Druga Międzynarodówka
Utworzenie | |
---|---|
Rozwiązanie |
Druga Międzynarodówka była międzynarodowym stowarzyszeniem partii i organizacji socjalistycznych. Organizacja powstała 14 lipca 1889 roku w Paryżu. Została założona przez partie socjaldemokratyczne z Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec i Belgii. Kontynuowała pracę rozwiązanej Pierwszej Międzynarodówki, z której wykluczono zwolenników silnego ruchu anarchosyndykalistycznego.
Podobnie jak I Międzynarodówka stawiała sobie za cel walkę o prawa robotnicze i dążenie do przekształcenia stosunków społecznych zgodnie z założeniami socjalizmu. Zakres zmian, postulowanych przez partie socjalistyczne i socjaldemokratyczne był obszarem dyskusji i ścierania się poglądów w ramach 3 głównych nurtów ideologicznych II Międzynarodówki: marksistowskiego (późniejsi komuniści, syndykaliści, radykalna lewica antybolszewicka), centrowego (demokratyczny socjalizm) i reformistycznego (zwolennicy Eduarda Bernsteina).
Do wybuchu I wojny światowej odbyło się 9 zjazdów II Międzynarodówki. Po 1914 roku w wyniku toczonych walk działalność II Międzynarodówki ustała. Stało się tak, ponieważ w czasie konferencji w Zimmerwaldzie w 1915 roku, w której uczestniczyli antywojenni socjaliści, poszczególnym partiom nie udało się stworzyć zunifikowanego frontu przeciwko wojnie. Zamiast tego skupiały się one na popieraniu polityki poszczególnych państw. Zabójstwo francuskiego socjalistycznego lidera Jeana Jaurèsa, w kilka dni przed rozpoczęciem wojny, stało się symbolem niepowodzenia antymilitarystycznej doktryny Drugiej Międzynarodówki.
Po zakończeniu I wojny światowej międzynarodowy ruch socjalistyczny podzielił się na dwa nurty:
- związany z partią bolszewicką, z inicjatywy której utworzono tzw. III Międzynarodówkę (z której później wyłoniła się trockistowska IV Międzynarodówka)
- niezależny, międzynarodowy ruch socjalistyczny, w ramach którego działała Międzynarodówka Socjalistyczna.
Kongresy Drugiej Międzynarodówki
[edytuj | edytuj kod]- 1889 – Paryż
- 1891 – Bruksela
- 1893 – Zurych
- 1896 – Londyn
- 1900 – Paryż
- 1904 – Amsterdam
- 1907 – Stuttgart
- 1910 – Kopenhaga
- 1912 – Bazylea (Kongres nadzwyczajny)
Prominentni członkowie Drugiej Międzynarodówki
[edytuj | edytuj kod]- August Bebel
- Karl Kautsky
- Hugo Haase
- Róża Luksemburg
- Clara Zetkin
- Wilhelm Liebknecht
- Karl Liebknecht
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Druga Międzynarodówka w serwisie Marxists.org
- Historia Drugiej Międzynarodówki (w jęz. francuskim i angielskim)