FCM 36
 FCM 36 (Musée des Blindés, Saumur) | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Forges et Chantiere de la Méditerranée (FCM), Marsylia |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
2 osoby |
| Historia | |
| Prototypy | |
| Produkcja | |
| Wycofanie |
ok. 1944 |
| Egzemplarze |
100 szt. |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
4-cylindrowy rzędowy silnik wysokoprężny Berliet MDP o mocy 67kW przy 1550 obr./min |
| Poj. zb. paliwa |
200 lub 260 l |
| Pancerz |
stalowy, 20–40 mm |
| Długość |
4,46 m |
| Szerokość |
2,14 m |
| Wysokość |
2,20 m |
| Prześwit |
0,36 lub 0,38 m |
| Masa |
12,8 t |
| Moc jedn. |
5,2 kW/t |
| Nacisk jedn. |
0,75 kg/cm² |
| Osiągi | |
| Prędkość |
23 km/h |
| Zasięg pojazdu |
230 km (po drodze) |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 x armata czołgowa SA18 kalibru 37 mm (102 nab.) 1 x czkm Châtellerault Mle 31 kalibru 7,5 mm (3000 nab.) | |
FCM 36 – francuski czołg lekki skonstruowany w okresie międzywojennym.
W czerwcu 1934 roku armia francuska rozpisała konkurs na czołg lekki, następcę przestarzałego czołgu Renault FT pochodzącego z okresu I wojny światowej. Z 14 projektów armia wybrała 5. Po testach prototypów do uzbrojenia wprowadzono czołg Renault R-35, który miał się stać nowym czołgiem wsparcia piechoty, zastępując FT-17. Zainteresowanie dowództwa piechoty wzbudził także inny z testowanych prototypów pochodzący z zakładów Forges et Chantiere de la Méditerranée (FCM).
Czołg FCM miał szereg rozwiązań nietypowych dla innych czołgów francuskich. Miał kadłub spawany z walcowanych płyt, pancerz o nowatorskim ukształtowaniu i był napędzany silnikiem wysokoprężnym. Testy z kwietnia 1935 roku, których zwycięzcą był R-35, spowodowały odrzucenie czołgu FCM z uwagi na problemy z niezawodnością, ale uznano, że warto kontynuować prace nad tą konstrukcją. Dlatego prototyp czołgu FCM został odesłany do producenta razem z listą zalecanych zmian konstrukcji. Zmodernizowany czołg był ponownie testowany od września 1935 do maja 1936 roku. W czasie testów czołg przejechał 1009 km, z czego 478 km po drogach. Próby wykazały konieczność wprowadzenia kolejnych poprawek. Część z nich wprowadzono na bieżąco, część po zakończeniu prób. Do czerwca 1936 przed Commision d'Infanterie przeprowadzano testy czołgu mające sprawdzić odporność na działanie broni chemicznej. Ostatecznie w lipcu 1936 uznano, że czołg spełnia wymagania wojska. Jeszcze przed tym werdyktem w maju 1936 zamówiono 100 wozów, które otrzymały desygnatę Char léger Mlé. 1936 FCM.
Produkcję seryjną rozpoczęto w grudniu 1936. Wozy zostały dostarczone odbiorcy w okresie od maja 1938 do marca 1939. Wyprodukowane czołgi trafiły do 4. i 7. Bataillon de Chars de Combat. Każdy z nich był wyposażony w 45 czołgów. Wzięły one udział w walkach z armią niemiecką w czasie niemieckiego ataku w 1940 roku, ale brak informacji o ich skutecznym użyciu. Znaczna ich liczba (zależnie od źródła od 37 do ponad 50 sztuk) wpadła w ręce niemieckie. Zdobyte czołgi otrzymały oznaczenie Pz.Kpfw. FCM(f) i numer ewidencyjny 737(f). Od lutego 1943 były one przerabiane na działa samobieżne 7.5 cm Pak40 auf Fahrgestell Pz.Kpfw. FCM(f) i 10.5 cm leFH (Sf) auf Geschützwagen FCM(f). Działa te zostały wykorzystane podczas walk z British Army w rejonie Caen w Normandii.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paweł Żurkowski. Służąc dwóm panom, francuski czołg lekki piechoty FCM-36. „Nowa Technika Wojskowa”. 2001. nr 1. s. str. 29-32, 40. ISSN 1230-1655.
- Leland Ness (2002). Jane's World War II Tanks and Fighting Vehicles: The Complete Guide. London: Harper Collins. ISBN 0-00-711228-9.
- Pascal Danjou (2007). FCM 36. Ballainvilliers: Editions du Barbotin.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Musee des Blindes
- Chars-francais.net. chars-francais.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-15)].