4 Brygada Artylerii Przeciwpancernej

4 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
	Działania zbrojne
	II wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Pszczyna
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	artyleria przeciwpancerna
Podległość	1 Armia WP; Śląski Okręg Wojskowy

4 Brygada Artylerii Przeciwpancernej (4 BAPpanc) – związek taktyczny artylerii przeciwpancernej ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Brygada została sformowana w maju 1944 we wsi Czerwone^[1] w rejonie Sum, na bazie utworzonego w sierpniu 1943 w obozie sieleckim 4 pułku artylerii przeciwpancernej^[2]. Wchodziła w skład 1 Armii WP^[3] i wraz z nią przeszła szlak bojowy do Łaby. Jej dowódcą był oficer wojsk pancernych Armii Czerwonej oddelegowany do służby w ludowym WP gen. bryg. Piotr Dejnichowski (Dejnechowski).

Po zakończeniu służby okupacyjnej w Niemczech, 12 lipca 1945 brygada przybyła do garnizonu stałego w Pszczynie.

Na bazie 4 BAPpanc powstał 76 manewrowy pułk artylerii w Toruniu, przeznaczony do zabezpieczenia procesu szkolenia słuchaczy Oficerskiej Szkoły Artylerii oraz cztery dywizjony artylerii przeciwpancernej dla dywizji piechoty.

Struktura organizacyjna

dowództwo 4 Brygady Artylerii Przeciwpancernej
4 pułk artylerii przeciwpancernej
19 pułk artylerii przeciwpancernej
20 pułk artylerii przeciwpancernej
park artylerii
bateria dowodzenia

Etat przewidywał 1439 żołnierzy. Każdy z trzech pułków artylerii przeciwpancernej posiadał w swoim składzie dowództwo, kwatermistrzostwo, pluton dowodzenia, pluton parkowy, pluton gospodarczy i warsztat puszkarsko-rusznikarski oraz sześć baterii przeciwpancernych. Każda z baterii miała pluton dowodzenia i dwa plutony ogniowe po dwa działony.

Na uzbrojeniu brygady znajdowały się:

24 x 76 mm armaty dywizyjne (ZiS-3
48 x 57 mm armaty przeciwpancerne wz. 1943 (ZiS-2)
72 x rusznice przeciwpancerne
36 x karabinów maszynowych

Marsze i działania bojowe

Bibliografia

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
Lista oficerów brygady.

[CITEREFSobczak_(red.)197538-1] Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 38.

[CITEREFKajetanowicz200521-2] Kajetanowicz 2005 ↓, s. 21.

[CITEREFSobczak_(red.)197535-3] Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 35.

[1]

[2]

[3]

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 1 DA Plot 3 DA Plot 4 DA Plot
Brygady artylerii	1 SBM 6 BAL 4 BAPpanc 9 BAPpanc 11 BAPpanc 14 BAPpanc 2 BAH 3 BAH 7 BAH 1 BAA 5 BAC 8 BAC 10 BAC
Pułki moździerzy (pm)	1 2 3 5 6 (Szkolny) 8 10 11
Pułki artylerii lekkiej (pal)	1 2 3 5 6 22 23 33 34 35 36 37 38 39 40 43 45 48
Pułki artylerii przeciwpancernej (pappanc)	4 19 20 29 30 31 53 56 58 63 72 78
Pułki artylerii haubic (pah)	7 8 9 10 11 12 44 47 50
Pułki artylerii przeciwlotniczej (paplot)	15 16 17 18 26 32 61 66 69 75 77 79 81 83
Zapasowe pułki artylerii (zpa)	21 59
Wyposażenie	120 mm moździerz ZiS 3 ZiS 2 M 30 MŁ 20 61 K KS 12

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW