyn (1974) Louise Fletcher (1975) Faye Dunaway (1976) Diane Keaton (1977) Jane Fonda (1978) Sally Field (1979)
1980–1999	Sissy Spacek (1980) Katharine Hepburn (1981) Meryl Streep (1982) Shirley MacLaine (1983) Sally Field (1984) Geraldine Page (1985) Marlee Matlin (1986) Cher (1987) Jodie Foster (1988) Jessica Tandy (1989) Kathy Bates (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Jessica Lange (1994) Susan Sarandon (1995) Frances McDormand (1996) Helen Hunt (1997) Gwyneth Paltrow (1998) Hilary Swank (1999)
2000–2019	Julia Roberts (2000) Halle Berry (2001) Nicole Kidman (2002) Charlize Theron (2003) Hilary Swank (2004) Reese Witherspoon (2005) Helen Mirren (2006) Marion Cotillard (2007) Kate Winslet (2008) Sandra Bullock (2009) Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Jennifer Lawrence (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Emma Stone (2016) Frances McDormand (2017) Olivia Colman (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2039	Frances McDormand (2020) Jessica Chastain (2021) Michelle Yeoh (2022) Emma Stone (2023)

1950–1959	Judy Holliday (1950) June Allyson (1951) Susan Hayward (1952) Ethel Merman (1953) Judy Garland (1954) Jean Simmons (1955) Deborah Kerr (1956) Taina Elg / Kay Kendall (1957) Rosalind Russell (1958) Marilyn Monroe (1959)
1960–1979	Shirley MacLaine (1960) Rosalind Russell (1961) Rosalind Russell (1962) Shirley MacLaine (1963) Julie Andrews (1964) Julie Andrews (1965) Lynn Redgrave (1966) Anne Bancroft (1967) Barbra Streisand (1968) Patty Duke (1969) Carrie Snodgress (1970) Twiggy (1971) Liza Minnelli (1972) Glenda Jackson (1973) Raquel Welch (1974) Ann-Margret (1975) Barbra Streisand (1976) Diane Keaton / Marsha Mason (1977) Ellen Burstyn / Maggie Smith (1978) Bette Midler (1979)
1980–1999	Sissy Spacek (1980) Bernadette Peters (1981) Julie Andrews (1982) Julie Walters (1983) Kathleen Turner (1984) Kathleen Turner (1985) Sissy Spacek (1986) Cher (1987) Melanie Griffith (1988) Jessica Tandy (1989) Julia Roberts (1990) Bette Midler (1991) Miranda Richardson (1992) Angela Bassett (1993) Jamie Lee Curtis (1994) Nicole Kidman (1995) Madonna (1996) Helen Hunt (1997) Gwyneth Paltrow (1998) Janet McTeer (1999)
2000–2019	Renée Zellweger (2000) Nicole Kidman (2001) Renée Zellweger (2002) Diane Keaton (2003) Annette Bening (2004) Reese Witherspoon (2005) Meryl Streep (2006) Marion Cotillard (2007) Sally Hawkins (2008) Meryl Streep (2009) Annette Bening (2010) Michelle Williams (2011) Jennifer Lawrence (2012) Amy Adams (2013) Amy Adams (2014) Jennifer Lawrence (2015) Emma Stone (2016) Saoirse Ronan (2017) Olivia Colman (2018) Awkwafina (2019)
2020–2039	Rosamund Pike (2020) Rachel Zegler (2021) Michelle Yeoh (2022) Emma Stone (2023)

1950–1959	Vivien Leigh brytyjska/ Simone Signoret zagraniczna(1952) Audrey Hepburn brytyjska/ Leslie Caron zagraniczna(1953) Yvonne Mitchell brytyjska/ Cornell Borchers zagraniczna(1954) Katie Johnson brytyjska/ Betsy Blair zagraniczna(1955) Virginia McKenna brytyjska/ Anna Magnani zagraniczna(1956) Heather Sears brytyjska/ Simone Signoret zagraniczna(1957) Irene Worth brytyjska/ Simone Signoret zagraniczna(1958) Audrey Hepburn brytyjska/ Shirley MacLaine zagraniczna(1959)
1960–1969	Rachel Roberts brytyjska/ Shirley MacLaine zagraniczna(1960) Dora Bryan brytyjska/ Sophia Loren zagraniczna(1961) Leslie Caron brytyjska/ Anne Bancroft zagraniczna(1962) Rachel Roberts brytyjska/ Patricia Neal zagraniczna(1963) Audrey Hepburn brytyjska/ Anne Bancroft zagraniczna(1964) Julie Christie brytyjska/ Patricia Neal zagraniczna(1965) Elizabeth Taylor brytyjska/ Jeanne Moreau zagraniczna(1966) Edith Evans brytyjska/ Anouk Aimée zagraniczna(1967) Katharine Hepburn (1968) Maggie Smith (1969)
1970–1979	Katharine Ross (1970) Glenda Jackson (1971) Liza Minnelli (1972) Stéphane Audran (1973) Joanne Woodward (1974) Ellen Burstyn (1975) Louise Fletcher (1976) Diane Keaton (1977) Jane Fonda (1978) Jane Fonda (1979)
1980–1989	Judy Davis (1980) Meryl Streep (1981) Katharine Hepburn (1982) Julie Walters (1983) Maggie Smith (1984) Peggy Ashcroft (1985) Maggie Smith (1986) Anne Bancroft (1987) Maggie Smith (1988) Pauline Collins (1989)
1990–1999	Jessica Tandy (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Susan Sarandon (1994) Emma Thompson (1995) Brenda Blethyn (1996) Judi Dench (1997) Cate Blanchett (1998) Annette Bening (1999)
2000–2009	Julia Roberts (2000) Judi Dench (2001) Nicole Kidman (2002) Scarlett Johansson (2003) Imelda Staunton (2004) Reese Witherspoon (2005) Helen Mirren (2006) Marion Cotillard (2007) Kate Winslet (2008) Carey Mulligan (2009)
2010–2019	Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Emmanuelle Riva (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Emma Stone (2016) Frances McDormand (2017) Olivia Colman (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2029	Frances McDormand (2020) Joanna Scanlan (2021) Cate Blanchett (2022) Emma Stone (2023)