Chwalibog

Chwalibog, Falibog, Chwaliboż, Faliboż — staropolskie imię męskie, złożone z członu Chwali- („chwalić, sławić, dziękować”) i -bog („Bóg”, ale pierwotnie „los, dola, szczęście”). Prawdopodobnie oznaczało „tego, który sławi szczęście”, późn. „tego, który sławi Boga”. Po raz pierwszy zanotowane w formie Chwalibog w 1258 roku, a w formie Falibog — ok. 1265 r. (Faliboż — 1239 r.)^[1].

Forma Falibog powstała w wyniku uproszczenia się grupy chw w f, które zaszło na Śląsku, w Małopolsce i na Mazowszu w polszczyźnie epoki przedpiśmiennej^[2]. Natomiast pisownia z końcowym -ż być może jest zapisem imienia zdrobniałego, uformowanego przy użyciu przyrostka -jь, pod wpływem którego wygłosowe -g przeszło w -ż. Przyrostek ów może także oznaczać przynależność („należący do Chwaliboga, Faliboga”)^[3].

Możliwe staropolskie zdrobnienia: Chwała, Chwalech, Chalek, Chwalik, Chwalisz, Chwalko, Chwałek, Chwałko, Chwało, Chal, Chalęta, Chaława, Chałek, Chałko, Chałuszka, Chałuta, Chałutka, Fal, Falak, Falek, Falęta, Falik, Falisz, Faliszek, Faliszko, Falk, Falko, Fał, Fałak, Fałek, Fałk, Fałko, Kwalisz, Kwalusz (lub Kwałusz), Kwał, Kwałek, Kwałko^[4].

Możliwe nazwiska:

Chwaluk od stpol. imienia dwuczłonowego typu Chwali-bog, Chwali-mir, por. stpol. Chwalech, Chwalęta, Chwalik, Chwalisz itd. (Malec 1982, s. 66), tu z suf. -uk od pierwszego członu Chwał- / Chwal-. Por. nazwiska Chwalko, Chwalewic, Chwalejewicz (NOB I 57)

Chwalibog, Falibog imieniny obchodzi 24 stycznia i 28 lutego.

Zob. też imię złożone z tych samych członów w odwróconej kolejności: Boguchwał, Boguchał, Bogufał, Bogofał, Bogchwał, Bochwał, Bofał.

Przypisy

↑ W. Taszycki (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych, T. 1 z. 2, (Bierzec(s)ski—Ciema), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1966
↑ B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999, wyd. II poprawione, ISBN 83-229-1867-4 str. 45
↑ M. Malcówna, Staropolskie imiona dwuczłonowe męskie z przyrostkami zdrabniającymi, [w:] Onomastica r. VII, Wrocław 1961
↑ A.Cieślikowa (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, t. 1, Kraków 2000, ISBN 83-87623-23-7

[1] W. Taszycki (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych, T. 1 z. 2, (Bierzec(s)ski—Ciema), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1966

[2] B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999, wyd. II poprawione, ISBN 83-229-1867-4 str. 45

[3] M. Malcówna, Staropolskie imiona dwuczłonowe męskie z przyrostkami zdrabniającymi, [w:] Onomastica r. VII, Wrocław 1961

[4] A.Cieślikowa (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, t. 1, Kraków 2000, ISBN 83-87623-23-7

[1]

[2]

[3]

[4]