Ferdynand Filip Orleański
| |
.svg)
| |
| |
| książę Orleanu | |
| Okres | |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Ferdynand Filip Orleański, fr. Ferdinand Philippe Louis Charles Henri Joseph d'Orléans (ur. 3 września 1810 w Palermo, zm. 13 lipca 1842) – najstarszy syn przyszłego króla Francuzów – Ludwika Filipa I, znajdującego się na wygnaniu we Włoszech, i Marii Amelii, księżniczki Obojga Sycylii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Palermo, kiedy jego rodzice znajdowali się tam na wygnaniu. Otrzymał imię Ferdynand (którego nikt wcześniej nie nosił w rodzie Burbonów orleańskich) na cześć swojego dziadka od strony matki – króla Ferdynanda I. Miał 9 młodszego rodzeństwa, m.in. siostrę Ludwikę Marię – królową Belgów jako żonę Leopolda I Koburga. Od urodzenia nosił tytuł księcia Chartres (tradycyjnie przyznawany najstarszemu synowi księcia Orleanu). W 1814 – po upadku Napoleona Bonaparte, po raz pierwszy odwiedził Francję, a w 1817 razem z rodziną osiadł tam na dobre. W 1819 jego ojciec, pragnąc zapewnić mu edukację w duchu równości i liberalizmu, wysłał go do szkoły Henryka IV. Ferdynand Filip był dobrym uczniem i zaczął uczuć się w École polytechnique. W 1819 odbył podróż do Anglii i Szkocji, a po powrocie dołączył do regimentu huzarów w Lunéville. W 1824 król Karol X mianował go pułkownikiem.
W 1830, kiedy wybuchła rewolucja lipcowa, Ferdynand Filip znajdował się w garnizonie w Joigny. Kazał swojemu regimentowi przywdziać trójkolorowe kokardy i szybko poprowadził go na Paryż, aby wspomóc powstańców. Na krótko zatrzymał się w Montrouge, ale otrzymawszy zgodę na marsz, ruszył dalej. Do Paryża wkroczył 3 sierpnia. Kiedy jego ojcu ofiarowano tron Francji, Ferdynand Filip otrzymał tytuł księcia Orleanu oraz miejsce w radzie (co spotkało się z dezaprobatą innych jej członków). W marcu 1831 premier Casimir Perier wykluczył Ferdynanda Filip z rady.
W listopadzie razem z marszałkiem Soultem, Ferdynand Filip został wysłany, aby stłumić powstania tkaczy w Lyonie. Książę w obronie monarchii lipcowej bezwzględnie stłumił powstanie. Popularność zyskał po wybuchu epidemii cholery w 1831, kiedy u boku premiera Casimira Periera (który zaraził się i zmarł) odwiedzał chorych w paryskim Hôtel-Dieu. W oczach ludu i prasy, Ferdynand Filip był księciem hojnym, szczerze zainteresowany losem biednych i swego rodzaju ikoną dynastii orleańskiej (Odilon Barrot widział w nim jedynego księcia, zdolnego do połączenia aspiracji demokratycznych nowoczesnej Francji z jej monarchistycznym dziedzictwem).
Małżeństwo
[edytuj | edytuj kod]Aranżowano małżeństwo Ferdynanda Filipa z jego kuzynką Ludwiką d’Artois, następnie z jedną z córek Katarzyny Pawłownej Romanowej (Marią lub Zofią) i wreszcie Marią Teresą Austriaczką (której kandydaturę popierała Maria Amelia, której matka była Austriaczką). Kiedy żadne z tych małżeństw nie doszło do skutku, zaproponowano księżniczki niemieckie; Luizę Hessen-Kassel, Marię Sachsen-Altenburg lub Wiktorię Sachsen-Coburg-Kohary. W końcu wybrano księżniczkę Helenę Luisę Elżbietę Mecklenburg-Schwerin (znaną we Francji jako Hélène). Ślub odbył się 30 maja 1837 w Fontainebleau. Para miała dwóch synów:
- Filipa, hrabiego Paryża (1838–1894), Prince Royal, który poślubił Marię Isabellę Orleańską (1848–1919),
- Roberta, księcia Chartres (1840–1910), który poślubił Franciszkę Orleańską (1844–1925).
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Ferdynand Filip zmarł mając jedynie 32 lata. Książę jechał z Plombières do Saint-Omer, gdzie stacjonowało wojsko, którego był dowódcą. Zboczył do Neuilly-sur-Seine, aby pożegnać się z rodziną. W Sablonville, w departamencie Hauts-de-Seine (obecnie część Paryża), stracił kontrolę nad końmi i starając się ratować, wyskoczył z powozu. Rozbił głowę o chodnik i zmarł kilka godzin później. Alfred de Musset przywołał ten wypadek w swoim poemacie Le Treize Juillet (z cyklu Poésies nouvelles). Pogrzeb odprawiono w katedrze Notre-Dame (kiedy nie starczyło czarnego materiału do przystrojenia wnętrza, użyto czarnego papieru). Pochowano go w kaplicy królewskiej w Dreux i wystawiono trzy pomniki; w Eu, w Neuilly-sur-Seine i w Saint-Omer. W miejscu, gdzie zdarzył się wypadek, wybudowano kościół Notre-Dame-de-Compassion (Place du Général-Kœnig, Paryż-Neuilly).
Jego żona jako protestantka nie mogła zostać pochowana obok męża w Dreux, spoczęła więc w dobudowanym specjalnie pomieszczeniu. Między grobem Ferdynanda Filipa a Heleny jest ściana, ale wybito w niej okno. Na pokrywie grobu Heleny jest jej rzeźba, która przedstawia protestancką księżniczkę sięgającą w stronę grobu jej ukochanego katolickiego męża.
Przodkowie
[edytuj | edytuj kod]| Walezjusze | |
|---|---|
| Linia Angoulême Walezjuszy |
|
| Linia orleańska Bourbonów |
|
.svg)