Antonow A-15
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Konstruktor | |
| Typ |
szybowiec |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
26 marca 1960 |
| Liczba egz. |
60 |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
18 m |
| Wydłużenie |
24 |
| Długość |
7,2 m |
| Wysokość |
1,96 m |
| Powierzchnia nośna |
12,3 m² |
| Profil skrzydła |
NACA 643618->NACA 643616 |
| Masa | |
| Własna |
273 kg |
| Startowa |
390 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość minimalna |
55 km/h |
| Prędkość dopuszczalna |
250 km/h |
| Prędkość holowania |
140 km/h |
| Prędkość min. opadania |
0,69 m/s przy 90 km/h |
| Doskonałość maks. |
40 przy 100 km/h |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| ZSRR, Czechosłowacja, Węgry | |
Antonow A-15 (ros. Антонов А-15) – radziecki szybowiec wyczynowy klasy otwartej z usterzeniem motylkowym.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Biuro konstrukcyjne Olega Antonowa opracowało w 1959 r. nowy typ szybowca wyczynowego[1]. Konstruktorzy zdecydowali się na zbudowanie metalowej maszyny z uwagi na brak hangarów na radzieckich lotniskach sportowych[2]. Prototyp został oblatany 26 marca 1960 r.[3], ale stało się to za późno by radzieccy piloci mogli go wykorzystać podczas 8. Szybowcowych Mistrzostw Świata w Kolonii. Konstruktorzy opracowali również przyczepę do transportu szybowca, która umożliwiała jego holowanie przez samochód GAZ-69 z prędkością do 100 km/h[4].
Szybowiec A-15 został zaprezentowany w 1966 r. na XXVI Paris Air Show w Le Bourget, Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI) przyznała OKB Antonowa dyplom Paula Tissandiera za jego opracowanie. Produkcję seryjną zakończono po zbudowaniu 60 egzemplarzy. W trakcie eksploatacji ustanowiono na nim 5 rekordów świata oraz 26 rekordów krajowych[5]. Jednym z ustanowionych rekordów świata był wykonany w czerwcu 1960 r. przelot na odległość 714,023 km[6].
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]Jednomiejscowy szybowiec wyczynowy w układzie wolnonośnego średniopłata o konstrukcji metalowej.
Kadłub o przekroju eliptycznym, o konstrukcji półskorupowej. Jego podstawowy element konstrukcyjny stanowiło 20 wręg pokrytych blachą o grubości 1 mm. Wręgi wykorzystane do mocowania skrzydeł i usterzenia były wzmocnione. Kabina pilota zamykana jednoczęściową osłoną otwieraną na prawą stronę, którą w sytuacji awaryjnej można odrzucić. Fotel pilota i pedały z regulacją ustawienia. Szybowiec był wyposażony w instalację tlenową i radiostację UKF Łastoczka. Tablica przyrządów pilota była wyposażona w prędkościomierz, busolę, dwa wariometry oraz sztuczny horyzont[7].
Płat o profilu laminarnym NACA 643618, obrysie trapezowym, z dźwigarem skrzynkowym, zakończony kroplową owiewką chroniącą konstrukcję przed uszkodzeniem podczas lądowania.Proifil płata u nasady NACA-64-3-618 przechodzący ku końcowi w NACA-63-3-616[8]. Kryty przy kadłubie blachą o grubości 1,5 mm i 0,5 mm na końcu skrzydła. Przestrzeń między trzydziestoma żebrami płata była wypełniona pianką, zawierała też (pomiędzy pierwszym i czwartym żebrem) dwa zbiorniki balastowe z wodą o łącznej pojemności 50 litrów. Lotki były umieszczone na końcu skrzydeł, wykonane w technologii przekładkowej z wyważeniem masowym. Klapy o konstrukcji metalowej z wypełnieniem piankowym, o napędzie ręcznym. Hamulec aerodynamiczny umieszczony po obu stronach skrzydła[9].
Usterzenie motylkowe składało się z dwóch stateczników ustawionych pod kątem 45° do poziomu. Miały konstrukcję jednodźwigarową, kryte blachą o grubości 0,8 mm. Szkielet sterów był konstrukcją drewniano-metalową, krytą płótnem. Stery miały wyważenie masowe[4].
Podwozie jednotorowe złożone z chowanego ręcznie (do komory umieszczonej pomiędzy ósmą i dziewiątą wręgą kadłuba) kółka głównego (o wymiarach 300x125 mm) z amortyzacją olejowo-powietrzną i płozy ogonowej z amortyzatorem gumowym[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ А-15. Уголок неба. [dostęp 2023-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-28)]. (ros.).
- ↑ Skrzydlata Polska i 42'1966 ↓, s. 7.
- ↑ A-15 / Gliders. Year of the first flight - 1960.. ANTONOV Company. [dostęp 2023-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-14)]. (ang.).
- ↑ a b c Skrzydlata Polska i 50'1960 ↓, s. 8.
- ↑ А-15 RECORD-BREAKING SAILPLANE. ANTONOV company. [dostęp 2023-08-28]. (ros.).
- ↑ А-15. Sailplane Directory. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
- ↑ Skrzydlata Polska i 50'1960 ↓, s. 9.
- ↑ Glass, Litwińczyk, Margański 1970 ↓, s. 63.
- ↑ Планер а-15.. Строим самолёт. [dostęp 2023-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-28)]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A-15 radziecki szybowiec wyczynowy. „Skrzydlata Polska”. 50/1960, 11 grudnia 1960. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Jerzy Pomianowski. Latamy na A-15 i KAI-14. „Skrzydlata Polska”. 42/1966, 16 października 1966. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Andrzej Glass, Mieczysław Litwińczyk, Edward Margański: Szybowce mistrzostw świata. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1970. OCLC 918489807.
