Dunajowce
48°54′N 26°50′E/48,900000 26,833333
 Centrum miasta | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
12,84 km² | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3858 | ||||
| Kod pocztowy |
32400 – 32408 | ||||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 48°54′N 26°50′E/48,900000 26,833333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Dunajowce (ukr. Дунаївці) – miasto na Ukrainie na Podolu, w obwodzie chmielnickim, centrum administracyjne rejonu dunajowieckiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka pochodzi z 1403 r.[2] (prawdopodobny rok założenia Dunajowiec). W Koronie Królestwa Polskiego Dunajowce przynależały administracyjnie do województwa podolskiego. Z rąk króla Polski Zygmunta III Wazy Dunajowce otrzymały magdeburskie prawa miejskie. W XVIII wieku ludność Dunajowiec stanowili Polacy i Żydzi, w XIX wieku napływ Niemców, Czechów i Rosjan. W 1850 Wincenty Krasiński odsprzedał klucz dunajowiecki Wiktorowi Skibniewskiemu.
Podczas okupacji hitlerowskiej, wiosną 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 5000 osób. 18 października 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali w pobliskiej kopalni fosforu i lesie Solonichnik. Sprawcami zbrodni było Gestapo i SD z Kamieńca Podolskiego, niemiecka żandarmeria oraz ukraińska policja[3].
Od 1986 działa Rejonowe Muzeum Historyczno-Krajoznawcze w Dunajowcach.
W 1989 liczyło 17 482 mieszkańców[2][5].
Na początku lat 2000 w Dunajowcach odnaleziono srebrną gotycką monetę (1 g) z napisem w języku łacińskim „SMOTRIC”, „CONSTATIN”[6]
W 2013 liczyło 16 219 mieszkańców[7].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Pałac Krasińskich z 1 połowy XIX wieku i istniejący do 1918 r.[8] Wskazywany mylnie jako miejsce urodzin Zygmunta Krasińskiego. Znajdował się nieopodal luterańskiej kirchy. Zachowała się fasada z portykiem wspartym na dwóch kolumnach. Wewnątrz ocalały jedynie schody. Dziś mieści się w nim dom kultury.
- Pałac Wiktora Zygmunta Skibniewskiego z 2 połowy XIX wieku, wewnątrz drewniana klatka schodowa. Obecnie pełni funkcję przychodni. Obok znajdują się dwie oficyny, jedną zajmuje apteka, drugą gabinet RTG.
- kościół parafialny w stylu barokowym, z nagrobkami Krasińskich, zniszczony w latach 30. XX wieku
- klasztor kapucynów, nieistniejący.
- kościół kapucynów (obok rynku), po powstaniu listopadowym w 1833 roku zamieniony przez carskie władze na cerkiew prawosławną.
- kościół luterański (kircha)
Urodzeni w Dunajowcach
[edytuj | edytuj kod]- Wojciech Grzymała – polski działacz emigracyjny w okresie zaborów
- Aleksander Skibniewski – polski ziemianin, działacz społeczny
- Stefan Leon Skibniewski – polski duchowny katolicki
- Bolesław Woytowicz – polski kompozytor, pianista i pedagog
- Ihor Witiuk – ukraiński siatkarz grający na pozycji przyjmującego w Effector Kielce.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Szkoła -
Gmach władz rejonowych -
Muzeum Historyczno-Krajoznawcze -
Centrum handlowe -
Cerkiew Michajłowska
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.74
- ↑ a b c Дунаевцы // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 1. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.416
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1357.
- ↑ Дунаевцы // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 8. М., «Советская энциклопедия», 1972.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
- ↑ Погорілець О. Ссавов О. Монета подільського князя Костянтина. „Нумізматика і фалеристика”. 3 (2004), s. 24. (ukr.)
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
- ↑ Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 74-78, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dunajowce – rysunek Napoleona Ordy na stronie Galerii Malarstwa Polskiego www.pinakoteka.zascianek.pl
- Dunajowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 225.
