Czapla modronosa
| Ardeola ralloides[1] | |||
| (Scopoli, 1769) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
czapla modronosa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 zimą latem cały rok | |||
Czapla modronosa[5] (Ardeola ralloides) – gatunek średniej wielkości ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae).
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Jest to gatunek monotypowy[2][6]. Proponowany podgatunek paludivaga nie jest uznawany[6].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Zamieszkuje południową Europę, południową część Europy środkowej i wschodniej, rejon Kaukazu, Bliski Wschód po Iran na wschodzie, tereny wokół Jeziora Aralskiego i jego dopływów aż po Afganistan, oraz Afrykę (poza Saharą) wraz z Madagaskarem. Populacje z Palearktyki są wędrowne; populacje afrykańskie są koczownicze lub osiadłe, ale przemieszczające się lokalnie na tereny tymczasowo podmokłe po sezonowych deszczach[7].
Do Polski zalatuje sporadycznie (do końca 2021 roku stwierdzono ją 101 razy, w sumie zaobserwowano 106 osobników[8]).
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
- Czapla o krępej sylwetce, upierzeniu płowożółtym, białych skrzydłach, brzuchu i ogonie, na głowie ciemniejszy czub. W okresie godowym dziób niebieski, nogi czerwone. Osobniki młodociane ciemniejsze, z ciemnym, podłużnym prążkowaniem.
- Wymiary średnie
- długość ciała 45–47 cm[9]
rozpiętość skrzydeł 80–90 cm[9]
masa ciała ok. 230–370 g
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Bagniste brzegi rzek i jezior, trzcinowiska i pola ryżowe.
- Gniazdo
- Na krzewach i drzewach, tworząc duże kolonie często wraz z innymi gatunkami czapli. Gniazdo jest lepiej ukryte niż u pozostałych członków rodziny.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu – czerwcu (w Afryce podczas pory deszczowej) 4 do 6 jaj o średnich wymiarach 38,2 x 28,9 mm[10].
- Wysiadywanie, pisklęta
- Jaja wysiadywane są przez okres 22–24 dni przez obydwoje rodziców[10]. Pisklęta opuszczają gniazdo po 35 dniach, ale usamodzielniają się po 45 dniach.
- Pożywienie
- Drobne zwierzęta. Szczególnie aktywna o zmierzchu i w nocy.
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje czaplę modronosą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 370–780 tysięcy osobników. Ogólny trend liczebności nie jest znany, choć populacja europejska wydaje się stabilna. Największym zagrożeniem dla tego gatunku jest utrata i degradacja naturalnych lub stworzonych przez człowieka siedlisk słodkowodnych oraz podmokłych terenów zadrzewionych[4][7].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ardeola ralloides, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Squacco Heron (Ardeola ralloides). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)]. (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: Squacco Heron Ardeola ralloides. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
- ↑ a b Ardeola ralloides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (Wersja: 2020-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-20].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, Hamerkop, Shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-20]. (ang.).
- ↑ a b Species factsheet: Ardeola ralloides. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-03-20]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
- ↑ a b P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 44–45. ISBN 83-7311-341-X.
- ↑ a b E. Keller, prof. dr J.H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 56. ISBN 83-7227-891-1.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).