Bonkreta Williamsa

'Bonkreta Williamsa'
	; Owoce odmiany 'Bonkreta Williamsa'
Rodzaj	Grusza (Pyrus)
Gatunek	Pyrus communis L., (Grusze zachodnie)
Rodzice	siewka nieznanego pochodzenia
Inne nazwy	'Bartlett', 'Bera Świętomichalska'
Najstarsza nazwa	'Bon Chrétien'
Hodowca	Williams
Data wyhodowania	połowa XVIII w.
Data zarejestrowania	1797, 1990 (PL)
Pochodzenie	Anglia, Aldermaston
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grusza 'Bonkreta Williamsa' – odmiana uprawna (kultywar) gruszy należąca do grupy grusz zachodnich. Odmiana bardzo stara, znaleziona około połowy XVIII wieku przez Staira w Anglii jako przypadkowa siewka, do uprawy wprowadzona w 1797 przez Williamsa. W Stanach Zjednoczonych wprowadzona do uprawy w roku 1817 pod nazwą Bartlett. W Polsce wpisana do Rejestru Odmian Roślin Sadowniczych w 1990 roku^[2], obecnie rzadziej uprawiana.

Morfologia

Pokrój: Drzewo w pierwszych latach rośnie średnio silnie, po wejściu w okres owocowania wzrost słabnie. Tworzy koronę jajowatostożkową, często zagęszczającą się i nieregularną. W starszym wieku konary mają tendencję do zwieszania się.

Owoc: Najczęściej średnie lub duże, niewyrównane wielkością, jajowatego kształtu, wydłużone o nierównej i pofałdowanej powierzchni. Skórka cienka, delikatna, gładka, lekko błyszcząca z wieloma rdzawymi przetchlinkami, koloru słomkowożółtego, czasem z delikatnym rozmytym rumieńcem. Szypułka krótka i gruba, zagłębienie szypułkowe płytkie, często ordzawione. Kielich mały, półotwarty lub zamknięty. Miąższ kremowobiały, masłowy, delikatny, soczysty, winnosłodki, o korzennym aromacie.

Zastosowanie

Odmiana deserowa, lecz nadająca się również na przetwory (soki, susz, gruszki w syropie, odżywki dietetyczne). Z odmiany tej w Niemczech produkuje się wódkę^[3], często z zatopionym w butelce całym owocem^[4]. W Polsce nieco zapomniana, chociaż zalecana jest do uprawy w dobrych stanowiskach również w zimniejszych rejonach kraju. Ze względu na jej szerokie zastosowanie polecana do upraw amatorskich.
Red Bonkreta Williamsa, czerwony mutant, od odmiany różni się czerwonokarminowym rumieńcem pokrywającym całą powierzchnię owocu, nieco większą wrażliwością na mróz oraz późniejszym o kilka dni terminem zbioru. Wszystkie pozostałe cechy użytkowe są takie same.
W Stanach Zjednoczonych, gdzie odmiana jest najpopularniejszą gruszą, wyróżnia się szereg barwnych sportów. Najpopularniejszymi są: 'Arnold', 'Biggar', Russet Bartlett', 'Double Williams', 'Knock-Out Russet Bartlett', 'Max-Red Bartlett', 'Moyer Russet Bartlett', 'Nye Russet Bartlett', 'Parburton', 'Redbald 66', 'Russet Bartlett', 'Striped Williams'^[1].

Uprawa

Odmiana wcześnie wchodzi w okres owocowania (2-3 rok po posadzeniu), owocuje corocznie i obficie.

Podkładka i stanowisko

Najczęściej stosowaną podkładką są siewki gruszy pospolitej lub gruszy kaukaskiej, ponieważ przy zastosowaniu pigwy wykazuje objawy niezgodności fizjologicznej. Z powodu złego zrastania zalecane jest stosowanie 'Bery Hardego' jako pośredniej i jednocześnie mrozoodpornej przewodniej.

Zdrowotność

Podatna na zarazę ogniową i średnio wrażliwa na parcha gruszy. Odmiana jest uznawana za bardzo wrażliwą na mróz w okresie zimowym i łatwo przemarzającą. Przy odpowiedniej pielęgnacji jednak dość dobrze się regeneruje. Pąki kwiatowe są dość wytrzymałe na przymrozki. Kwitnie w połowie okresu kwitnienia grusz. Świetny zapylacz dla wielu odmian grusz.

Zbiór i przechowywanie

Owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i września. Dojrzałość konsumpcyjną osiągają kilka dni po zbiorze. Przechowywanie w chłodni do 4 miesięcy, w chłodni z kontrolowaną atmosferą do maja.

Przypisy

↑ ^a ^b Pear 'Williams Bon Chretien'. National Fruit Collection. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).
↑ ^a ^b Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych: Lista Odmian Roślin Sadowniczych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce. [dostęp 2013-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-29)].
↑ Produkty zywiczne i ziołowe. [dostęp 2009-12-24]. (niem.).
↑ Williams Christ Birnenbrand mit Birne Pircher 40%vol. [dostęp 2009-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-10)]. (niem.).

Bibliografia

Bolesław Sękowski: Pomologia systematyczna. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. ISBN 83-01-10859-2.
Grzegorz Łysiak: Uprawa i odmiany gruszy. Warszawa: Hortpress, 2006. ISBN 83-89211-18-1.
Dorota Kruczyńska, Alojzy Czynczyk: Zeszyty Pomologiczne Grusza. Skierniewice: Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, 2002. ISBN 83-88707-38-8.
Ireneusz Sosna: Uprawa gruszy. Kraków: Plantpress, 2007. ISBN 978-83-89874-51-1.

[nfc-1] Pear 'Williams Bon Chretien'. National Fruit Collection. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).

[COBORU-2] Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych: Lista Odmian Roślin Sadowniczych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce. [dostęp 2013-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-29)].

[3] Produkty zywiczne i ziołowe. [dostęp 2009-12-24]. (niem.).

[4] Williams Christ Birnenbrand mit Birne Pircher 40%vol. [dostęp 2009-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-10)]. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]